
از یزد خواهیم گفت ؛ شهر دارالعلم و دارالعمل، حسینیهایران، بادگیرها دارالعباده، شهر شیرینی ، دوچرخهها ،شهر قنات و قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب.
یزد بهعنوان یکی از زیباترین شهرهای منحصر بهفرد خشتی جهان و کشورمان ایران با داشتن جاذبههای زیبا و کم نظیر، هر سالهگردشگران و مسافران زیادی را بهسوی خود جذب میکند.
طبیعت چند گونهو کاملا متفاوت این استان از اصلی ترین مواردی است کهگردشگران داخلی و خارجی را برای بازدید از این استان مشتقا میسازد.
علاقهمندان بهاین شهر پهناور تاریخی میدانند ارتفاعات زیبای شیرکوهو ییلاقات سرسبز، درهها و دامنههای یزد از مهم ترین جلوههای لذت بخش آن است.
مجموعهامیر چقماق :
مجتمع معماری امیر چقماق در مرکز شهر یزد، توسط امیر جلال الدین چقماق شامی حاکم شهر یزد در دورهتیموری بنا شده، این بنای سهطبقهبا ابهت روزگاری محل نشستن بزرگان و شاهان برای برگزاری مراسم سوگواری بودهاما امروزهیکی از بزرگ ترین حسینیهها در کشور است و قدمت آن بهقرن پانزدهم بر میگردد، با این حال بسیار بازسازی شدهاست.
مسجد امیر چقماق باگنبدی عظیم و صفهای عالی دارای دو شبستان زیبا برای فصول مختلف زمستان و تابستان است. در اطراف مجموعهامیر چقماق آب انبار، خانقاه، مدرسه، کاروانسرا، چاهآب، بازار و از همهمهم تر مسجد امیر چقماق را با کمک همسرش فاطمهخاتون بنا نهاد.
میدان اطراف تعدادی از فروشگاههای شیرینی و بستنی های خوب دارد.
زورخانهصاحب الزمان
این زورخانهمحبوب (کهبهمعنای خانهقدرت است) در سمت شمالی میدان امیرچقماق قرار دارد اغلب برای توریست ها باز است، نهتنها میتوانید ورزش باستانی افراد حرفهای را مشاهدهکنید ، بلکهمخزن آبی از قرن پانزدهم در زیر این ساختمان قرار دارد کهاثرات خنک کنندگی بربادگیرها دارد.
آتشکدهزرتشتیان :
زرتشت ، دین باستانی بودهکهحدودا به3500 سال پیش بازمی گردد، و مذهب اصلی در ایران قبل از فتوحات اسلامی بشمار میرفت و این جامعههنوز هم در برخی از بخش های کشور زندگی میکنند ، یزد مرکز زرتشت در ایران و منزلگاهبسیاری از اماکن مذهبی و تاریخی است و آتشکدهیا معبد آتش، مهم ترین آن ها است کهآتش سوزی مرکزی دارد و از قرن پنجم میلادی در حال سوختن است.
برج سکوت :
مکان دیدنی شگفت انگیز دیگر، زرتشتی ها برج سکوت است کهدقیقا خارج از شهر واقع شدهاند و قطعا ارزش دیدن دارند این دو ساختمان مدور و بزرگ در بالای تپهها بنا شدهو تا همین اواخر ده1960 ، مطابق با سنت ، اجساد مردهزرتشتی ها در برج مرکزی قرار دادهمیشد تا پرندهکرکس و درندگان دیگر آن را بخورند بنای متروکهزرتشتی(دخمه) کهدر پایین تپهقرار داشت، بهجو وهم آور محل کمک میکرد برج سکوت سالیانهگردشگران زیادی را جذب میکند.
