
امر بهمعروف و نهی از منکر از احکام عملی مسلمانان و بهنظر شیعیان از فروع دین اسلام است. امر بهمعروف یعنی دستور دادن یا توصیهکردن از سوی فرد مسلمان بهدیگران بهانجام آنچهاز نظر عقل یا شرع اسلام خوب در نظر گرفتهمیشود و نهی از منکر یعنی دستور دادن یا توصیهکردن از سوی فرد مسلمان بهدیگران بهانجام ندادن آنچهبهاز نظر عقل یا شرع اسلام بد در نظر گرفتهمیشود. این توصیهگفتاری است و شامل جرح نمی شود.
در احکام دین، بهتمام واجبات و مستحبات معروف و بهتمام محرمات و مکروهات منکر گفتهمیشود بنابراین واداشتن افراد جامعهبهانجام کارهای واجب و مستحب امر بهمعروف و بازداشتن آنها از کارهای حرام و مکروه نهی از منکر است.
یکی از مهم ترین وظایف افراد هنگام روبرو شدن با منکرات، امر بهمعروف و نهی از منکر است. این گونهبرخوردها اگر با رعایت ادب اسلامی و تواضع و فروتنی همراهشود، نیز افراد نصیحت کننده، خود بهآن چهمیگویند، پایبند باشند، با نتیجة خوبی همراهخواهد شد. در این موارد باید توجهداشت کهشرایط امر بهمعروف وجود داشتهباشد، مثلاً شخص احتمال تأثیر بدهد.
اما چهکنیم تا با چنین افرادی هم دوست باشیم و هم از آسیب های احتمالی در امان باشیم؟ پاسخ:اگر افراد مورد نظر، آلودگی اخلاقی دارند، مثلا اهل فسق و فجورند، فحش و ناسزا میگویند یا بهواجبات و محرمات اهمیتی نمی دهند، در این صورت، صلاحیت لازم برای دوستی ندارند. از نظر اسلام انسان نباید با افراد فاسق و لا ابالی دوست باشد، چون ناخود آگاهاز عمل آن ها متأثر میشود و زیان میبیند. از طرفی آن دوستان قابل اعتماد نیستند.
اما اگر بهاین حد نمی باشند، بلکهخطاهای جزئی دارند(کهمقتضای انسان بودن جائز الخطا بودن است) اگر تذکر شما با رعایت نزاکت و ادب همراهباشد، مشکلی را در روابط ایجاد نخواهد کرد، یا ادامة ارتباطتان موجب روگردانی دوستان از کارهای بد خواهد شد.