چه دارویی را با چه غذایی نباید بخوریم؟

چه‌دارویی را با چه‌غذایی نباید خورد؟

برخی مواد غذایی با داروها تداخل دارند و ترکیب آن ها می‌تواند برای سلامتی مضر باشد اما بسیاری از مردم در این باره‌اطلاعی ندارند. علاوه‌بر این مصرف هر دارو قوانین خاصی دارد که‌نباید در مصرف دوز آن زیاده‌روی کرد.

این قوانین در رژیم غذایی ما هنگام مصرف دارو نیز اعمال می‌شوند و اهمیت ویژه‌ای دارند پس لازم است این بخش از بهداشت و سلامت مجله اینترنتی فنجان را با دقت ویژه‌ای بخوانید.

داروهایی که‌ممکن است با غذاهای خاصی تداخل داشته‌باشند:

برونکودیلاتورها (گشاد کننده‌های ریه)

بیماران مبتلا به‌آسم، برونشیت و سایر بیماری های مربوط به‌ریه‌از این نوع داروها استفاده‌می‌کنند. اگر از این قبیل داروها مصرف می‌کنید، باید بدانید که‌بهتر است مصرف نوشیدنی ها و غذاهای حاوی کافئین را محدود کنید:

• این داروها اثر تحریک کننده‌ای بر سیستم عصبی دارند و بنابراین برای جلوگیری از این امر باید مصرف کافئین را محدود کنید.
• در مصرف داروی تئوفیلین نیز مراقب باشید زیرا کافئین سمیت این دارو را افزایش می‌دهد.
• همچنین از مصرف غذاهای چرب نیز دوری کنید زیرا باعث افزایش جذب بیولوژیکی تئوفیلین می‌شود.

دارو های مهارکننده‌آنزیم مبدل آنژیوتانسین ها

داروهایی که‌فشار خون را کاهش می‌دهند برای بهبود و پیشگیری از بیماری های قلبی و کلیوی مناسب هستند و شامل داروهایی چون:کاپتوپریل، انالاپریل، فوزینوپریل و رامیپریل می‌شوند.

این داروها با باز شدن رگ های خونی، نارسایی قلبی را درمان می‌کنند بنابراین جریان خون با کارایی بیشتری انجام می‌شود.

شما باید از مصرف این داروها با غذاهای غنی از پتاسیم خودداری کنید زیرا:

• این دارو ها میزان پتاسیم در خون را افزایش می‌دهند و در نتیجه‌پتاسیم اضافی می‌تواند منجر به‌نامنظم شدن ضربان قلب و تنگی نفس شد و بنابراین بهتر است مصرف موز، سیب زمینی، سویا و اسفناج را محدود کنید.

دارو های ضد آریتمی

داروهای ضد آریتمی شامل طیف وسیعی از دارو ها (مانند دیگوکسین) می‌شوند که‌برای بهبود و پیشگیری از نارسایی قلبی استفاده‌می‌شوند.

این مشکل در صورتی رخ می‌دهد که‌شما انواع محصولات غنی از گلیسریزیک مانند شیرین بیان را مصرف کنید. این ماده‌همچنین در شکلات و شیرینی نیز وجود دارد و مصرف آن ها باید محدود شود:

• ترکیب آن ها با دیگوکسین می‌تواند ضربان قلب را نامنظم کرده‌و یا حتی باعث حمله‌های قلبی شود.
• فیبرهای غذایی باعث کاهش اثربخشی این دارو می‌شوند بنابراین باید 2 ساعت قبل یا بعد غذا مصرف شوند.
• همچنین برخی گیاهان مانند گل راعی و برگ سنا بر کارایی دیگوکسین تاثیر می‌گذارند.

عصاره‌گیاهان شیرین بیان همچنین میتواند با داروهای دیگر از جمله‌انسولین، داروهای ضد افسردگی خاص، داروهای ضدبارداری خوراکی، داروهای رقیق کننده‌خون و برخی دیگر از داروها تداخل داشته‌باشد.

داروی کاهنده‌فشار خون

افراد دارای فشار خون بالا نباید با داروی کاهنده‌فشار خون، شیرین بیان مصرف کنند زیرا شیرین بیان حاوی «گلیسیریزین» است؛ ماده‌ای که‌فشار خون را افزایش می‌دهد بنابراین مصرف همزمان آن با داروی کاهنده‌فشار خون می‌تواند تاثیر دارو را کاهش دهد و فشار خون را در سطح خطرناکی بالا نگه‌دارد.

افرادی که‌از داروهای مهارکننده‌ACE (کاهنده‌فشار خون) مثل «انالاپریل» و «کاپتوپریل» استفاده‌می‌کنند نباید از نمک پتاسیم (استفاده‌کنند زیرا مهارکننده‌های ACE خود باعث افزایش اثر پتاسیم در بدن می‌شوند و زیاد بودن پتاسیم سبب سکته‌می‌شود.