چک چک :
در حدود 70 کیلومتری یزد، شهرستان اردکان مهم ترین مکان زیارت زرتشتی، چک چک، واقع شدهاست. لازم بهذکر است نام چک چک از آبی کهاز صخرهمیچکد گرفتهشدهو همین طور بنا بهاعتقاد زرتشتیان نیک بانو دختر پادشاهوقت هنگام فرار از دست اعراب درمیان کوهمخفی و ناپدید شد.
شهر قدیمی :
علی رغم قدمت این شهر قدیمی عدهای در آنجا مسکن گزیدند. با وجود خیابان ها و کنج و شکاف های خیرهکننده، لذت پیادهروی بعد از ظهر را هرگز از دست ندهید زرد و قهوه ای بودن ساختمان های آجری، نشان میدهد کهاین شهر چقدر خشک است و بادگیرها بهصورت دورهای ، یادآور زیبایی معماری سنتی یزد هستند. بهدنبال دسترسی بهپشت بام برای برخی منظرههای فراموش نشدنی باشید، اما بهیاد داشتهباشید کهبهحریم خصوصی ساکنان محلی احترام بگذارید.
مسجد جامع
مسجد جامع کهدر سراسر شهر قدیمی قابل مشاهدهاست، بنا بر گزارش ها سازهقرن 14 جز بلندترین منارههای این کشور و نمونهای از معماری اسلامی با کاشی کاری آبی ظریف است برخی از عناصر این مسجد بهاوایل قرن دوازدهم بر میگردند.
باغ دولت آباد :
با وجود فوارهها ، درختان سرو و انار، باغ دولت آباد میتواند بهعنوان اثر ناب ایران ثبت شود محمد تقی خان ابتدا قناتی بهنام دولت آباد تاسیس و سپس باغ دولت آباد را بنا کرد اقامتگاهقرن ، 18 سایهها و ساختمان های زیبا دارد کهتمام سال توریست های زیادی را جذب میکنند یک بادگیر 33 متری کهبلندترین بادگیر جهان بشمار میرود منقوش بهشیشههای رنگی، باعث ایجاد یک زیبایی ویژهشدهاست کهامثال آن را در جای دیگری پیدا نمی کنید.
هم چنین این مجموعهدارای چندین عمارات از جملهبهشت آیین ، سردر اصلی و جنوبی ،هشتی و بادگیر است.
قلعهسریزد :
این قلعهتحت عنوان یک مقصد توریستی، در روستای نزدیک سریزد کهدر 45 دقیقهای یزد واقع شدهساختار دفاعی حکومت ساسانی بشمارمی رود کهکهسهطبقهو دو دیوار دارد کهبهطور قابل ملاحظهای حفظ شدهاست. زمان صفویان ساختهشدهو برخی مناطق این قلعهدر حال فروریختن است اما بهراحتی میتوان دید کهچرا یزد بهطور تاریخی تسخیر نشدهاست باید متصدی را پیدا کنید تا در ورودی را باز کند.
روستای خرانق :
سفر در اطراف استان یزد بدون گردش در این روستای باستانی بهپایان نرسیدهاست. بنا بر گزارش ها، بیش از 1000 سال است کهافراد در این روستا ساکن هستند روستای خشتی این روزها تقریبا بهبیابان تبدیل شدهاما چندین کشاورز هنوز در اطراف روستا زندگی میکنند در حال حاضر بازدیدکنندگان آزاد هستند تا بقایای متروک ماندهرا کشف کنند؛ یکی از مساجد دورهقاجار و یک آبراهباستانی در درهزیر است.
آب انبار شش بادگیری :
آب انبار شش بادگیری ، قدیمی و همان طور کهاز نامش مشخص است شش بادگیر دارد و در سال 1379 هجری قمری با تلاش حاجی حسین میراللهدر محلهتپهیزد بنا شدهاین بنا دو ورودی در شمال و جنوب و 55 پلهبا نمای آجری و مخزن دارد و مخزن آب انبارآن گنبد تخم مرغی شکلی است.
