راهنمای نگهداری و تکثیر گیاه آشینانتوس

معرفی گیاه‌آشینانتوس (آشیانتوس)

گیاه‌آشیانتوس گیاهی با تقریبا 140 تا 185 نوع مختلف است . این گیاه‌متعلق به‌آفریقا و جنوب آسیا و اقیانوسیه‌است و از نظر گیاه‌شناسی ، تفاوت های زیادی در نیازهای مراقبتی انواع مختلف آن وجود دارد.

با این حال این گیاهان دارای عمر تقریبا طولانی هستند و از آن ها به‌منظور تزئین باغ ها و گل خانه‌و حتی جلوه‌بخشیدن به‌منزل استفاده‌می‌‎شود. در این قسمت از مجله اینترنتی فنجان به‌ارائه‌نکاتی به‌منظور مراقبت بهتر از گیاه‌آشیانتوس خواهیم پرداخت.

انواع مختلف گیاه‌آشیانتوس

با این وجود که‌اکثر گیاهان آشیانتوس دارای شاخ و برگ های آویزان هستند ، برخی دیگر از انواع این گیاهان دارای رشد قائمی هستند .

1. گیاهان آویزان، خزنده‌یا بالارونده‌آشیانتوس

این گونه‌ها در سبد های آویزان و مکان های مرتفع دارای رشد مناسبی هستند و همچنین می‎توان شاخه‌های این گیاهان را با تامین برخی شرایط به‌سمت بالا هدایت کرد.

آشیانتوس برکتیتوس :گل های قرمز رنگ بالارونده‌یا آویزان

آشیانتوس جافرولپسیس :برگ های سبز بسیار روشن براق و گل هایی به‌رنگ نارنجی و قرمز.

آشیانتوس لانگیسالیس : این گیاه‌نیمه‌خزنده‌با ساقه‌های 90 سانتی متری دارای گل هایی به‌رنگ قرمز و برگ های به‌رنگ سبز و سفید می‌‎باشد .

آشیانتوس مورموراتوس : این گیاهان زینتی محبوب دارای شاخه‌های 90 سانتی متری هستند و گل های آن ها به‌رنگ زرد مایل به‌سبز می‌‎باشند .

آشیانتوس پولچر:این گیاه‌بالارونده‌دارای شاخه‌هایی به‌طول 80 سانتی متر و برگ های کوچکی هستند . برگ های این گیاهان به‌رنگ قرمز و زرد می‌‎باشند .

آشیانتوس رادیکانز :این گیاهان دارای گل هایی به‌رنگ قرمز و نوار های کرم رنگ هستند و از گونه‌های خاص گیاهان اشیانتوس می‌‎باشند.

اشیانتوس اشپسش : این گیاهان، دارای شاخه‌های بلند به‌طول 60 سانتی متر و گلبرگ های به‌رنگ قرمز و نارنجی می‌‎باشند.

2. گونه‌های گیاهی آشیانتوس که‌به‌صورت قائم رشد می‌‎کنند

آشیانتوس اِواردی : گل های این گیاهان به‌طول 40 سانتی متر هستند و معمولا به‌رنگ قرمز و زرد می‌‎باشند .

آشیانتوس هیلدباراندی : شاخه‌های این گونه‌از گیاهان آشیانتوس تا 30 متر طول دارند.

نحوه‌مراقبت و پرورش گیاه‌آشینانتوس

نور

این گیاه، نیازمند نور غیر مستقیم آفتاب است و نباید آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار داد اما با این حال قرار گرفتن گیاه‌در مقابل نور آفتاب اول صبح و یا هنگام غروب آسیبی به‌آن نخواهد رساند .

این گیاهان را می‌‎توانید در طول تابستان در فضای خارجی منزلتان نگه‌داری کنید اما از نگهداری آن در محیط های دارای دمای پایین تر از 15 درجه‌و بیشتر از 25 درجه‌سانتی گراد خودداری کنید. به‌طور کلی دمای مورد نیاز برای نگهداری این گیاه، 18 تا 22 درجه‌سانتی گراد است و نوسانات شدید دمایی باعث آسیب رسیدن به‌آن خواهد شد .

