اولین جای بدن نوزاد که زردی را نشان می دهد

آنچه‌باید در مورد زردی نوزاد و روش های درمان آن در خانه‌بدانید

یکی از بیماری هایی که‌در بدو تولد موجب نگرانی والدین می‌شود زردی نوزادان است. این بیماری در مراحل اولیه‌کم خطر بوده‌و در منزل نیز قابل درمان می‌باشد. والدین می‌خواهند که‌نوزادشان همیشه‌سالم باشد؛ از زمانی که‌به‌دنیا می‌آید، تا زمانی که‌بزرگ شود. یک چیزی که‌هیچ کس منتظرش نیست، یک نوزاد جدید، با زردی است ولی دلیل آن چیست؟

علت زردی نوزاد چیست؟ نوزاد چرا زردی می‌گیرد؟

زردی در نوزادان به‌دلیل میزان بالایی از بیلی روبین در بدنشان ایجاد می‌شود.این بیماری، سبب ایجاد رنگدانه‌زرد در پوست و سفیدی چشم می‌شود. این شرایط بسیار رایج است و در اکثر موارد به‌نوزاد آسیب نمیرساند.

بیلی روبین یک رنگدانه‌زرد رنگ است ،که‌به‌طور طبیعی از طریق تجزیه‌گلبول های قرمز در تمام بزرگسالان و کودکان تولید می‌شود. این بیلی روبین در کبد پردازش می‌شود سپس از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.

این فرآیند به‌طور معمول هم در بزرگسالان و هم در کودکان اتفاق می‌افتد و هنگامی که‌این روند مختل نشود، باعث ایجاد زردی می‌شود اما در مورد نوزادان، کبد آنها هنوز نابالغ است . و برای پردازش بیلی روبین، ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد، تا شروع به‌پردازش کند.

در طول این دوره، طبیعی است که‌کودک مبتلا به‌زردی شود. این زردی نوزاد، پس از اینکه‌کبد شروع به‌کار کردن به‌طور طبیعی می‌کند، از بین می‌رود در حالی که‌در اکثر موارد، زردی نوزادان نگران کننده‌نیست، اما گاهی اوقات ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل اساسی باشد. زردی که‌در طولانی مدت از بین میرود ،باعث ایجاد مشکلات پزشکی می‌شود.

علل دیگر زردی نوزاد

• نوزادانی که‌زودتر از موعد به‌دنیا می‌آیند ،به‌احتمال بیشتری دچار زردی می‌شوند.
• نوزادانی که‌قبل از هفته‌37 بارداری به‌دنیا می‌آیند، به‌احتمال بسیار زیاد دچار زردی می‌شوند.
• نوزادانی که‌تغذیه‌درست ندارند، نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل زردی باشد.
• بعضی از علل زردی در نوزاد تازه‌متولد شده‌،کبد نابالغ است که‌قادر به‌پردازش مقدار طبیعی بیلی روبین در بدن کودک نمی باشد که‌معمولاً بدون مداخله‌پزشک هم رفع میشود. کبودی و یا آسیب داخلی در طی زایمان نیز باعث ایجاد زردی در نوزاد می‌شود. کودک ممکن است مشکلات کبدی و ناهنجاری های ناشی از ضربه‌داشته‌باشد ؛ همچنین گلبولهای قرمز غیر طبیعی ممکن است دلیلی برای میزان غیر طبیعی بالای بیلی روبین باشند.
• کمبود آنزیم عفونت هم می‌تواند باعث ایجاد زردی در نوزادان شود.

عوارض نگران کننده‌زردی نوزاد

این عوارض شامل :آسیب مغزی، فلج مغزی و یا حتی ناشنوایی است.

از کجا متوجه‌زردی نوزاد شویم؟ راه‌تشخیص چیست؟ 

تشخیص زردی پوست زمانی سخت خواهد شد که‌پوست نوزاد تیره‌باشد در این موارد زردی در جاهای دیگر ممکن است واضح تر باشد از جمله:

سفیدی چشم ، داخل دهان ، کف پا و کف دست

زردی نوزاد از کدام قسمت بدنش شروع می‌شود؟

زردی نوزاد از قسمت سر شروع شده‌و به‌سمت شانه‌های، تنه‌و در نهایت پاها ادامه‌پیدا می‌کند. در صورتی که‌سطح بیلی روبین بسیار بالا باشد زردی در زیر زانو و حتی کف دست ها هم ظاهر می‌شود.

نشانه‌زردی در نوزادان چیست؟

زردی در نوزادان می‌تواند به‌راحتی مشخص شود .که‌معمولاً در عرض یک یا دو روز پس از تولد شروع می‌شود. زرد شدن پوست معمولاً از صورت شروع میشود و سپس به‌تدریج به‌بقیه‌بدن گسترش می‌یابد.