مدرسهضیائیه(زندان اسکندر) :
مدرسهضیائیهبهزندان اسکندر معروف و از آثار «مولانا ضیاء الدین حسین رضی» است کهدر سال 631 قمری آن را بنا و بعدها توسط پسرانش بهاتمام رسید شبستان این مدرسهمحراب و رواق هایی دارد. گنبد خشتی وگچبری های این ساختمان از معماری دورهمغول در ایران سرچشمهمیگیرد.
خانهلاری ها :
ساخت خانهلاری ها بهدورهقاجار باز میگردد و در محلهخهادان شهرستان یزد قرار دارد. ساختمان لاری ها دو قسمت اندرونی و بیرونی دارد حیاط در مرکز و قسمت های شمالی بهعنوان زمستانهو از قسمت جنوبی بهعنوان تابستانهاستفادهمیشود کهشامل تالار و بادگیر میشود.
شمال اتاق آیینه، مطبخ، سرداب و سایر فضاها بهضلع شرقی این ساختمان و بهعنوان پاییزهبکار میرفت و بهار خواب آن در ضلع غربی واقع شدهاست.
نارین قلعه(نارنج قلعه) :
از مهمترین آثار تاریخی پیش از اسلام استان یزد میتوان بهنارین قلعهاشارهکرد و تقریبا در 5 مرحلهاز خشت و گل ساختهو مشرف بر شهر میبد است.
چاپارخانهمیبد :
چاپارخانهها بهصورت قلعهساختهمیشدند تا دفاع و حفاظت از آن امکان پذیرباشد چاپارخانهها نگهداری و تیمار تعدادی اسب و پیک را برعهدهداشتند تا نامهها و کالاها را سریع ارسال کنند. شاید بدانید قدمت چاپارخانهدر ایران بهدورههخامنشیان باز میگردد.
ییلاق های میان کوه:
در شهرستان تفت ییلاق های میان کوهواقع شدهاند از خوش آب وهوا ترین آنها میتوان به" دهبالا" و "طرزجان" در کنار همان روستا اشارهکرد.
بنادک سادات،درههای سرسبز، فخر آباد ثانی آباد،باقی آبادریا… از دیگر ییلاق های مهم این منطقهاست.
یخچال خشتی میبد
یخچال خشتی میبد جز معدود یخچال های بهجای ماندهاستان یزد است کهاز خشت و گل ساختهو قدمت آن بهدورهقاجار میرسد ازبخش های عمدهاین بنا میتوان بهحوض یخ بند مخزن یخچال ، دیوارهای سایهانداز و گنبد اشارهکرد.
گنبد خشتی بزرگ یخ های انباشتهرا نگهمیداشتهکهدر تابستان از آن برای استفادهکاروانیان و مردم بهرهبرداری میکردند.
ییلاق پشت کوه:
" پشت کوه"در جنوب سلسلهجبال شیرکوهو بین "نیر" و "گاریزات "قرار دارد در میان درهای از سنگلاخ قرار دارد و از چند طرف محاصرهشدهسخوید ،جلگهبنادک دیزه، بیداخوید، شواز و… از جملهییلاق های این منطقهبشمار میرود.
ییلاق های پیش کوه:
ییلاق های پیش کوهبخش اعظمی از رشتهکوههای یزد را در برگرفتهو میان دهشیر و ندوشن و تفت واقع شدهاست از جملهییلاق های آن مزرعهآخوند ،نصر آباد، شاهد آباد، علی آباد ،شریف آباد، صادق آباد و سانیچ را میتوان نام برد.
غار شگفت یزدان :
غار شگفت ، از غارهای مقدس زرتشتیان بشمار میرود و راهآن صعب العبور است این غار با محوطهبزرگی کهدارد گنجایش هزاران نفر را دارد. حوض های کوچک وبزرگ و آثاری از ساختمان در آن بهچشم میخورد. خاکسترهای موجود در این غار نشان دهندهمحافظت آتش در سالهای متمادی است.