متهمان اصلی کاهش کلسیم در بدن

کمبود کلسیم یا هیپوکالسمی چیست؟

کلسیم یک ماده‌معدنی حیاتی است و بدن از آن برای ساخت استخوان های محکم و دندان های قوی استفاده‌می‌کند. کاهش کلسیم و ویتامین دی در بدن باعث بروز مشکلات فراوانی از جمله‌هیپوکالسمی می‌شود. نتیجه‌تحقیقات نشان می‌دهد که‌علت اصلی دفع و کمبود کلسیم مصرف برخی مواد غذایی است.

همچنین کلسیم برای قلب و دیگر ماهیچه‌ها برای عملکرد مناسب مورد نیاز است زمانی که‌کلسیم کافی جذب نمی کنید، ریسک ابتلا به‌اختلالات افزایش می‌یابد مانند آنچه‌در ادامه‌بخش سلامت مجله اینترنتی فنجان خواهید خواند:

• پوکی استخوان
• استئوپنی
• کمبود کلسیم (hypocalcemia)

کودکانی که‌کلسیم کافی دریافت نمی کنند ممکن است قدشان به‌اندازه‌کافی بلند نشود. باید مقدار توصیه‌شده‌کلسیم را هر روز از طریق غذایی که‌می‌خورید، مکمل ها یا ویتامین بدست آورید.

هیپوکالسمی چیست و عوارض آن کدامند؟

افراد برای داشتن عملکرد خوب عضلانی و عصبی، استخوان های قوی و دندان های سالم باید به‌میزان کافی کلسیم مصرف کنند . میزان کلسیم افراد بزرگسال باید بین 4.5 تا 5.5 میلی اکی والان در لیتر باشد که‌این میزان توسط عملکرد هورمون پاراتیروئید، روده‌و کلیه‌ها حفظ می‌شود.

از سن 40 سالگی بسیاری از افراد دچار کمبود کلسیم در بدن می‌شوند و مقدار کلسیم خون این افراد کمتر از حد معمول خواهد شد. این مشکل بر اثر رژیم های نامناسب غذایی ایجاد می‌شود . برای حفظ ذخیره‌کلسیم بدن باید علاوه‌بر مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم از مصرف برخی مواد غذایی دیگر که‌نابودکننده‌آن هستند، اجتناب کنید.

چه‌چیزی موجب هیپوکالسمی یا کاهش کلسیم می‌شود؟

بسیاری از مردم در سنین پیری در خطر کمبود میزان کلسیم هستند این کمبود می‌تواند ناشی از انواع عوامل باشد، از جمله:

• کمبود مصرف کلسیم در یک دوره‌زمانی طولانی، به‌ویژه‌در دوران کودکی
• داروهایی که‌ممکن است جذب کلسیم را کاهش دهند.
• عدم مصرف غذاهایی که‌غنی از کلسیم هستند مثل لبنیات
• تغییرات هورمونی، به‌خصوص در زنان
• عوامل ژنتیکی خاص
• کاهش غلظت آلبومین در سرم خون

مهم است مصرف درست کلسیم را در تمام سنین رعایت کنید.توصیه‌روزانه‌برای کلسیم برای هر دو جنس در کودکان و نوجوانان یکسان است.

زنان باید مصرف کلسیم خود را زودتر از مردان افزایش دهند و از میان سالی شروع کنند نیاز به‌کلسیم برای زنان به‌ویژه‌هنگام نزدیک شدن به‌یائسگی اهمیت دارد و در طول یائسگی، زنان نیز باید مصرف کلسیم خود را افزایش دهند تا خطر ابتلا به‌پوکی استخوان و کمبود کلسیم را کاهش دهند. کاهش استروژن در طول یائسگی باعث می‌شود که‌استخوان های یک زن سریع تر پوک شوند.

اختلال هورمونی کم کاری پاراتیروئید نیز ممکن است باعث بیماری کمبود کلسیم شود افراد مبتلا به‌این شرایط هورمون کافی تولید نمی کنند که‌میزان کلسیم را در خون کنترل می‌کند.

عوامل دیگر هیپوکالسمی شامل سو تغذیه‌و سو جذب هستند سو تغذیه‌زمانی است که‌مواد مغذی کافی را دریافت نمی کنید،سوجذب زمانی است که‌بدن نمی تواند ویتامین و مواد معدنی که‌نیاز دارید را از غذایی که‌می‌خورید، جذب کند.