رطوبت

گیاه‌آشیانتوس نیازمند رطوبت نسبتا بالایی است، در غیر این صورت نمی ‎تواند به‌خوبی شکوفا شود . به‌همین منظور بهتر است که‌برگ های گیاه‌را با استفاده‌از آب گرم اسپری کنید و یا سینی زهکشی گلدان را با آب پر کنید ؛ البته‌لازم به‌ذکر است که‌ریشه‌گیاه‌نباید در تماس با آب قرار بگیرد که‌در غیر اینصورت دچار پوسیدگی خواهد شد .

آبیاری

گیاه‌آشیانتوس همیشه‌باید مقداری رطوبت داشته‌باشد؛ با این حال دقت کنید که‌نباید این گیاه‌را بیش از حد آبیاری کنید . بهتر است قبل از آبیاری مجدد گیاه‌اجازه‌دهید که‌خاک آن اندکی خشک شود و همچنین لازم به‌ذکر است که‌گیاه‌را هیچ وقت با آب سرد آبیاری نکنید و همیشه‌از آب ولرم برای آبیاری آن استفاده‌کنید که‌این گیاه‌در برابر کم آبی تحمل بیشتری نسبت به‌آبیاری بیش از حد از خود نشان خواهد داد .

کوددهی

گیاه‌آشیانتوس را در طول فصل رشد یعنی از فروردین تا شهریور هر چهار هفته‌یکبار با استفاده‌از کود مایع تغذیه‌کنید . این گیاه‌از آن جایی که‌در طول فصل سرما شکوفا نمی ‎شود، نیازمند کوددهی زیادی نخواهد بود و تنها یک بار کوددهی در کل فصل زمستان برای آن کافی خواهد بود .

هرس کردن

در طول فصل بهار شاخه‌هایی که‌بیش از حد بلند شده‌اند را کوتاه‌کنید . همچنین جدا کردن برگ های خشک شده‌از گیاه‌به‌تقویت رشد آن کمک خواهد کرد .

شاخه‌های خیلی بلند را با اسفاده‌از قیچی باغبانی به‌اندازه‌2/3 کوتاه‌کنید .

شاخه‌های پژمرده‌و زرد شده‌را نیز با دست و یا با استفاده‌از چاقو یا قیچی از گیاه‌جدا کنید .

تعویض گلدان

بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل رشد گیاه‌است . برای انجام این کار گیاه‌را به‌آرامی از خاک درآورده‌و ریشه‌های آن را بررسی کنید . قسمت های پوسیده‌ریشه‌را از آن جدا کرده‌و در صورت بلند شدن بیش از حد ریشه‌ها آن ها را مقداری کوتاه‌کنید .

کوتاه‌کردن 20% از ریشه‌ها بسیار مناسب است و سپس گیاه‌را درون گلدانی متناسب با اندازه‌گیاه‌و دارای بستر مناسب بکارید . بستر حاوی زغال سنگ نارس بستری مغذی برای گیاه‌است و پس از اتمام کار گلدان را به‌مدت 3 هفته‌از نور مستقیم خورشید محافظت کنید .

بستر

بستر مناسب برای رشد گیاه‌آشیانتوس بستر کمی اسیدی است ؛ در غیر اینصورت امکان رشد مناسب برای گیاه‌فراهم نخواهد شد . به‌طور کلی بستر با کیفیت بالا و مبتنی بر کمپوست که‌هم توانایی ذخیره‌آب را داشته‌باشد و هم به‌خوبی زهکشی شده‌باشد، یکی از مهم ترین موارد برای داشتن گیاهی سالم و با طراوت است . یک بستر مناسب نفوذ پذیر است، دارای هوموس ، دانه‌های درشت و خاک رس است، نفوذپذیری مناسبی دارد و pH آن بین 5 تا 6 می‌‎باشد .

به‌منظور تهیه‌بستر مناسب برای این گیاه، 4 واحد خاک معمولی گیاه‌را با 1 واحد بستر زغال سنگ نارس ، 2 واحد شن و 1 واحد خاک رس ترکیب کنید و برای اندازه‌گیری pH خاک، از نوار های تست مخصوص این کار که‌در گل فروشی ها عرضه‌می‌‎شوند استفاده‌کنید .

