با این شیوه گفتگو سبب رنجش همسرتان می شوید

پنج شیوه‌اشتباه‌در گفتگو با همسر

در برخورد با همسران مختلف متوجه‌می‌شویم که‌گاهی زوج های عاشق نیز در برخورد با یکدیگر ، دچار رنجش می‌شوند . زیرا به‌طور طبیعی وقتی کسی را دوست داریم ، از او توقعاتی داریم . گاه‌از او بیش از دیگران هم توقع داریم و هنگامی که‌انتظارات مان برآورده‌نمی شود ،می رنجیم .

معمولا در دوران نامزدی و سال های اول زندگی مشترک زن و شوهر از این که‌حتی ساعت ها با یکدیگر گفتگو کنند لذت می‌برند و هنگام گفتگو برای این که‌علاقه‌شان را به‌یکدیگر نشان دهند و رضایت یکدیگر را جلب کنند نهایت سعی و تلاش شان را می‌کنند اما بعضی از زوج ها وقتی چند سال از زندگی مشترک شان زیر یک سقف می‌گذرد، سر هر موضوعی حتی ساده‌ترین و پیش پا افتاده‌ترین موارد هم کارشان به‌بحث، کشمکش دلخوری و در نهایت دعوا و قهر کشیده‌می‌شود.

اگر شما هم از آن دسته‌زن و شوهرهایی هستید که‌زیاد با همسرتان بحث می‌کنید و کارتان به‌کشمکش و جدل می‌کشد، حتما گمان می‌کنید با این روش مشکلات تان حل می‌شود و روزی به‌نتیجه‌دلخواه‌تان خواهید رسید اما تا به‌حال به‌این فکر کرده‌اید که‌اصلا چرا بیشتر گفتگوهای تان منجر به‌بحث و دعوا می‌شود و با وجود این همه‌بحث و کشمکش چرا مشکلات تان تمامی ندارد؟
یک کارشناس ارشد روانشناسی، پژوهشگر و متخصص در حوزه‌کودک و خانواده‌با سابقه‌چندین ساله‌در زمینه‌زوج درمانی معتقد است در مشاجرات لفظی بین زن و شوهرها معمولا موضوع مورد اختلاف باعث بحث و کشمکش نمی شود بلکه‌شیوه‌گفتگو نحوه‌بیان نظرات و لحن افراد است که‌سبب رنجش و موضع گیری می‌شود و در نهایت کار زوجین را به‌بحث و دعوا می‌کشاند. او در این باره‌به‌نکات جالبی اشاره‌می‌کند که‌در ادامه‌می‌خوانیم.

وجود تعارض در رابطه‌طبیعی است

یکی از اشتباهات رایج بین بیشتر زوج ها این است که‌فکر می‌کنند زوج های خوشبخت هرگز با یکدیگر تعارض ندارند و مشاجره‌ای بین آنها رخ نمی دهد. در صورتی که‌این مسئله‌فقط و فقط یک تصور غلط است. مگر رابطه‌بدون تعارض هم می‌شود؟ وجود تعارض بین زوج ها امری طبیعی است چرا که‌یک زوج از دو خانواده‌متفاوت با سبک های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، مذهبی، سیاسی و حتی سبک های فرزندپروری اعمال شده‌متفاوت هستند. هر کدام از آنها ویژگی های شخصیتی، عادات، رفتار، انتظارات، نیازها، تمایلات منحصر به‌خودشان را دارند.

از این رو نحوه‌نگرش و تحلیل شان از مسائل و همچنین شیوه‌پاسخ دهی و رفتارشان با یکدیگر متفاوت خواهد بود. تحقیقات نشان داده‌خواهر و برادرهای تنی و حتی دو قلوهای همسان هم از نظر شخصیتی با یکدیگر تفاوت دارند پس چطور می‌توان انتظار داشت یک زوج با توجه‌به‌موارد ذکر شده‌دارای سلایق، خواسته‌ها و انتظارات یکسان باشند؟

