چگونه ترس و استرس ناشی از امتحان را درمان کنیم

اضطراب و ترس ناشی از امتحان

بدون تردید ترس از امتحان بین دانش آموزان و دانشجویان تقریبا همه‌گیر و رایج است. می‌توان گفت مهمترین علت این موضوع، نتیجه‌ای است که‌از امتحان بدست می‌آید. نتیجه‌ای که‌مدرک قبولی یا مردودی محسوب گردیده‌و باعث ارتقاء، تهدید، تشویق و یا تنبیه‌می‌گردد. گاهی اوقات این نتیجه‌می‌تواند سرنوشت را نیز رقم زند. به‌همین علت هر چه‌نتیجه، حساسیت و اهمیت بیشتری داشته‌باشد، به‌همان نسبت می‌تواند موجب اضطراب و ترس از امتحان گردد. البته‌مشاوره‌تحصیلی یکی از مسائل مهم در مسیر پیشرفت تحصیلی و رشد فکریست و نیاز به‌یک مشاور تحصیلی در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد و بعضی افراد احتیاج بیشتری به‌مشاوره‌و راهنمایی دارند اما برخی کمتر؛ اما نمیتوان به‌کل منکر نیاز به‌مشاور شد.

برخی از عوامل ایجاد اضطراب و ترس از امتحان عبارتند از:

1. ترس از فراموش کردن مطالب خوانده‌شده؛
2. سختگیری مدرسین در طی سال تحصیلی؛
3. انتظار بیش از حد والدین؛
4. عدم وجود خود باوری در فرد؛
5. نامشخص بودن سوالات.

یکی از مقاطع تحصیلی که‌دانش آموزان بیشترین فشار و اضطراب را متحمل می‌شوند، هنگام انتخاب رشته‌و آزمون کنکور برای ورود به‌دانشگاه‌است. مسئله‌ای که‌دانش آموزان باید در نظر داشته‌باشند، این است که‌موضوع اصلی انتخاب رشته، خود فرد داوطلب کنکور و علاقه‌او می‌باشد. بنابراین توصیه‌می‌شود بدون استرس و ترس، با مراجعه‌به‌یک مرکز مشاوره معتبر و مشاوره‌انتخاب رشته خوب، آینده‌شغلی و مسیر زندگی خود را آگاهانه‌و با فکر قبلی انتخاب نمایند.

