
تنور سنگکی، اختراع شیخ بهایی بهقدری با هوشیاری طراحی شدهکهپس از گذشت چند صد سال هنوز بههمان صورت اولیهپختهمیشود و نانی کهبدست میآید، محبوب ترین نان ایرانی است.
در سرزمین کهن ایران، بر اثر تجربهها و اعمال سلیقهها در طول سالیان دراز تاریخ، غذاها و پختنی های گوناگون رسم شدهو بوجود آمدهکهدر نزد بسیاری از کشورهای دیگر و حتی مردم سرزمین ما، این غذاها بهعنوان غذاهای ملی و سنتی معروف شدهاند.
نان سنگک از نظر مزه، طعم، هضم و بهداشت و سلا مت یکی از بهترین نان های ایرانی است کهمورد توجهخانوادهمخصوصا در ماهمبارک رمضان قرار دارد. ویژگی این نان پخت آن روی سنگ ریزههای داغ است کهبهکیفیت آن میافزاید.
در تقویم سالنمای کمیتهنانوایان تهران (در 19 اردیبهشت سال 1326 شمسی در تهران چاپ شده) دربارهتاریخچهو چگونگی پیدایش نانوایی و نان سنگک این گونهآمدهاست:
"شاهعباس برای رفاهحال طبقات تهی دست و لشگریان خود کهغالباً در سفر احتیاج بهنان و خورش موقت و فوری داشتند و لازم بود بههر شهری میرسند نانواهایی باشند کهبتوانند بهقدر مصرف سربازان نان تهیهنمایند و غذایی باشد کهخورش نان قرار دهند، درصدد چارهبرآمد و حل این مشکل را از "شیخ بهایی" کهاز اجلّهعلما و دانشمندان ایران بود خواست. شیخ بهایی نیزبا تفکر و تعمق تنور سنگکی را ابداع نمود."
این اختراع بهقدری با دقت و هوشیاری طراحی و عملی شدهکهپس از گذشت چند صد سال هنوز بههمان صورت اولیهپختهمیشود و نانی کهاز تنور سنگکی بدست میآید، محبوب ترین نان ایرانی است.
برخی نقل ها نیز قدمت نان سنگک را قبل از ورود اسلام بهایران و در زمان پادشاهان ساسانی میدانند.
«شیخ بهایی» عالم و دانشمند مشهور قرن 10 و 11 هجری است کهدر دانش های فلسفه، منطق ، هیأت و ریاضیات تجربهی زیادی داشت . بهپاس خدمات این دانشمند بزرگ بهعلم ستارهشناسی ، یونسکو سال 2009 را بهنام او سال «نجوم و شیخ بهایی» نامگذاری کرد . از او چیزی حدود 95 کتاب و رسالهباقی ماندهاست .
شخصیت علمی ، ادبی و اخلاق و پارسایی او باعث شد تا از 43 سالگی تا پایان عمرش (75 سالگی) منصب شیخ الاسلامی پایتخت صفوی را در دربار مقتدرترین شاهصفوی ، شاهعباس اول ، بر عهدهداشتهباشد .
شیخ بهایی در سال 1000 خورشیدی در اصفهان درگذشت و بهخاطر وصیت خودش جنازهی او را بهمشهد بردند و در جوار مقبرهی علی ابن موسی الرضا(ع) جنب موزهی آستان قدس دفن کردند .