مصرف همزمان این داروهای کاهنده‌فشارخون با انار نیز اثر دارو را افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث سبکی سر یا سرگیجه به‌دلیل کاهش فشار خون شود.

داروهای کاهش دهنده‌کلسترول "بد"

این دارو مختص افرادی است که‌اضافه‌وزن دارند و از دیابت و بیماری های قلبی عروقی رنج می‌برند. برخی از نمونه‌های این نوع دارو عبارتند از:آتورواستاتین، فلوواستاتین، لوواستاتین، سیمواستاتین، روزوواستاتین و پرواواستاتین. بنابراین این داروها را با غذاهایی مانند مرکبات مصرف نکنید زیرا:

• مرکبات به‌میزان قابل توجهی میزان جذب دارو را افزایش می‌دهند که‌احتمال مصرف بیش از حد دارو و بروز عوارض جانبی را نیز افزایش خواهند داد.
• اثر مصرف یک قرص همراه‌با آب پرتقال برابر است با دوز بیشتری از دارو که‌با آب مصرف می‌شود.

دارو های ضد انعقاد خون

دارو های ضد انعقادی از جمله‌وارفارین؛ برای بهبود و پیشگیری از ترومبوز استفاده‌می‌شوند.

این نوع داروها را نباید با غذاهایی که‌رقیق کننده‌خون و سرشار از ویتامینK هستند مصرف کرد:

1. هنگام مصرف این نوع داروها باید مصرف بلوبری، سیر، زنجبیل و برخی ادویه‌ها (به‌عنوان مثال فلفل کاین، دارچین و زردچوبه) را محدود کنید زیرا خاصیت ضد انعقادی داشته‌و با تقویت اثر وارفارین سبب خونریزی می‌شوند. سیر از تشکیل لخته‌در خون جلوگیری می‌کند و باعث افزایش رقت خون می‌شود پس بیماران مصرف کننده‌وارفارین نباید بیشتر از یک حبه‌سیر در روز مصرف کنند.
2. از طرف دیگرغذاهایی سرشار از ویتامین K مانند اسفناج، شلغم، کاهو، کلم پیچ، زرده‌تخم مرغ، نخود، عدس و بروکلی باعث کاهش کارایی این دارو می‌شوند. نوسانات این ویتامین در بدن می‌تواند وارفارین را بی اثر کند و آثار ضدانعقادی آن را کاهش دهد؛ در نتیجه‌احتمال شکل گیری لخته‌های خونی بالا می‌رود.
3. مصرف چای سبز و فرآورده‌های لوبیای سویا باعث کاهش اثر ضدلخته‌ای وارفارین و افزایش احتمال بروز لخته‌می‌شود.
4. مصرف فرآورده‌های انبه و آب آن باعث افزایش اثر ضد لخته‌ای وارفارین و احتمال خونریزی می‌شود.
5. مصرف فرآورده‌های پروبیوتیکی مانند ماست پروبیوتیک باعث افزایش تولید ویتامین K در بدن و افزایش نیاز به‌مصرف وارفارین خواهد شد.

داروهای پایین آورنده‌قند

داروهای پایین آورنده‌قند مثل گلی بن کلامید را هرگز با نوشیدنی های الکل دار مصرف نکنید زیرا باعث کاهش اثر دارو و ایجاد عوارض ناخواسته‌دارویی از قبیل تهوع، استفراغ، کرامپ های شکمی و سردرد می‌شود.

داروهای آهن دار

مصرف چای با داروهای حاوی آهن مثل سولفات آهن (فروس سولفات) باعث عدم جذب آهن می‌شود. پس افرادی که‌فقر آهن دارند نباید بلافاصله‌بعد از غذا، چای بنوشند.

مصرف همزمان حبوبات، تخم مرغ و لبنیات با مکمل آهن (فروس سولفات) مانع جذب آن می‌شوند.

داروهای مسکن

از داروهای مسکن برای درمان تورم و سردرد استفاده‌می‌شود. نمونه‌ای از این داروها که‌همه‌شما با آن آشنا هستید ایبوپروفن می‌باشد. در صورت مصرف نوشابه از مصرف این دارو خودداری کنید:

• ایبوپروفن با نوشیدنی های گازدار و شیرین سازگار نیست زیرا دی اکسید کربن و اسید موجود در آن ها باعث افزایش جذب و غلظت این دارو در خون می‌شود. در این حالت کنترل دوز دارو غیر ممکن است بنابراین می‌تواند شما را در معرض خطر ایجاد اثر سمی دارو قرار دهد که‌به‌طور عمده‌کلیه‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
• کافئین موجود در قهوه، چای یا نوشیدنی های کولادار میزان جذب استامینوفن را افزایش می‌دهد و دوز بالای این ترکیب باعث آسیب کبدی می‌شود.
• مصرف همزمان استامینوفن با غذاهای غنی از کربوهیدرات مثل بیسکویت، خرما، مربا و... باعث کندی جذب دارو می‌شود.