راهکارهای کاهش اضطراب امتحان

1. به‌فرزندمان یادآوری کنیم همواره‌به‌خدا توکل کرده‌و هر کاری را با نام او شروع کند. زیرا یاد خدا آرامش دهند ه‌دل های مضطرب است.
2. بر توانایی های فرزندمان تاکید کنیم تا اعتماد به‌نفس او تقویت شود.
3. انتظارات خود را با توانایی های فرزندمان هماهنگ کنیم و از او توقع بیش از حد نداشته‌باشیم.
4.  تلاش های فرزندمان برای کسب موفقیت های هر چند کوچک را قدر بدانیم و او را تشویق کنیم.
5. عملکرد فرزندمان را با خودش مقایسه‌کنیم. در صورت پیشرفت او را تشویق کنیم و در غیر اینصورت در صدد علت یابی و رفع آن باشیم.
6. امتحان جزیی از فرآیند آموزش است. آنرا عملکرد طبیعی و معمولی آموزش بدانیم و از حساسیت بی مورد نسبت به‌آن بپرهیزیم.
7. شرایط فیزیکی و عاطفی مناسبی را در ایام امتحانات برای فرزندمان فراهم کنیم.
8. از ابتدای سال تحصیلی فرزندمان را با نحوه‌برنامه‌ریزی درسی، روش صحیح مطالعه‌و مرور درس ها آشنا نماییم تا هنگام امتحان از انباشته‌شدن مطالب درسی و اضطراب امتحان بکاهیم.
9. به‌فرزندمان اطمینان خاطر دهیم که‌در کنار او خواهیم بود و اگر مشکلی داشت، او را یاری خواهیم کرد. از به‌کار بردن عباراتی مانند:«به‌من ربطی ندارد، مشکل خودت است، از نوع درس خواندن تو خسته‌شدم و...» خودداری کنیم.
10. به‌فرزندمان یادآور شویم  که‌تمامی تلاش خود را صرف یادگیری درس ها نماید نه‌کسب نمره. زیرا کسانی که‌فقط برای بدست آوردن نمره‌درس می‌خوانند، مطالب درسی را زودتر فراموش می‌کنند.
11. با فرزندمان به‌گونه‌ای رفتار کنیم که‌او بتواند عقاید و نگرانی های خود را درباره‌امتحان آشکارا بیان کند.
12. آخرین وضعیت درسی فرزندمان را از معلم یا معلم هایش جویا شویم تا بهتر بتوانیم به‌او کمک کنیم.
13. از غیبت کردن فرزندمان در ایام و نزدیکی امتحانات حتی الامکان جلوگیری کنیم. زیرا در این دوران درس ها دوره‌می‌شوند و فرزندمان می‌تواند اشکالات احتمالی خود را از معلم بپرسد و آنها را برطرف کند.
14. در ایام امتحان فضای خانواده‌را شاد و آرام نگه‌داریم و از مشاجره‌و برخوردهای لفظی بخصوص با فرزندانمان خودداری کنیم.
15. در ایام امتحان از شرکت در جشن ها و میهمانی ها و یا برگزاری میهمانی حتی الامکان خودداری کنیم.
16. برای ایجاد تنوع و رفع خستگی فرزندانمان در ایام امتحان و درس خواندن، مدت زمان مناسبی را برای تفریح یا بازی و تماشای تلویزیون در نظر بگیریم.
17. ساعت خواب فرزندانمان را طوری تنظیم کنیم که‌خواب مورد نیاز آنها تأمین شود. به‌عبارت دیگر شب ها زودتر بخوابند تا صبح زودتر بیدار شوند. مطالعه‌تا نیمه‌های شب علاوه‌بر خستگی سبب عدم یادگیری می‌شود.
18. یاد آوری نماییم سر جلسه‌امتحان، لوازم التحریر و وسایل مورد نیاز را با خود همراه‌داشته‌باشند تا با آرامش خاطر به‌سوالات پاسخ دهند.
19. فرزندانمان را روز امتحان با ملایمت بیدار و زودتر از معمول راهی مدرسه‌کنیم که‌به‌موقع سر جلسه‌امتحان حاضر شود، تا اضطراب دیر رسیدن به‌اضطراب امتحان اضافه‌نشود.
20. به‌فرزندانمان آموزش دهیم که‌دعا باعث آرامش و رسیدن به‌موفقیت می‌شود. اما شرط مستجاب شدن دعا، تلاش و کوشش خود ماست.
21. با استفاده‌از نمونه‌سوالات سال های قبل، امتحان آزمایشی از فرزندانمان بگیریم و آن را تصحیح کنیم. با این روش، علاوه‌بر کاهش اضطراب، درس هایی را که‌باید بیشتر تمرین کند، تشخیص داده‌و بهتر می‌توانیم او را راهنمایی کنیم.
22. برنامه‌امتحانی فرزندانمان را در جایی نصب کنیم و به‌او بگوییم، روی هر امتحانی که‌می‌دهد، یک خط بکشند. این کار انگیزه‌بیشتری برای درس خواندن و احساس نزدیک شدن به‌پایان امتحان را در او به‌وجود می‌آورد.
23. تشویق، تحسین و تأکید روی نقاط قوت فرزندانمان را فراموش نکنیم. زیرا این رفتارها، انگیزه‌او را برای پیشرفت، بیشتر می‌کند.
24. بهتر است معلمان، محیط مساعد و آرامی را برای دانش آموزان در جلسه‌امتحان فراهم آورند تا اضطراب دانش آموزان کاهش یابد.
25. اگر معلمان انتظارات، اهداف، نحوه‌نمره‌گذاری و نوع امتحان را مشخص کنند، دانش آموزان می‌توانند با توجه‌به‌آنها برنامه‌ریزی کنند تا از اضطراب شان کاسته‌شود.
26. برگه‌های امتحان کلاسی یا تکالیف فرزندانمان را به‌همراه‌خود آنها بازبینی کنیم تا نقاط ضعف و قوت درسی خود را یافته‌و در مواردی که‌ضعف دارند تمرینات بیشتری انجام دهند.
27. توجه‌داشته‌باشیم کسب نمره‌بد فرزندانمان در امتحان به‌معنی بد بودن آنها نیست. بلکه‌بدان معناست که‌فعالیت آنها در آن درس کم بوده‌و یا مفاهیم اساسی آن درس را نمی دانند.