میگرن چیست؟

میگرن چیست؟

میگرن یک بیماری نورولوژیک است که‌می‌تواند قسمتهای مختلف بدن را درگیر کند. میگرن معمولا با یک سردرد شدید و نا توان کننده‌شناخته‌می‌شود. علائم همراه‌مثل تهوع، استفراغ، سختی در صحبت کردن، گزگز و بیحسی اندامها، حساسیت به‌نور و صدا ممکن است وجود داشته‌باشند. میگرن معمولا ژنتیکی است و در حدود 75% موارد سابقه‌فامیلی مثبت در افراد درجه‌یک یا دو فامیل وجود دارد. میگرن می‌تواند همه‌سنین را درگیر کند.

میگرن به‌واسطه‌پاتوفیزیولوژی آن با بقیه‌انواع سردرد فرق می‌کند. میگرن تنها یک سردرد نیست بلکه‌یک بیماری نورولوژیک است که‌می‌تواند روی اندامهای مختلف بدن تاثیر بگذارد.

علائم میگرن

بعضی علائم سردرد میگرنی می‌تواند یکی دو روز قبل از شروع سردرد ظاهر شود که‌به‌آن مرحله‌پیش درآمد یا پرودروم گفته‌می‌شود. علائم پرودروم میگرن شامل موارد زیر است:

- ولع به‌غذا بخصوص شیرینی

- افسردگی

- خستگی یا کاهش انرژی

- خمیازه‌های مکرر

- تحریک پذیری و عصبانیت

- سفتی و گرفتگی گردن

در میگرن با اورا (Migraine with aura) اورا بعد از مرحله‌پیش درآمد اتفاق می‌افتد.

در واقع اورا در مرحله‌انقباض یا تنگی عروق مغز در اثر کاهش خونرسانی به‌قسمتهایی از بافت مغز ایجاد می‌شود که‌البته‌موقتی و برگشت پذیر است. معمولا بلافاصله‌پس از قطع اورا سردرد اتفاق می‌افتد. علائم مرحله‌اورا می‌تواند بصورت اختلالات بینایی، حسی، حرکتی و یا تکلم باشد.مانند:

1- اختلال در صحبت کردن

2- احساس گزگز و مورمور یا بیحسی در صورت، دستها و یا پاها

3- دیدن جرقه‌های نورانی یا نقاط سیاه‌یا اشکال زیگزاگ مانند

4- از دست دادن بینایی به‌صورت موقت (کوری گذرا)

مرحله‌بعدی بعنوان مرحله‌حمله‌سردرد شناخته‌می‌شود. در این مرحله‌سردرد حاد و شدید اتفاق می‌افتد. در بعضی بیماران این مرحله‌می‌تواند با مرحله‌اورا همپوشانی داشته‌باشد، به‌طوریکه‌اورا حتی در مرحله‌سردرد هم ادامه‌یابد. مرحله‌حمله‌سردرد ممکن است ساعتها تا روزها طول بکشد. علائم و نشانه‌های میگرن از فردی به‌فرد دیگر متفاوت است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1- حساسیت به‌نور و یا حساسیت به‌صدا

2- تهوع

3- سرگیجه‌میگرنی یا احساس گیجی

4- درد در یک سمت سر که‌می‌تواند سمت راست سر، سمت چپ سر، جلو (پیشانی) یا پشت سر و یا شقیقه‌ها باشد. البته‌سردرد میگرنی می‌تواند دو طرفه‌هم باشد و یا از یک طرف شروع شده‌و کل سر را در بر بگیرد

5- سردرد ضرباندار

6- استفراغ

بعد از اتمام مرحله‌حاد حمله‌سردرد، فرد ممکن است علائم مرحله‌پس درآمد (Postdrome) را تجربه‌کند. در این مرحله‌تغییرات در خلق و احساسات فرد ایجاد می‌شود که‌می‌تواند از احساس سر خوشی (یوفوریا) تا خستگی و افسردگی و بی حوصلگی متفاوت باشد. یک سردرد خفیف گنگ ممکن است باقی بماند.

طول مدت و شدت سردرد در افراد متفاوت است ولی معمولا بین 4 تا 72 ساعت طول می‌کشد.

گاهی در موارد غیر معمول میگرن ممکن است مرحله‌سردرد اتفاق نیافتد که‌میگرن خاموش (Silent migraine) یا میگرن بدون سردرد نامیده‌می‌شود. در این نوع میگرن حتما باید توسط متخصص میگرن بررسی و تشخیص صحیح گذاشته‌شود.