داروهای تغییر دهنده‌لیپید ها/ استاتین ها

اگر انواع داورها از جمله‌برخی از عوامل تغییر دهنده‌لیپید ها/استاتین ها را مصرف می‌کنید که‌میزان تولید کلسترول بد را کاهش می‌دهند یا داروی ضد اضطراب بوسپیرون، داروی ضد مالاریا کوینین، آنتی بیوتیک اریترومایسین یا تریازولام و داروهایی که‌برای درمان بی خوابی استفاده‌می‌شوند از مصرف گریپ فروت خودداری کنید:

• مواد شیمیایی موجود در گریپ فروت در متابولیسم برخی داروها توسط بدن تداخل ایجاد می‌کنند که‌می‌تواند منجر به‌پایان دادن مقدار بیشتری از دارو در جریان خون شود. اگر از این داروها استفاده‌می‌کنید مصرف گریپ فروت می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. اگر از این داروها استفاده‌می‌کنید بهتر است تا دو ساعت قبل و بعد از مصرف آنها آب گریپ فروت ننوشید و روی هم رفته‌طی روز بیش از 250 سی سی از این آبمیوه‌نخورید.

داروی ضدآکنه

مصرف همزمان داروی ضدآکنه‌«ایزوترتینوئین» (آکوتان و دکوتان) با داروهای داکسی سیکلین، مینوسیکلین، تتراسیکلین، متوترکسات، مکمل های حاوی ویتامین A و هر نوع مکمل برای افزایش یا کاهش وزن و بدن سازی ممنوع است. در طول درمان با این دارو آب هویج (بیش از دو لیوان در روز) مصرف نکنید زیرا زیاده‌روی در مصرف آب هویج ممکن است باعث آسیب کبدی شود.

آنتی بیوتیک ها

اگر از برخی داروهای آنتی بیوتیک از جمله‌تتراسایکلین سیپروفلوکساسین (آنتی بیوتیک های کینولون) و برخی از داروهای پوکی استخوان مانند آلندرونات (فوزاماکس) استفاده‌می‌کنید از مصرف شیر خودداری کنید:

• کلسیم می‌تواند در اثر بخشی برخی داروها تداخل ایجاد کند بنابراین هرگز نباید غذاهایی غنی از کلسیم چون شیر، ماست و پنیر را با این داروها استفاده‌کنید. از مصرف مکمل های کلسیم نیز باید چند ساعت قبل و بعد از مصرف این آنتی بیوتیک ها خودداری کنید.

ادرارآورها

مصرف شیرین بیان با ادرارآورها نیز ممنوع است زیرا باعث دفع و کمبود پتاسیم می‌شود و کمبود پتاسیم عامل بروز مشکلاتی در ریتم ضربان قلب خواهد شد.

دارو های مهارکننده‌مونوآمین اکسیداز

اگر از داروهای مهارکننده‌مونوآمین اکسیداز مانند فنلزین، ترانیل سیپرومین یا پروکاربازین مصرف می‌کنید که‌ممکن است برای افسردگی یا به‌عنوان یک درمان سرطان برای بیماری هاجکین یا لنفوم تجویز شود، از مصرف سوسیس خشکیده‌و پنیر کهنه‌دوری کنید:

• مونوآمین اکسیداز توانایی بدن در پردازش تیرامین که‌در برخی از پروتئین ها به‌ویژه‌در غذاهای تخمیری و کهنه‌مانند سالامی پپرونی پاسترامی بیکن و پنیرهایی چون کامبرت گودا موزارلا و فتا یافت می‌شود، به‌خطر می‌اندازد و شما را در معرض خطر عوارض جانبی از جمله‌افزایش ناگهانی و شدید فشار خون، سردردهای شدید، درد قفسه‌سینه، ضربان قلب سریع، حالت تهوع و استفراغ قرار می‌دهد.

داروی ضد روان پریشی

اگر از کلوزاپین استفاده‌می‌کنید از نوشیدن قهوه‌خودداری کنید. کافئین می‌تواند مقدار برخی از داروهای ضد روان پریشی را در خون افزایش دهد و شما را در معرض خطر عوارض جانبی قرار دهد.

مصرف همزمان الکل همراه‌داروهای آرام بخش و خواب آور باعث افزایش اثر تضعیف کننده‌سیستم اعصاب توسط این داروها می‌شود.

افرادی که‌از مهارکننده‌های MAO ( دسته‌ای از داروهای ضدافسردگی ) استفاده‌می‌کنند نباید همزمان با مصرف این داروها، پنیر پارمسان، گودا و بلوچیز و همچنین سوسیس و کالباس، موزهای خیلی رسیده، آووکادو، اسفناج، سس سویا و ماءالشعیر و هر چه‌در آن نوعی اسیدآمینه‌به‌نام تیرامین دارد، استفاده‌کنند زیرا ممکن است فشار خون شان به‌درجات خطرناکی بالا برود و آنها را دچار درد شدید قفسه‌سینه‌کند.