
بدن انسان برای سوخت و ساز بهچربی نیاز دارد اما میزان چربی خون در بدن باید در حد نرمال باشد. بالارفتن مقدارکلسترول و یا تری گلیسرید از حد طبیعی سبب تجمع چربی در دیوارهرگ ها و ابتلا بهبیماری چربی خون میشود. مصرف غذاهای فست فودی ، غذاهای چرب و سرخ شدهو ناسالم سبب افزایش چربی خون خواهد شد. در صورت ابتلا بهچربی خون بالا شما مستعد بیماری های قلبی و عروقی نیز میباشید. در این بخش از بهداشت و سلامت مجله اینترنتی فنجان شما را با علائم چربی خون بالا ، اندازهنرمال چربی خون ، درمان چربی خون و هر آنچهمیخواهید دربارهچربی خون بدانید ، آشنا خواهیم کرد.
انواع اصلی چربی های موجود درخون عبارت است از کلسترول و تری گلیسرید میباشند.
تری گلیسیرید
تری گلیسیرید، چربی است کهاز طریق خوردن غذا های مضربا کالری زیاد وارد بدن میشود. بدن مقدار اضافی کالری را تبدیل بهتری گلیسیرید کردهو در سلول های چربی ذخیرهمیسازد. برخی از تری گلیسیرید ها برای عملکرد برخی سلول ها ضروری هستند، اما تری گلیسیرید بیش از حد، ناسالم است.
کلسترول نوعی از چربی میباشد کهدر تمام سلول های بدن وجود دارد. این نوع چربی (کلسترول) در خون حل نمی شود و توسط لیپوپروتئین ها وارد سلول و از آن خارج میشود. لیپوپروتئین ازترکیب پروتئین و چربی بهوجود آمدهاست و چربی را در خون حمل میکند.
دو نوع کلسترول در بدن ما وجود دارد:لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL).
کلسترول بهدو طریق در بدن بهوجود میآید:
کلسترول توسط خود بدن ساختهمیشود. بیشترین کلسترول توسط کبد و روزانهدر حدود 1000 میلی گرم ساختهمیشود.
خوردن مواد غذایی مانند :گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات سبب میشود کلسترول وارد بدن شود. بیشترین مقدار کلسترول را زردهتخم مرغ و گوشت ها دارند و کمترین مقدار کلسترول را میوهها ، سبزیجات، روغن های گیاهی، غلات و آجیل دارا هستند.
اهمیت وجود کلسترول
کبد، نخاع و مغز برای عملکرد طبیعی خود بهکلسترول نیاز دارند.
برای ساخت و نگهداری سلول ها، برخی هورمون ها، ساخت ویتامین D و جذب ویتامین های محلول در چربی کلسترول نیاز است.
LDL
LDL یا کلسترول بد، هم توسط بدن ساختهشدهو هم بدن این لیپوپرتئین را از طریق غذا های غنی از کلسترول مانند گوشت قرمز و محصولات لبنی جذب میکند. این ذرات کلسترول با ترکیب با چربی ها و مواد دیگر خون و اتصال بهدیوارهرگها، سبب انسداد شریان ها میشوند.کلسترول بد با کاهش جریان خون فرد را دچار بیماری های قلبی، حملهقلبی یا سکتهمغزی میسازد.
VLDL
VLDL دارای بالاترین میزان تری گلیسرید است و مانند LDL ذرات کلسترولی را بزرگ تر نمودهو سبب میشود رگ های خونی تنگ و باریک شود. اگر دارای VLDL بالا هستید، باید درمان را آغاز کنید زیرا VLDL حاوی مقادیر زیادی تری گلیسرید است.
HDL
HDL یا لیپوپروتئین با چگالی بالا کهآن را با کلسترول خوب میشناسند ، کلسترول مضر را بهکبد بر میگرداند. این نوع کلسترول اثر محافظتی برای قلب دارد.
مقدار مناسب تری گلیسیرید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر میباشد.
مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است.
با یک آزمایش خون سادهشما میتوانید مقدار لیپید خون (کلسترول و تری گلیسیرید) خود را اندازهگیری کنید. برای آزمایش سطح تری گلیسیرید و کلسترول ، 12 ساعت پیش از آزمایش خون چیزی بهجز آب آشامیدنی نخورید.