برای مطمئن شدن، به‌آرامی روی پوست فشار دهید در ناحیه‌فشرده‌شده، قسمت زرد رنگ ایجاد می‌شود اگر چنین موردی مشاهده‌کردید قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.

نشانه‌های کلی وجود زردی در نوزاد شامل :

• ظاهر بیمار و ضعیف
• تب و تغذیه‌ضعیف

نوزادی که‌زردی دارد می‌تواند :

• ادرار زرد و تیره‌رنگ داشته‌باشد در صورتی که‌باید بی رنگ باشد.
• مدفوع بی رنگ داشته‌باشد در حالی که‌باید زرد یا نارنجی باشد.
• در مک زدن سینه‌مادر و تغذیه‌ضعیف باشد.
• خواب آلود باشد و گریه‌با صدای بلند داشته‌باشد.

علائم نگران کننده‌زردی نوزاد

در بیشتر موارد ،نوزاد و مادر ظرف 72 ساعت بعد از تولد، از بیمارستان ترخیص می‌شوند.

در چنین مواردی مهم است که‌چشم نوزاد را برای زردی چک کنید و مراقب نشانه‌های زیر باشید:

• کودک شما به‌درستی غذا نمیخورد.
• به‌نظر می‌رسد که‌کودک مضطرب و خسته‌است و گریه‌های بلند می‌کند.
• رنگ زرد و سایه‌سیاه‌در کودک .
• کودک که‌دارای تب بیش از 100 درجه‌فارنهایت است.

معمولا در چند روز اول کار خاصی برای مراقبت از کودک وجود ندارد.فقط مقدار و کیفیت تغذیه‌مورد بررسی قرار گیرد.

اگر میزان زردی بالا به‌نظر برسد، نوزاد معمولا در بیمارستان نگهداری می‌شود و تحت درمان فتوتراپی قرار می‌گیرد ؛ فتوتراپی ،باعث کاهش بیلی روبین در بدن نوزاد می‌شود . اگر مسئله‌دیگری وجود نداشته‌باشد، ممکن است بعضی از داروهای خانگی برای درمان زردی را امتحان کنند.

اما تنها دانستن علت و عوارض آن کافی نیست و درباره‌زردی در نوزادان بیشتر نیاز به‌اطلاعات خواهیم داشت علاوه‌بر بررسی نشانه‌ها در این بخش از سلامت نوزاد در مجله اینترنتی فنجان می‌خواهیم که‌چند راهکار خانگی برای درمان و کاهش زردی در نوزادان را مطرح کنیم.

بهترین درمان های خانگی زردی نوزاد

نور خورشید:

اگر کودک نیازی به‌فتوتراپی نداشته‌باشد، می‌توانید از نور خورشید کمک بگیرید. نگه‌داشتن کودک در نور خورشید بسیار تاثیرگذار می‌باشد فقط مراقب باشید که‌در معرض مستقیم نور خورشید قرار نگیرد، که‌ممکن است باعث آفتاب سوختگی کودک شود.

آب جوانه‌ی گندم:

آب جوانه‌ی گندم کمک می‌کند تا سموم از بدن کودک دفع شود. اگر کودک با شیر خشک تغذیه‌می‌شود، می‌توان چند قطره‌آب جوانه‌ی گندم را به‌آن افزود. اگر کودک توسط شیر مادر تغذیه‌می‌شود، مادر باید خودش آب جوانه‌ی گندم را مصرف کند، زیرا از طریق شیر مادر به‌کودک می‌رسد.

شیردهی مداوم:

کودک باید به‌طور منظم تغذیه‌شود، اگر او به‌هر دلیلی نمی تواند از شیر مادر استفاده‌کند، باید با شیر خشک سیر شو ، تا 12 وعده‌غذا در روز برای کودک مفید است. تغذیه‌منظم کمک می‌کند تا بیلی روبین شسته‌شود و به‌کارکرد کبد کمک می‌کند و همچنین بدن نوزاد آب کافی خواهد داشت.

به‌طور موقت شیر مادر را متوقف کنید:

در بعضی کودکان، شیر مادر موجب پیشرفت زردی می‌شود در این حالت مادر باید شیردهی را برای مدتی متوقف کند. همزمان با آن کودک باید با شیرخشک تغذیه‌شود و مادر نیز شیرش را بدوشد، تا زمانی که‌او بخواهد دوباره‌شیر بنوشد، شیر کافی داشته‌باشد.