دلایل کاهش کلسیم

• سطوح پایین ویتامین د که‌جذب کلسیم را دشوار می‌سازد.
• داروها، داروهایی مثل فنی توئین ، فنوباربیتال ، ریفامپین ، کورتیکواستروئید ، و داروهایی که‌برای درمان سطوح بالای کلسیم مورد استفاده‌قرار می‌گیرند.
• پانکراس
• کمبود و یا میزان بالای منیزیم
• فسفات بالا
• شوک روحی
• تزریق خون زیاد
• برخی از انواع سرطان خون یا مشکلات خونی
• نارسایی کلیه
• داروهای شیمی درمانی خاص
• سندرمHungry bone که‌ممکن است بعد از جراحی برای پارا تیروئید رخ دهد.
• حذف بافت غده‌تیروئید به‌عنوان بخشی از عمل جراحی برای حذف غده‌تیرویید
• مصرف الکل
• مصرف بی فسفات ها
• مصرف کافئین و لیموناد زیاد

اگر مقدار کلسیم روزانه‌خود را از دست بدهید، یک شبه‌کمبود کلسیم پیدا نخواهید کرد اما هنوز هم مهم است که‌روزانه‌به‌اندازه‌کافی کلسیم مصرف کنید چون بدن به‌سرعت از آن استفاده‌می‌کند. سبزی خوارها به‌احتمال زیاد به‌سرعت کمبود کلسیم پیدا می‌کنند، چون آن ها محصولات لبنی غنی از کلسیم مصرف نمی کنند.

کمبود کلسیم علایم کوتاه‌مدت ایجاد نمی کند، چون همانطور که‌بخش سلامت مجله اینترنتی فنجان توضیح داده‌است بدن با گرفتن مستقیم کلسیم از استخوان، سطح کلسیم را حفظ می‌کند. اما سطح پایین مقدار کلسیم می‌تواند اثرات جدی داشته‌باشد

علائم کاهش کلسیم یا هیپوکالسمی چیست؟

کمبود کلسیم در مراحل اولیه‌ممکن است باعث بروز هیچ گونه‌بیماری نشود. با این حال، با پیشرفت این شرایط، علائم رشد خواهند یافت. علائم شدید هیپوکالسمی عبارتند از:

• سردرگمی و یا از دست دادن حافظه
• انقباض ماهیچه
• حس کرختی و سوزش در دست ها و پاها و صورت
• افسردگی
• گرفتگی عضلات ماهیچه
• ناخن های شکننده
• شکستن آسان استخوان
• هذیان
• سرگیجه و از دست دادن تعادل بدن
• تپش قلب
• افزایش دفع ادرار و احساس درد بعد از ادرار کردن
• احساس کمبود هوا و درد در ناحیه‌قفسه‌سینه
• التهاب لب ها
• حالت تهوع و بی اشتهایی
• اسهالی که‌بعد از دو روز برطرف نمی شود

کمبود کلسیم می‌تواند همه‌قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد، که‌منجر به‌ناخن های ضعیف، کندی رشد مو و پوست نازک شود. همچنین کلسیم نقشی مهم در تولید انتقال دهنده‌عصبی و انقباض عضلانی دارد. بنابراین، نقص های کلسیم می‌توانند در غیر این صورت افراد سالم را تحت تاثیر قرار دهند.

اگر شروع به‌تجربه‌علائم نورولوژیکی مانند از دست دادن حافظه، بی حسی و خارش، هذیان، و یا حمله‌کنید، ملاقاتی با پزشک تان در سریع ترین زمان ممکن انجام دهید.

• کاهش سطح لخته‌شدن خون
• افزایش خونریزی رگ های خونی
• نامنظمی ضربان قلب
• اسپاسم حنجره‌و برونشیت
• علایم چوستک(منقبض شدن عصب صورت )

کاهش کلسیم چگونه‌تشخیص داده‌می‌شود؟

اگر علائم بیماری کمبود کلسیم را دارید با پزشک تماس بگیرید آن ها تاریخچه‌پزشکی شما را بررسی خواهند کرد و درباره‌تاریخچه‌خانوادگی کمبود کلسیم و پوکی استخوان از شما سوال خواهند کرد اگر پزشک به‌کمبود کلسیم شک دارد برای چک کردن میزان کلسیم به‌یک نمونه‌خون نیاز خواهد داشت.

کاهش کلسیم یا هیپوکالسمی در اطفال (نوزاد)

هیپوکلاسمی در نوزادان بعد از تولد رخ می‌دهد در بیشتر موارد زایمان نوزاد در دو روز اول پس از تولد رخ می‌دهد. اما شروع آن می‌تواند سه‌روز پس از تولد یا بعد از آن رخ دهد.عوامل خطر برای نوزادان در برگیرنده‌کوچک بودن سن آنها و دیابت مادر است. شروع دیر هنگام هیپوکالسمی اغلب با شیر گاو یا فرمول شیمیایی با فسفات زیاد ناشی می‌شود.

علائم کاهش کلسیم یا هیپوکالسمی نوزادان:

• تغذیه‌ضعیف
• حمله
• تنفس کند
• ضربان قلب سریع تر از ضربان قلب عادی

تشخیص با آزمایش خون انجام می‌شود و درمان معمولا شامل دادن کلسیم تزریقی به‌و پس از چند روز مکمل های غذایی است.

