مزه فلز دهان ؛ علت ها و بهترین درمان ها

علل اصلی طعم فلز در دهان و راههای درمان آن با طب سنتی

احساس مزه‌فلز در دهان نوعی از اختلال چشایی است که‌از نظر پزشکی به‌نا به‌هنجاری چشایی معروف است. این طعم ناخوشایند می‌تواند به‌طور ناگهانی و یا در مدت زمان طولانی تری ایجاد شود. برای درک آن که‌چه‌چیزی سبب ایجاد این نابه‌هنجاری می‌شود ابتدا باید چگونگی عملکرد طعم ها را بدانید. درک مزه‌ها توسط جوانه‌های چشایی و نورون های حسی بویایی کنترل می‌شود، آنها مسئول حس بویایی نیز هستند. عصب بویایی جزیی از دستگاه‌بویایی است و مسیر کوتاهی در دستگاه‌عصبی مرکزی دارد که‌باعث می‌شود حس بویایی به‌مغز منتقل و طعم های خاص مشخص شوند. بسیاری از موارد می‌توانند روی این سیستم پیچیده‌اثر بگذارند که‌به‌نوبه‌خود باعث ایجاد طعم فلز در دهان خواهد شد.

علت مزه‌فلز دهان در افراد مختلف چه‌می‌تواند باشد؟

این مزه‌ی آزاردهنده‌در دهان علل متعددی دارد که‌چنانچه‌در بخش سلامت مجله اینترنتی فنجان خواهید خواند شامل:

1. داروها:اختلال در درک طعم و مزه‌عارضه‌جانبی متداولی از مصرف برخی داروها مانند:

• آنتی بیوتیک ها مانند کلاریترومایسین (بیاکسین) یا مترونیدازول (فلاجیل)
• دارو های فشار خون مانند کاپتوپریل ( کاپوتن)
• دارو های گلوکوم مانند متازولامید ( نپتازان)
• دارو های پوکی استخوان
• دارو های شیمی درمانی و پرتودرمانی

طبق گزارش انجمن سرطان، انواعی از شیمی درمانی و پرتودرمانی می‌توانند سبب ایجاد طعم فلز در دهان شوند که‌این عارضه‌جانبی را دهان شیمیایی نیز می‌نامند.

مطالعات نشان می‌دهد که‌مصرف برخی مکمل های ویتامین مانند ویتامین D و روی می‌توانند در جلوگیری از نابه‌هنجاری چشایی در افرادی که‌تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار دارند کمک کند. این امر همچنین نشان می‌دهد که‌کمبود برخی ویتامین ها سبب ایجاد این مشکل خواهد شد.

2. مشکلات سینوسی :

درک طعم و مزه‌با حس بویایی ارتباط تنگاتنگی دارد. هنگامی که‌حس بویایی از حالت طبیعی خارج شود می‌تواند در درک طعم و مزه‌نیز تداخل ایجاد کند. مشکلات سینوسی یک علت شایع طعم فلز در دهان می‌باشد که‌می‌تواند نتیجه‌یه‌سرماخوردگی های رایج، عفونت های سینوسی یا سایر عفونت های دستگاه‌تنفسی فوقانی باشد.

3. اختلالات سیستم عصبی مرکزی :

سیستم عصبی مرکزی پیام هایی را به‌بدن ارسال می‌کند از جمله‌پیام هایی در مورد طعم و مزه‌که‌اختلال در این سیستم به‌دنبال سکته‌مغزی و فلج بِل میتواند سبب نابه‌هنجاری چشایی شود.

4. بارداری :

برخی از خانم های باردار از احساس طعم فلز در دهان به‌خصوص در اوایل بارداری گزارش می‌دهند. علت آن نیز ناشناخته‌است اما برخی بر این باورند که‌این امر ناشی از تغییرات هورمونی است که‌در اوایل بارداری رخ می‌دهد. برخی دیگر نیز به‌افزایش حس بویایی که‌در این دوران شایع است اشاره‌کرده‌اند.