چگونگی بحث و گفتگو را دریابید

تفاوت در ویژگی ها، علایق، نیازها، دیدگاه‌ها و ... طی رابطه، خواه‌ناخواه‌تعارض ایجاد خواهد کرد؛ پس وجود تعارض در رابطه‌خط قرمز نیست بلکه‌چگونگی بحث درباره‌اختلافات و خواسته‌هاست که‌زوج ها را دچار اختلاف می‌کند و رفته‌رفته‌آنها را به‌سوی دلزدگی، سردی عاطفی و در پایان به‌طلاق می‌کشاند. در اینجا با ارائه‌مثال هایی به‌چند مورد از خطرناک ترین اشتباهات رایجی که‌معمولا زوجینی که‌رابطه‌زناشویی پر تنشی دارند در شیوه‌بحث و گفتگو آنها را مرتکب می‌شوند، اشاره‌می‌کنیم.

آغاز خشونت بار

آغاز تهاجمی و پرخاشگرانه‌گفتگو که‌معمولا همراه‌با کنایه، سرزنش و توهین است، یکی از بدترین روش های گفتگو بین زوج هاست. چنانچه‌بحثی با این نشانه‌ها آغاز شود، به‌طور حتم نتیجه‌ای جز مشاجرات خانمانسوز در پی نخواهد داشت.

مثال (1):زوجی را فرض کنید که‌قرار است شب مهمان داشته‌باشند و کارهایی را که‌باید انجام شود با یکدیگر تقسیم کرده‌اند. طبق قرار، انجام خرید بیرون از منزل به‌عهده‌زن و تمیز کردن آشپزخانه‌به‌عهده‌مرد است. زن بیرون می‌رود تا خریدها را انجام دهد و در این فاصله‌مرد باید کف آشپزخانه‌را تمیز کند اما به‌جای آن تلویزیون را روشن می‌کند و به‌تماشای فوتبال تمی نشیند.

زن پس از خرید به‌خانه‌بر می‌گردد و می‌بیند مرد کف آشپزخانه‌را تمیز نکرده‌و در حال تماشای فوتبال است. زن می‌گوید:«تو همیشه‌آدم خودخواه‌و وظیفه‌نشناسی هستی، هر کاری را به‌تو می‌سپارم به‌بدترین نحوه‌ممکن انجام می‌دهی، من دیگر امیدی به‌تغییر تو ندارم.»

این جملات تنها خشم را به‌طرف مقابل منتقل می‌کند و در پی آن کار به‌بحث ها و جدل های جدی کشیده‌می‌شود و دلخوری های عمیقی بین زوجین به‌وجود می‌آید. بهتر است در چنین موقعیتی زن به‌شوهرش بگوید:«من انتظار داشتم وقتی رسیدم خونه‌تو هم کاری رو که‌قرار بود انجام بدی، تموم کرده‌باشی ولی الان ناراحتم از دستت. ممنون می‌شم هر چه‌زودتر کاری رو که‌باید انجام می‌دادی رو تموم کنی.»

حضور چهار مهاجم خطرناک

چهار عنصر مخرب در رابطه‌و گفتگو وجود دارد. اصولا این مهاجمان تخریبگر همسو با یکدیگر برای تخریب رابطه‌می‌تازند. این چهار مهاجم عبارتند از ایرادگیری، بی احترامی، حالت دفاعی و دیوار سنگی.

ایرادگیری از همدیگر

زوج ها در زندگی و رابطه‌با همسرشان می‌توانند از بعضی از رفتارهای او گلایه‌داشته‌باشند ولی ایرادگیری عاملی است مخرب که‌روی رابطه‌شان تاثیرات منفی زیادی می‌گذارد. البته‌توجه‌داشته‌باشید که‌گلایه‌با ایرادگیری متفاوت است. گلایه‌ابراز ناراحتی فرد از یک عمل خاص است.

در مثال (1):زنی که‌از خرید برمی گردد اگر بگوید:«من از این که‌تو کف آشپزخانه‌را تمیز نکردی ناراحت هستم.» از عملکرد همسرش گلایه‌کرده‌و به‌نحوه‌رفتار و عملکرد او انتقادی وارد کرده‌ولی اگر بگوید:«تو همیشه‌آدم بی مسئولیتی هستی و کارهایی که‌به‌تو می‌سپارم را انجام نمی دهی.» از همسرش ایراد گرفته‌و با مورد خطاب قرار دادن او، همسر را نشانه‌گرفته‌است. در ایرادگیری، کل شخصیت طرف مقابل زیر سوال می‌رود که‌سهم مهلکی برای ارتباط است.