شیرخشت و ترنجبین مشهورترین درمان خانگی زردی نوزاد

این ترکیب عالی که‌ترکیبی است از شیرخشت ، گزانگبین و ترنجبین یکی از موثرترین روشهای درمان زردی نوزاد است ؛ برای تهیه‌این نسخه‌خانگی درمان زردی نوزاد از گزانگبین و ترنجبین مقدار 100 گرم و شیرخشت 10 گرم تهیه‌و با یک ظرف 4 لیتری عرق بید یا بیدکاسنی مخلوط و سپس با پارچه‌ای نازک صاف کنید .

مایع بدست آمده‌طعمی شیرین داشته‌و دارای خواص درمانی معجزه‌آسایی برای درمان زردی نوزاد و همچنین باعث ازدیاد شیر مادر خواهد شد ، ترکیب خوشمزه‌ای که‌تهیه‌کردید را در یخچال نگهداری کنید و طی روز زمانی که‌تمایل به‌مصرف مایعات داشتید میل کنید.

** توجه‌:این ترکیب با اثر بر شیر مادر باعث بهبود و درمان نوزاد می‌شود یعنی نباید آن را به‌نوزاد بدهید و فقط باید خودتان مصرف کنید.***

درمان زردی نوزاد با عصاره‌عناب:

عصاره‌ی عناب برای درمان زردی نوزادان مفید است، میتوان بعد از مشورت با پزشک چند قطره‌از این عصاره‌را به‌کودک خوراند تا به‌درمان زردی کمک کند.

مواد مکمل همراه‌با شیر خشک:

اگر کودک شما شیرخشک می‌خورد، پزشک می‌تواند مکملی تجویز کند، که‌به‌درمان زردی کمک کند.

حمام نوزاد با گل بنفشه‌و گل ختمی:

یکی از درمان هایی که‌برخی متخصصان طب سنتی آن را پیشنهاد می‌دهند حمام کردن نوزاد با عصاره‌یا جوشانده‌گیاه‌دارویی گل بنفشه‌و گل ختمی است. برای انجام این روش ساده‌کافیست با اضافه‌کردن گیاه‌گل بنفشه‌و ختمی به‌آب گرم داخل وان یا ظرف کوچکی که‌نوزاد در ان قرار گیرد او را حمام کنید.

درمان با لامپ های مخصوص:

لامپ های خورشیدی مخصوصی به‌عنوان یک درمان جایگزین به‌جای فتوتراپی در بیمارستان ها موجود هستند. لامپ درمانی موجب شکست بیلی روبین می‌شود و از راه‌ادرار دفع می‌شود.

فوتوتراپی برای زردی نوزاد:

فوتوتراپی روشی است که‌در خانه‌هم انجام می‌شود، کودک داخل یک پتو پیچیده‌می‌شود و فوتوتراپی می‌شود تا زردی بهبود یابد.

مصرف مکمل های گیاهی توسط مادر:

مادر مکمل های گیاهی مانند چای کامفری، قاصدک و گل نپتون را مصرف می‌کند، این محصولات گیاهی سم زدای طبیعی است و کودک از طریق شیر مادر از فواید آنها بهره‌مند می‌شود.

نکات مهم تغذیه‌مادر هنگام وجود زردی در نوزاد

توجه‌داشته‌باشید که‌زمانی که‌نوزاد زردی دارد مادر از خوردن غذاهای با طبع گرم بایستی خودداری کند.

مادران شیرده‌هنگام زردی نوزادشان عرق کاسنی و شاهتره‌به‌نسبت مساوی مخلوط کرده؛ روزی 3 استکان مصرف کنید.

اگر طبع گرم تری دارید می‌توانید از عرقیجات خنک تر دیگر مانند عرق گشنیز، بید، خارشتر و همیشه‌بهار یا جوشانده‌گیاهانی مثل عناب، بنفشه، همیشه‌بهار، پنیرک، تخم گشنیز، تخم کاسنی، تخم کاهو، تخم خرفه، پوست بید و مانند آنها را هم به‌برنامه‌درمانی اضافه‌کنید.

برای جلوگیری از بروز زردی در نوزاد مادران شیرده‌بهتر است مصرف شیرینی ها، غذاهای پرچرب، سرخ کرده، پرادویه، انواع بستنی، فالوده‌و مواد نشاسته ای را در ماه‌های آخر بارداری کم کرده‌و حتی اگر می‌توانند قطع کنند.

*** توجه‌داشته‌باشید که‌در شرایط خاص جسمی نوزاد و بالا بودن میزان زردی حتما باید به‌پزشک مراجعه‌کنید و از روش های پیشنهادی برای درمان زردی نوزاد در خانه‌به‌هیچ وجه‌بدون مشورت با پزشک استفاده‌نکنید. ***