5. حساسیت غذایی :

طعم فلز در دهان به‌عنوان علامتی از برخی حساسیت های غذایی شناخته‌شده‌است. اگر پس از خوردن غذا هایی چون صدف خوراکی و آجیل های درختی طعم نا به‌هنجاری را تجربه‌کردید ممکن است آلرژی غذایی داشته‌باشید. چنان چه‌حس می‌کنید به‌این نابه‌هنجاری مبتلا شده‌اید به‌پزشک مراجعه‌کنید.

6. جراحی گوش میانی و شیپور استاش :

جراحی گوش میانی و شیپور استاش اغلب به‌دلیل عفونت های مزمن گوش یا التهاب گوش میانی انجام می‌شود. گاهی اوقات طناب صماخی گوش ساختاری نزدیک به‌گوش داخلی دارد که‌باعث کنترل طعم در دوسوم انتهایی زبان می‌شود، اگر این قسمت حین جراحی آسیب ببیند ممکن است که‌سبب نا به‌هنجاری چشایی شود.

7. مراقبت ضعیف از دهان و دندان :

مراقبت نادرست از دهان و دندان نیز می‌تواند سبب نابه‌هنجاری چشایی شود. نظافت منظم دهان و دندان، استفاده‌از نخ دندان، پرکردن حفره‌های دندانی و درمان پوسیدگی ها خطر ابتلا به‌نابه‌هنجاری چشایی را کاهش می‌دهد.

چه‌زمان باید به‌یک پزشک متخصص مراجعه‌کنید؟

هنگامی که‌قصد دارید علت اصلی نابه‌هنجاری چشایی را درمان کنید بخصوص اگر علت موقتی بوده‌باشد اما چنان چه‌طعم فلز در دهان تداوم یافت حتما باید به‌یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه‌کنید.

دراین شرایط او برای تعیین میزان اختلال آزمایش های چشایی و برای بررسی سینوس ها مطالعات تصویر برداری را تجویز خواهد کرد.

اختلال در درک طعم و مزه‌می‌تواند یک مسئله‌جدی باشد زیرا برای شناسایی غذاهای فاسد از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد. این اختلال می‌تواند منجر به‌سو تغذیه، کاهش یا افزایش وزن و افسردگی شود.

برای افرادی که‌باید از رژیم خاصی پیروی کنند مانند افراد دیابتی اختلال در درک طعم و مزه‌می‌تواند مسئله‌ای مهم باشد.

همچنین این اختلال می‌تواند برای مبتلایان به‌پارکینسون و آلزایمر علامتی هشدار دهنده‌محسوب شود.

راهکار هایی برای پیشگیری از طعم فلز در دهان:

برای جلوگیری از طعم فلز در دهان اغلب راهکار های کمی وجود دارد زیرا اگر مشکل سینوسی و یا در پی مصرف دارو باشد باید با پزشک خود درباره‌موارد جایگزین صحبت کنید اما روش هایی وجود دارند که‌می‌توانند نا به‌هنجاری چشایی را کاهش و یا به‌طور موقت از بین ببرند از جمله:

• جویدن آدامس های فاقد قند و نعنا
• مسواک زدن روزی سه‌بار دندان ها
• تست کردن غذاهای مختلف حاوی ترشی جات و ادویه‌جات
• هیدراته‌ماندن بدن
• استفاده‌از ظروف و وسایل آشپزی غیر فلزی
• اجتناب از استعمال سیگار و جویدن تنباکو

برخی از راهکار های خانگی برای رهایی از طعم فلز در دهان:

با احترام به‌درخواست برخی از شما کاربران از بخش سلامت مجله اینترنتی فنجان به‌روش های رفع مزه‌فلز از دهان با درمان خانگی و طب سنتی پرداخته‌ایم که‌در ادامه‌خواهید خواند.