بی احترامی به‌یکدیگر

این عمل با تمسخر، کنایه، پشت چشم نازک کردن، پوزخند، سرزنش و اهانت همراه‌است.

مثال (2):زنی به‌شوهرش می‌گوید:«لباس هایت را از روی زمین جمع کن، خانه‌را تازه‌مرتب کرده‌ام.» مرد در جواب او می‌گوید:«حالا نه‌این که‌تو خیلی هم تمیزی؟ شدی پوست و استخوان از بس بشور بساب کردی (همراه‌با پوزخند).» این نحوه‌گفتگو، حس تنفر را در طرف مقابل ایجاد می‌کند. زمانی که‌چنین حسی منتقل می‌شود، حل مشکل سخت تر و گاهی ناممکن می‌شود. بی احترامی افکار منفی درباره‌شریک زندگی را تشدید می‌کند. بهتر است در این موقعیت شوهر در پاسخ به‌زنش بگوید:«بگذار کارم تمام شو د، لباس ها را جمع می‌کنم.»

حالت دفاعی گرفتن

زمانی که‌هنگام بحث یکی از زوجین به‌سوی دیگری هجوم می‌آورد و زوجی که‌مورد تهاجم قرار گرفته‌عقب نشینی یا معذرت خواهی نمی کند بلکه‌حالت دفاعی به‌خود می‌گیرد به‌طور غیرمستقیم به‌طرف مقابل می‌گوید:«مشکل من نیستم بلکه‌تو هستی.»

در مثال (2) اگر زن در جواب مرد بگوید:«خب آخه‌من دستم درد می‌کنه‌نمی تونم زیاد کار کنم.» یا بگوید:«من خونه‌رو تمیز نمی کنم؟ هفته‌پیش کل خونه‌رو خونه‌تکونی نکردم؟» حالت دفاعی تعارض تشدید می‌شد و بحث و جدل بالا می‌گیرد.

کشیدن دیوار سنگی دور خود

مثال (3):شوهری را در نظر بگیرید که‌هر زمان از سر کار بر می‌گردد با ایرادگیری های همسرش روبرو می‌شود و برای فرار از این موقعیت ناخوشایند خود را پشت روزنامه، مجله، لپ تاپ یا گوشی همراهش مخفی می‌کند، مانند فردی که‌پشت سنگرش خود را محفوظ کرده‌باشد. این رفتار مردان امروزی که‌هنوز به‌خانه‌نرسیده‌لپ تاپ شان را روشن می‌کنند یا خود را با گوشی و تبلت شان سرگرم می‌کنند تا صفحات اجتماعی شان را چک کنند به‌خوبی بیانگر این حالت است.

در این زمان هر قدر زن اعتراض کند و داد و فریاد بزند، تغییری در حالت مرد ایجاد نمی شود، گویی مرد گوش هایش را بسته‌و نمی شنود. این حالت تا جایی ادامه‌پیدا می‌کند که‌زن ناامید می‌شود و اتاق را ترک می‌کند.

یکی دیگر از نشانه‌های مردی که‌دیواری سنگی به‌دور خود کشیده‌است این گونه‌نمایان می‌شود که‌وقتی زن با او حرف می‌زند، به‌این طرف و آن طرف نگاه‌می‌کند، چشم به‌زمین می‌دوزد و علائمی که‌نشان دهنده‌شنونده‌فعال است را به‌طرف مقابل نمی دهد. این حالت در مردان بیشتر از زنان دیده‌می‌شود.