کمبود کلسیم یا هیپوکالسمی چطور درمان می‌شود؟

کمبود کلسیم معمولا به‌آسانی درمان می‌شود این کار به‌طور معمول شامل افزودن کلسیم بیشتر به‌رژیم غذایی است.با مصرف مقدار زیادی از مکمل های کلسیم خود درمانی نکنید.

مصرف بیش از مقدار توصیه‌شده‌بدون تجویز پزشک می‌تواند منجر به‌مشکلات جدی مانند سنگ کلیه شود.مهم است توجه‌داشته‌باشید که‌برخی داروها می‌توانند به‌طور منفی با مکمل های کلسیم تداخل داشته‌باشند. این داروها شامل موارد زیر هستند.

مشکلات و عوارض احتمالی کاهش کلسیم یا هیپوکالسمی چیست؟

مشکلات ناشی از بیماری فقر کلسیم شامل آسیب چشمی، ضربان قلب غیر عادی و پوکی استخوان است. مشکلات ناشی از پوکی استخوان عبارتند از:

• معلولیت
• شکستگی های ستون فقرات و یا استخوان های دیگر
• دشواری در راه‌رفتن
• اگر این بیماری درمان نشود کشنده‌خواهد بود.

چگونه‌می‌توان از کاهش کلسیم و هیپوکالسمی جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از کمبود کلسیم لازم است که‌مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین د مصرف شود. گزینه‌واقعی غنی از کلسیم کنجد است، که‌حاوی مقدار زیادی کلسیم نسبت به‌محصولات لبنی است.

اما کلسیم از لبنیات بهتر جذب می‌شود و همچنین مقدار زیادی کلسیم در پنیر، بادام، حبوبات و سبزیجات سبز مثل اسفناج ،رزماری، پونه وجود دارد. برای جذب کلسیم بدن به‌ویتامین د نیاز دارد. دو منبع تولید وجود دارد:محصولات و نور خورشید.

محصولات دارای ویتامین د

ویتامین د در محصولات زیر بسیار زیاد است:

• محصولات لبنی؛
• تخم مرغ،
• غذاهای دریایی؛
• سیب زمینی،
• جو دو سر
• قارچ
• آب پرتقال
• سبزیجات برگ سبز
• کنجد
• بادام
• خرما
• انجیر
• کشمش
• مرکبات

میوه‌ها و سبزیجاتی مانند: کیوی، شاه‌توت، تمشک، پاپایا، شلغم، کرفس، هویج، کلم ها، پیاز، تره‌فرنگی، آرتیشو، آندیو یا کاسنی فرنگی، گل کلم و جلبک ها

در زمان گرم سال بدن می‌تواند زمانی که‌در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، ویتامین د تولید کند.

تغییرات سبک زندگی برای درمان کاهش کلسیم

علاوه‌بر حفظ مقادیر سالم کلسیم و ویتامین د، با تغییراتی در سبک زندگی می‌توانید برای بهبود سلامتی استخوان انجام دهید. این موارد عبارتند از:

• وزن سالم بدن را حفظ کنید
• مرتب ورزش کردن
• محدود کردن مصرف دخانیات

مواد غذایی که‌زیاده‌روی در آنها مانع از جذب کلسیم می‌شود

اگر در رژیم غذایی تان میزان زیادی پروتئین حیوانی مانند گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم مرغ مصرف می‌کنید باید بدانید این غذاها در سوخت و ساز بدن اختلال ایجاد نموده‌و سبب دفع کلسیم خون می‌شودپس در خوردن این غذاها افراط نکنید.

قبلا هم در سلامت مجله اینترنتی فنجان گفتیم که‌خوردن غذاهای شور خطر دفع کلسیم از طریق ادرار را افزایش می‌دهد پس از پاشیدن نمک اضافه‌به‌غذاها خودداری کرده‌و غذاهای کنسروی، اسنک های شور، غذاهای آماده‌و صنعتی و فست فودها را بیش از حد مصرف نکنید زیرا بدن ما تنها به‌2 گرم نمک نیاز دارد .

هر چند سیگار و دخانیات غذا محسوب نمی شوند اما پرمصرف ترین های مواد روزانه‌که‌کلسیم را نابود می‌کنند پس بهتر است همه‌افراد به‌خصوص خانم های بالای 40 سال بعد از یائسگی دخانیات مصرف نکنند.

مصرف زیاد نوشیدنی های حاوی قند مانند نوشابه که‌سرشار از فسفر هستند باعث اسیدی شدن بدن شده‌و کلسیم را نابود می‌کند. اسیدی شدن بدن به‌معنای از بین رفتن کلسیم خون است. بدن تلاش می‌کند که‌این عدم تعادل را با فسفر جبران کند. متأسفانه‌بعد از گرفتن ذخیره‌فسفر و بعد از تنظیم pH بدن کلسیم را از دست می‌دهد.

الکل، قهوه و محصولات تصفیه‌شده‌مانند نان سفید، برنج، آرد بدون سبوس و قند باعث کلسیم زدایی از بدن می‌شوند.