1. سرکه‌سیب:

سرکه‌سیب محلولی طبیعی و غنی از مواد مغذی است که‌pH موجود در دهان را متعادل می‌کند. این ماده‌به‌قلیایی شدن و همچنین خنثی کردن محیط اسیدی موجود در دهان کمک کرده‌و از طعم فلز در دهان می‌کاهد. بعلاوه‌طعم ترش آن باعث تحریک بزاق شده‌که‌به‌نوبه‌خود شستشوی طعم فلز را تسهیل می‌کند. برای استفاده‌کافی است 1 تا 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب خام را به‌یک لیوان آب اضافه‌کنید و 2 بار در روز بنوشید و همچنین می‌توانید از آن برای سس سالاد یا ترشی استفاده‌کنید.

2. جوش شیرین :

جوش شیرین ترکیبی طبیعی است که‌به‌تنظیم pH کمک می‌کند بنابراین از عدم تعادل اسید و قلیایی در بدن جلوگیری می‌کند. از طرفی باعث می‌شود به‌از بین بردن اسید اضافی یا طعم فلزی موجود در دهان کمک کند. کافی است یک دوم قاشق چای خوری جوش شیرین را در یک لیوان آب گرم مخلوط کرده‌و از آن به‌عنوان دهان شویه و روزانه‌یکبار استفاده‌کنید. همچنین هنگام مسواک زدن می‌توانید مقدار کمی جوش شیرین را روی مسواک بپاشید تا میزان اسیدیته‌در دهان کاهش یابد.

**توجه‌:جوش شیرین همچنین در از بین بردن پلاک و باکتری های مضر در دهان مؤثر می‌باشد.

3. آب نمک :

هنگامی که‌صحبت از حفظ بهداشت دهان و دندان می‌شود محلول شستشوی آب نمک نقش مهمی را ایفا می‌کند. نمک از کلرید سدیم تشکیل شده‌است و باعث کاهش رشد باکتری ها در دهان و همچنین کمک به‌خنثی سازی اسید ها خواهد شد. کافی است یک قاشق چای خوری نمک را به‌یک فنجان آب ولرم اضافه‌کنید. کاملاً هم بزنید تا نمک حل شود. با استفاده‌از این محلول روزانه‌2 یا 3 بار و مخصوصاً قبل از خواب، دهان خود را بشویید.

4. چای سبز :

چنانچه‌طعم فلز در دهان مربوط به‌مشکلات گوارشی باشد چای سبز می‌تواند به‌معالجه‌آن کمک کند. این نوشیدنی سالم به‌دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی به‌مبارزه‌با عفونت های باکتریایی و کنترل التهاب کمک می‌کند. در حقیقت وجود کاتچین ها در چای سبز می‌تواند با طعم فلز موجود در دهان مقابله‌کند. کافی است یک قاشق چای خوری برگ چای سبز را درون یک فنجان آب داغ ریخته‌و به‌مدت 10 دقیقه‌روی آن را بپوشانید تا دم بکشد و سپس از صافی رد کرده‌و کمی عسل به‌آن اضافه‌کنید و بنوشید. روزی 2 تا 3 فنجان چای سبز بنوشید. همچنین می‌توانید عصاره‌چای سبز را به‌صورت مکمل با دوز 250 تا 500 میلی گرم در روز مصرف کنید تا علائم طعم فلز در دهان فروکش کنند. با این وجود همیشه‌قبل از مصرف هرگونه‌مکمل با پزشک خود مشورتی داشته‌باشید.

5. دارچین :

دارچین می‌تواند با طعم ناخوشایند در دهان مقابله‌کند. چندین ترکیب و آنتی اکسیدان موجود در دارچین برای خلاص شدن از طعم فلزی موجود در دهان مفید هستند. بوی تند آن نیز در فعال شدن جوانه‌های چشایی نقش اساسی دارد. بعلاوه، دارچین به‌عنوان یک آنتی اسید طبیعی عمل و به‌دفع گاز معده‌کمک می‌کند.