پیامدهای بحث و کشمکش بیش از حد

شاید بعضی از زن و شوهرهایی که‌زیاد با هم دعوا و مشاجره‌لفظی دارند برای فرار از پذیرش اشتباهات و ایجاد تغییر برای بهبود کیفیت رابطه‌توجیه‌شان این باشد که‌دعوا، بحث و کشمکش نمک زندگی است و زندگی بدون اینها نمی شود اما باید این نکته‌را بدانید که‌وقتی شدت و میزان گفتگوهای پرتنش و بحث و جدل های کلامی ناخوشایند در زندگی مشترک بالا می‌رود هم به‌شما و هم رابطه‌تان آسیب های جدی و جبران ناپذیری وارد می‌شود.

هم جسم و هم روان تان پریشان می‌شود

افراد هنگامی که‌در یک بحث تنش زا قرار می‌گیرند به‌سرعت ضربان قلب شان بالا می‌رود، همچنین آدرنالین خون شان افزایش پیدا می‌کند و در مواردی هم بدن شان به‌شدت عرق می‌کند. هنگامی که‌بدن در این حالت قرار می‌گیرد، توانایی فرد در پردازش اطلاعات کاهش می‌یابد و حل مشکل به‌طور منطقی دشوار خواهد شد. چنانچه‌فرد مدام از نظر جسمانی در این حالت قرار بگیرد، از نظر عاطفی دچار پریشانی خواهدش د و بدن او به‌مرور زمان فرسوده‌خواهد شد. تحقیقات نشان داده‌زوج هایی که‌یکدیگر را تحقیر می‌کنند بیشتر از سایر افراد دچار بیماری های عفونی مثل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و ... می‌شوند.

اقدامات جبرانی هم کارساز نخواهد شد

اقدامات جبرانی به‌اقداماتی گفته‌می‌شود که‌زوج ها برای جلوگیری از تشدید تنش ضمن بحث در پیش می‌گیرند تا وقفه‌ای در بحث حاصل شود. گاهی اوقات زوج های خوشبخت به‌طور تجربی یا ناخودآگاه‌اقدامات کودکانه، شوخ طبعانه‌یا هر آنچه‌کلام و رویکردی آشتی جویانه‌را مخابره‌کند، بسیار ظریف در پیش می‌گیرند و اصولا در این راستا موفق عمل می‌کنند ولی در زوج های ناموفق گاهی این اقدامات جبرانی در بحث ها و گفتگوها حتی خیلی بیشتر هم استفاده‌می‌شود ولی حضور چهار مهاجم (ایرادگیری، بی احترامی، حالت دفاعی و کشیدن دیوار سنگی) به‌قدری در رابطه‌پررنگ است که‌دیگر جایی برای دیدن و شنیدن این اقدامات باقی نماند و همه‌اقدامات جبرانی با شکست مواجه‌می‌شود.

خاطرات گذشته‌هم تحریف می‌شود

وقتی رابطه‌زوج ها به‌سمت منفی شدن حرکت می‌کند نه‌تنها زندگی مشترک امروز و آینده‌آنها تحت تاثیر قرار می‌گیرد بلکه‌گذشته‌آنها هم در معرض خطر قرار می‌گیرد؛ یعنی گاهی خاطرات شیرین گذشته‌آنها تحریف می‌شود و به‌خاطره‌ای تلخ و رنج آور تبدیل می‌شود یا این که‌تنها بدترین قسمت های یک خاطره‌در ذهن آنها تداعی می‌شود؛ مثلا اگر به‌یک زوج موفق بگویید که‌یکی از خاطرات دوران نامزدی خود را تعریف کنند، آنچنان غرق در شور و هیجان می‌شوند که‌گویی تمام این اتفاقات چند لحظه‌پیش رخ داده‌است.

با غرور و سرمستی از احساسات، ایستادگی ها و تلاش های شان برای به‌هم رسیدن صحبت می‌کنند ولی یک زوج ناموفق اگر تا چند سال پیش فیلم جشن عروسی خود را می‌دیدند و به‌صحنه‌ای که‌به‌خاطر حواس پرتی شوهر که‌پایش روی دامن عروس مانده‌و عروس کمی تعادلش را از دست داده‌می‌خندیدند، امروز دیدن آن صحنه‌در فیلم یا تداعی آن، احساس بدی را در هر دو یا یکی از آنها ایجاد می‌کند؛ مثلا زن با خشم، غضب و دلخوری از آن خاطره‌یاد می‌کند و معتقد است شوهرش از عمد این کار را کرده‌است.

ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه‌است

اگر شما هم جزء آن دسته‌زن و شوهرهایی هستید که‌نشانه‌هایی که‌گفته‌شد در رابطه‌شان به‌وفور دیده‌می‌شود و هنگام بحث و گفتگو مهاجمان خطرناکی که‌نام بردیم دائما با یکدیگر در حال جنگ و جدل و رو کم کنی هستند باید آگاهانه‌و با دیدی بازتر به‌رابطه‌تان بیندیشید. به‌یاد داشته‌باشید تا زمانی که‌همه‌چیز واقعا پایان نگرفته، چیزی تمام نشده‌است. همیشه‌برای نجات زندگی مشترک امیدی هست. موثرترین و کارآمدترین توصیه‌ای که‌به‌شما می‌کنیم این است که‌از متخصصان حوزه‌خانواده‌کمک بگیرید تا با شناسایی مشکل، پیدا کردن علل و ریشه‌مشکلات و همچنین ارائه‌راهکارهای مفید و کاربردی در راه‌بهبود رابطه‌تان شما را یاری بخشند.

مردان بیشتر در معرض خطرند

مردان در گذشته‌برای حفظ بقا و تامین نیازهای خود و خانواده‌شان شکار می‌کردند. هر مردی که‌شکارچی بهتری بوده‌از بقای بهتری برخوردار بوده. در گذشته‌یک شکارچی خوب بودن در گروی گوش به‌زنگی و به‌دنبال آن افزایش ترشح آدرنالین خون بوده‌است.

پس از گذشت قرن ها هنوز بدن مردها در مقابل پیام جنگ همان گونه‌عمل می‌کند. در گذشته‌یک ببر درنده‌پیام جنگ را به‌مرد شکارچی می‌داده‌و بدن آن مرد در پاسخ به‌این پیام جنگ، آدرنالین ترشح می‌کرده. جالب است بدانید که‌در زندگی امروزه، یک زن ایرادگیر و سرزنش کننده‌امروزی پیام جنگ را به‌مرد امروزی می‌دهد و بدن او هم در پاسخ به‌این پیام همان واکنشی را که‌مرد شکارچی سابق به‌ببر درنده‌نشان می‌داد، از خود نشان می‌دهد. در واقع بدن مرد چه‌در مقابل ببر درنده‌و چه‌در برابر زن ایرادگیر و سرزنشگر واکنش یکسان نشان می‌دهد.

مرد در مقابل پیام جنگ که‌از طریق ایرادگیری، سرزنش و اهانت ارسال می‌شود یا وارد جنگ می‌شود و مشاجره‌می‌کند یا حالت فرار به‌خود می‌گیرد یعنی به‌دور خود دیوار سنگی می‌کشد. زنان از نظر تکاملی وظیفه‌مراقبت و شیردهی به‌کودک را بر عهده‌داشته‌اند و زمانی که‌این وظیفه‌را به‌خوبی انجام می‌دادند هورمون اکسی توسین در خون شان افزایش پیدا می‌کرده‌است.

البته‌داشتن آرامش شرط لازم برای ترشح هورمون اکسی توسین در بدن زن است. از این رو زنان برای این که‌بتوانند سطح اکسی توسین را در خون شان بالا نگه‌دارند زودتر خود را از شرایط استرس زا می‌رهانند تا هر چه‌سریع تر به‌آرامش برسند. از این رو معمولا زنان در حین مشاجره‌یا پس از آن، به‌مسائل روزمره‌و برنامه‌های حال و آینده‌شان فکر می‌کنند و زودتر از مردان خود را از حالت پر تنش و استرس زای مشاجره‌می‌رهانند.

از این رو کشمکش های زناشویی، مردها را بیشتر از زنان از توان می‌اندازد. بنابراین، خانم های عزیز باید بیشتر برای بهبود کیفیت رابطه‌شان تلاش کنند تا بحث، جدل، کشمکش و گفتگوهای پرتنش را به‌حداقل برسانند.