تکثیر گیاه‌آشینانتوس

قلمه‌زنی ساقه

چنانچه‌در مجله اینترنتی فنجان توضیح داده‌ایم بهترین روش برای تکثیر گیاهان آشیانتوس قلمه‌زنی است . یکی از شاخه‌های گیاه‌را که‌به‌طول 15 سانتی متر باشد از آن جدا کنید که‌این شاخه‌باید حداکثر دارای 5 برگ باشد . آن را درون گلدان با بستر مناسب ذغال سنگ نارس و ماسه‌قرار دهید .

روی گلدان را با کیسه‌پلاستیکی بپوشانید و آن را در محیطی روشن و دور از نور مستقیم آفتاب و دارای دمای 22 تا 28 درجه‌سانتی گراد نگهداری کنید . حفظ رطوبت خاک نیز اهمیت بالایی دارد که‌معمولا پس از گذشت 3 هفته‌قلمه‌ها شروع به‌ریشه‌زنی خواهند کرد و بعد از ریشه‌زنی کامل قلمه‌ها ، آن ها را به‌گلدان جدیدی منتقل کنید تا از رشد مناسبی بهره‌مند شوند .

قلمه‌زنی برگ

در این روش مدت زمان بیشتری برای ریشه‌زنی قلمه‌ها نیاز است . برای انجام این کار یکی از برگ های گیاه‌را بریده‌و درون خاک مناسب قرار ‎دهید . روی گلدان را با استفاده‌از یک لیوان شیشه‌ای و یا تکه‌ای پلاستیک بپوشانید و در نقطه‌روشن و گرم و به‌دور از نور مسقیم خورشید، نگهداری کنید . چند ماهی طول می‌‎کشد تا گیاهچه‌های جدید از روی برگ مورد نظر رشد کنند .

خواب زمستانی

گیاه‌آشیانتوس معمولا به‌خواب زمستانی نمی ‎رود اما با این حال ، از آن جایی که‌نور مورد نیاز گیاه‌در طول زمستان کاهش می‌‎یابد، رشد گیاه‌به‌طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت و قاعدتا به‌آبیاری کمتری نیز نیازمند خواهد بود . با این حال از قرار دادن گیاه‌در محیط های دارای درجه‌هوای کمتر از 16 درجه‌سانتی گراد خودداری کنید که‌این گیاه‌معمولا در اوایل بهار شکوفا خواهد شد .

آفات و بیماری ها

این گیاه‌به‌خصوص در رطوبت کم زمستان در برابر آفات و بیماری ها بسیار آسیب پذیر است و بنابراین باید به‌طور مرتب مورد بررسی قرار بگیرد تا در صورت بروز هرگونه‌مشکلی در آن، به‌دنبال یافتن راه‌حل مناسب بود .

آفات و بیماری های تهدید کننده‌گیاه‌آشیانتوس، عبارتند از :شته‌ها ، کنه‌های عنکبوتی، تریپس و خطاهای مراقبتی .

از تغییر مکان نگهداری گیاه‌در زمان گلدهی آن خودداری کنید که‌در غیر اینصورت احتمال ریزش برگ ها افزایش خواهد یافت .

آبیاری گیاه‌با آب خیلی سرد باعث بروز لکه‌های قهوه ای روشن بر روی برگ های آن خواهد شد .

ریزش برگ ها در فصل تابستان نشان دهنده‌کمبود آب خاک و ریشه‌ها است .

ایجاد لکه‌های زرد بر روی برگ ها نیز نشان دهنده‌درجه‌حرارت بالا و رطوبت کم محیط است .

پوسیدگی ریشه‌نیز در اثر آبیاری بیش از حد گیاه‌رخ می‌‎دهد که‌در این شرایط باید گیاه‌را به‌گلدانی دیگر منتقل کنید و ریشه‌های پوسیده‌شده‌را از گیاه‌جدا کنید .

اگرچه‌مراقبت از این گیاه‌در نگاه‌اول کار دشواری به‌نظر می‎ رسد اما با داشتن دانشی اندک در این زمینه، موفق به‌پرورش این گیاه‌زیبا خواهید شد .