برای تهیه‌خمیر آن یک قاشق چای خوری از پودر دارچین و عسل ارگانیک را با هم مخلوط کنید. خمیر را روی زبان خود بمالید و به‌مدت 10 دقیقه‌صبر کنید. سپس دهانتان را کاملاً بشویید. این کار را دو بار در روز انجام دهید تا از شر طعم فلز در دهان خلاص شوید.

در روشی دیگر می‌توانید یک دوم قاشق چای خوری پودر دارچین را به‌یک فنجان آب اضافه‌کنید. آن را به‌جوش بیاورید و از صافی رد کنید، این محلول را 2 یا 3 بار در روز بنوشید و یا می‌توانید بعد از خوردن وعده‌غذایی یک تکه‌کوچک چوب دارچین را بجوید.

6. روغن مالی :

سموم اضافی در بدن یکی دیگر از دلایل مهم طعم فلز در دهان می‌باشد. روغن مالی یک تکنیک سنتی آیورودا است که‌می‌تواند به‌خلاص شدن از شر سموم و همچنین باکتری های بو در دهان کمک کند. کافی است صبح هنگامی که‌از خواب برخاستید یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را در دهان خود بریزید و آن را در کل دهان خود بچرخانید. این کار را به‌مدت 15 تا 20 دقیقه‌ادامه‌دهید تا روغن شیری رنگ شود سپس آن را بیرون ریخته‌و دهان خود را با آب بشویید.

**توجه:روغن را غرغره‌یا بلع نکنید.

7. لیمو :

برای مقابله‌با طعم ناخوشایند در دهان، لیمو یکی دیگر از داروهای خانگی عالی است. اسید سیتریک موجود در لیمو ترشح بزاق را تحریک می‌کند و به‌خلاصی از طعم فلز در دهان کمک و حتی برای حفظ سلامتی دهان با رشد باکتری ها نیز مبارزه‌خواهد کرد. کافی است آب نصف یک عدد لیمو را به‌یک لیوان آب ولرم اضافه‌کنید. از آن برای شستشوی دهان خود روزانه‌2 یا 3 بار استفاده‌کنید. همچنین می‌توانید لیمو ترش را بجوید یا آب آن را به‌سالادها یا سوپ اضافه‌کنید.

8. نعناع :

اگر سینوس و عفونت های تنفسی فوقانی دلیل طعم فلز در دهان هستند، می‌توانید با توجه‌به‌اثرات ضد باکتری طبیعی نعناع این مشکل را درمان کنید. نعناع مانع از رشد باکتری ها در دهان می‌شود، در نتیجه‌از بوی بد دهان پیشگیری می‌کند. کافی است از روغن نعناع استفاده‌کنید تا دستگاه‌گوارش را آرام و علائم ریفلاکس را کاهش دهد.

در روشی دیگر می‌توانید تعدادی از برگ های نعناع تازه‌خرد شده‌را به‌یک کاسه‌آب گرم اضافه‌کنید. روی آن را بپوشانید و به‌مدت یک ساعت صبرکنید پس از آن، از صافی رد کرده‌و یک لیوان از این محلول را در طول روز بنوشید یا این که‌5 تا 6 برگ نعناع تازه‌2 یا 3 بار در روز بجوید.

حتی می‌توانید یک فنجان چای نعناع نیز تهیه‌کنید، آن را خنک کنید و سپس از آن برای شستشو دهان روزانه‌یک بار استفاده‌کنید.

سایر نکات :

برای خلاصی از طعم فلز در دهان می‌توانید ...

• چند روز نوشیدن قهوه را از برنامه‌روزانه‌خود حذف کنید.
• مصرف غذاهای سرخ شده‌و تند که‌باعث ریفلاکس می‌شوند را محدود کنید.
• غذای کمتری مصرف کرده‌و آن را کاملاً بجوید و به‌آرامی بخورید تا از شر سوء هاضمه خلاص شوید.