چربی های خون (کلسترول و تری گلیسیرید) در واحد هایی بهنام میلی مول در هر لیتر خون T. کوتاهمیشود. هدف کلی این است که:
اگر دچار حملهقلبی شدهاید هر سال میزان چربی خون خود را اندازهبگیرید. در صورتی کهکلسترول شما بیش از 5mmol / L. است و دچار آنژین صدری یا حملهقلبی شدهاید، دارو های کاهش کلسترول معمولا استاتین (بهعنوان مثال سیمواستاتین، آتوواستاتین) مصر کنید.
اگر چربی خون شما، 240 میلی گرم در دسی لیتر است دارای چربی خون بالا هستید پس سطح چربی خون خود را بهحد نرمال برسانید.
افراد مبتلا بهچربی خون علائم زیر را دارند ، این علائم عبارتند از :
سن و جنس
میزان افزایش غلظت کلسترول خون از 20 سالگی شروع میشود و میزان کلسترول در زنان قبل از یائسگی کمتر از مردان است.
افزایش چربی خون و ارتباط با بیماری ها
افزایش چربی خون ، احتمال ابتلا بهبیماری های قلبی را افزایش میدهد زیرا زمان افزایش کلسترول خون چربی در سطح رگ رسوب میکند و رسوب چربی موجب تنگ شدن عروق و بهدنبال آن کاهش خون رسانی میشود بنابراین قلب نمی تواند خون غنی از اکسیژن بهاندازهی کافی دریافت کند ، بنابراین فرد مبتلا بهبیماری های قلبی خواهد شد.
همچنین کاهش خون رسانی بهاندام ها بهخصوص مغز عملکرد طبیعی آن را مختل کردهو فرد را دچار سکتهمغزی میکند.
افزایش چربی خون همراهبا بیماریهایی مانند کم کاری تیروئید، برخی بیماریهای کبدی و کلیوی ، بیماریهای قند(دیابت) ، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، بعضی از عفونتها ، اعتیاد بهالکل ، ایدز و … نیز دیدهمیشود.
ورزش کردن:
انجام ورزش منظم و روزانهبهخصوص ورزش های هوازی مانند دو و... بهافزایش کلسترول خوب کمک میکند و شما با انجام اینورزش ها میتوانید در هفته1200 کالری بسوزانید.
کاهش وزن:
اگر وزن بالایی دارید ، میتوانید وزن خود را کاهش دهید تا مقدارHDL افزایش یابد. کاهش هر نیم کیلوگرم وزن بدن ( چربی اضافی)، سبب افزایش یک درصد مقدار ال دی ال میشود.
ورزش کردن قبل از خوردن غذای پر چرب:
قبل از مصرف غذاهای چرب ورزش کنید تا بتوانید سطح HDL را افزایش دهید.
نکشیدن سیگار:
برای افزایش 7 واحد مقدارHDL ، سیگار را یک هفتهترک کنید.
مصرف زیاد شکر، آرد، سیب زمینی و برنج سفید سبب افزایش قند خون و باعث کاهشHDL خون میشوند.
راهکارهایی برای برای کاهش مقدار LDL
دوری از مصرف زیاد چربی ها و کلسترول
پرهیز از خوردن غذای زیاد و پر کالری.
تحرک و فعالیت بدنی
ثابت نگهداشتن وزن
برای کاهش چربی خون یهجای مواد سرخ کردنی مواد غذایی بخارپز یا کبابی استفادهکنید.
از مصرف سیرابی، جگر، زردهتخم مرغ، چیپس، پفک، روغن جامد، بستنی، شیرینی و قند زیاد دوری کنید.
شیر کم چرب مصرف کنید.
بهجای گوشت قرمز و پرچرب از گوشت های سفید مانند مرغ و ماهی استفادهشود.
سیر خام و سبزیجاتی مانند کاهو و میوههایی مانند گلابی، پرتقال، گریپ فروت و سیب مصرف نمایید.
مواد غذایی گیاهی مانند حبوبات و غلات ، کدو، شوید مصرف کنید.
از گیاهان دارویی مانند سیاهدانه ، آویشن ، سویا، گشنیز، سبزیجاتی مانند شوید ، دم کردهلیمو عمانی و پودر زنجبیل استفادهکنید.