تهوع میگرنی

بیش از نیمی از بیماران مبتلا به‌میگرن حالت تهوع را در طی حمله‌های میگرن ابراز می‌کنند و تعداد زیادی از آنها به‌استفراغ منجر می‌شود. تهوع ممکن است در هنگام شروع سردرد ایجاد شود و یا ممکن است حدود 1 ساعت پس از مرحله‌حمله‌سردرد بروز کند. تهوع و استفراغ که‌در اثر اختلال گوارش میگرن روی سیستم گوارش فرد ایجاد می‌شود می‌تواند با درمان تداخل کند به‌طوریکه‌باعث کاهش جذب داروهای خوراکی مرحله‌حاد حمله‌میگرن شود و اگر همراه‌با استفراغ باشد مانع جذب آن می‌شود بنابراین تهوع و استفراغ هم در مرحله‌حمله‌حاد میگرن باید به‌صورت جداگانه‌درمان شود چراکه‌اگر مسکن های مرحله‌حاد میگرن دیر خورده‌شود و یا دیر جذب شود سردرد میگرنی بسیار شدید می‌شود بطوریکه‌گاهی اوقات برای درمان سردرد میگرنی داروهای غیر خوراکی میگرن مثل انواع تزریقی و شیاف لازم می‌شود.

علت میگرن چیست؟

تحقیقات هنوز علت مشخصی برای میگرن نشان نداده‌اند با این حال نقش ژنتیک در میگرن به‌اثبات رسیده‌است بطوریکه‌حدود 75% بیماران مبتلا به‌میگرن سابقه‌فامیلی میگرن را ذکر می‌کنند. همچنین تغییراتی در نوروترنسمیترهای مغز مثل سطح سروتونین در مغز می‌تواند موجب بروز حمله‌میگرن شود.

یکسری عوامل محرک میگرن هم شناخته‌شده‌اند که‌باعث مستعد کردن فرد به‌حمله‌میگرنی می‌شود:

1- نور درخشان (تمام انواع نورها شامل نور ناشی از لامپ های فلورسنت، مانیتور کامپیوتر و تلویزیون و نور موبایل، نورهای رقصان و چشمک زن و تمامی انواع طیف نور می‌توانند محرک میگرن باشند )

2- گرمای شدید یا تغییرات آب و هوایی

3- کم آبی (نوشیدن روزانه‌6 تا 8 لیوان آب برای بیماران میگرنی توصیه‌می‌شود)

4- تغییرات فشار هوا (که‌معمولا در سفرها اتفاق می‌افتد)

5- تغییرات هورمونی در زنان مثل نوسانات استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی، حاملگی یا یائسگی

6- استرس یا تنش زیاد

7- صداهای بلند

8- گرسنگی و از دست دادن وعده‌غذایی و نخوردن میان وعده‌(افت قند خون یکی از مهمترین محرکهای حمله‌میگرن است)

9- تغییرات الگوی خواب (چه‌کم خوابی چه‌خواب زیاد)

10- بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری خوراکی (OCP) و بعضی داروهای قلبی مثل نیتروکانتین و نیتروگلیسیرین

11- بوهای تند

12- بعضی غذاها

13- سیگار

14- الکل و شراب قرمز (Red Wine)

15- مسافرت (به‌علت تغییرات آب و هوایی و فشار هوا)

غذاهایی که‌میگرن را تحریک می‌کنند:

نوشابه‌های انرژی زا حاوی کافئین یا الکل

نگهدارنده‌ها وبعضی افزودنی های مواد غذایی مثل نیترات ها ، آسپارتام (یک نوع شکر مصنوعی)، مونوسدیم گلوتامات که‌در کنسروها و سوسیس و کالباس بکار می‌رود

تیرامین که‌ممکن است در بعضی مواد غذایی بصورت طبیعی وجود داشته‌باشد. تیرامین بخصوص در مواد تخمیر شده‌و یا پروسس شده‌موجود است مثل پنیر کهنه‌و سس سویا

در مورد نقش تیرامین در میگرن هنوز تحقیقات در دست بررسی است، بعضی مطالعات نشان داده‌اند که‌تیرامین در بعضی بیماران بجای اینکه‌محرک باشد اثر محافظتی روی میگرن دارد.

اگر شما هم مبتلا به‌میگرن هستید و از حملات میگرنی رنج می‌برید با مراجعه‌به‌کلینیک تخصصی سردرد زیر نظر پزشک متخصص میگرن، سردرد خود را درمان کنید.