دلایل اصلی اینکهمیگویند خودکشی گناهکبیرهاست
خودکشی یا بهتعبیر عربی آن «انتحار» از گناهان کبیره است کهخداوند متعال برای آن وعدهآتش و دوزخ دادهاست. در کتاب های فقهی
خودکشی با کلمهقتل نفس ذکر شدهاست . قرآن و سنت
خودکشی را حرام میدانند و کسی کهاین فعل حرام را انجام میدهد را مورد غضب و خشم خداوند معرفی میکند.
چرا خودکشی گناهاست ؟
خودکشی عدم ایمان و نا امید شدن از خدا،
خودکشی بهدلیل نداشتن ایمان، یاس و ناامیدی از خداوند است. یاس و ناامید شدن از رحمت خداوند یکی از بزرگترین گناهان است کهگاهدر رتبهکفر و شرک قرار میگیرد. در زندگی، انسان نباید هرگز از رحمت خداوند ناامید شدهو در برابر مشکلات زندگی مانند بیماری ها و سختی های دیگر شکست خوردهو ناامید شود و با فریب شیطان دست به
خودکشی بزند. تنها راهرهایی از بن بست و مشکلات زندگی، امید و توکل بهخدا، دعا، توبهو توسل است کهموجب ممکن شدن همهناممکن ها میشود و راهخروج را بر انسان باز میکند.
خودکشی، نافرمانی و سرپیچی از دستور خدا
خودکشی کردن بهمعنای نافرمانی و سرپیچی از دستور الهی است و کسی کهدستور خدا را نادیدهانگاشتهو از آن سرپیچی کند مستحق عذاب است. هر آنچهدر جهان هستی وجود دارد از آن خداست بنابراین در ملک الهی تنها با اجازهمالک میتوان تصرف نمود. انسان بدون رضایت خداوند اجازهتصرف در جان خود و
خودکشی و نابودی خود را ندارد، مانند آن است کهانسانی را بدون علت بکشد. خداوند متعال، انسان را آفرید تا در دنیا زندگی کند و در سایهپیروی از فرامین الهی و راهنمایی های پیامبران خدا بهکمال رسیدهو بهنعمت های جاویدان دست یابد.
رسول گرامی اسلام فرمود:«دنیا مزرعهو کشت گاهآخرت است».بنابراین فردی که
خودکشی کردهو زندگی خود را نابود میکند، با از بین بردن زمینهزندگی در دنیا بهمبارزهبا تدبیر و حکمت الهی برمی خیزد زیر کهخدا او را آفرید تا بهطور طبیعی زندگی کند و بهامر الهی (غیر از
خودکشی) از دنیا برود. و او برخلاف این خواستهعمل نمودهاست.
خود کشی بی ارزش تلقی کردن انسان و انسانیت
فردی که
خودکشی میکند مانند کسی کهدیگری را کشته، انسان و انسانیت در نظر او بی ارزش شدهاست، بههمین دلیل میان
خودکشی یا کشتن دیگران تفاوتی وجود ندارد و مانند کسی کهشخصی را بهقتل میرساند، مستحق عقوبت و عذاب میگردد، انسانی کهدست به
خودکشی میزند هم مستحق عقوبت و عذاب الهی میگردد و این با عدالت خدا هیچگونهمنافاتی ندارد.
گناهخودکشی در قرآن
خداوند در قرآن دربارهقتل انسانی کهکشتن اش واجب نشدهشدیدا تهدید کردهو وعدهعذاب جاوید جهنم دادهاست.
چنانچهدر آیه32 سورهمائدهمیخوانیم:
«...مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا...»
«...هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است کهگویی همهانسانها را کشتهاست...»
با توجهبهمتن این آیات در مییابیم که
خودکشی گناهکبیرهای است کهوعدهعذاب دائم و شدید در مورد آن دادهشدهاست. باید توجهداشتهباشیم که
خودکشی تنها گناهی است کهبعد از آن هیچ گاهانسان فرصت توبهو پشیمانی از آن و بازگشت را نخواهد داشت
همچنین در آیه93 سورهنسا آمدهاست:
«وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا»
«و هر کس فرد باایمانی را از روی عمد بهقتل برساند، مجازات او دوزخ است؛ در حالی کهجاودانهدر آن میماند و خداوند بر او غضب میکند و او را از رحمتش دور میسازد و عذاب عظیمی برای او آمادهساختهاست»
و در آیه30 سورهنسا میفرماید:
«وَ مَنْ یَفْعَلْ ذَٰلِکَ عُدْوَانًا وَ ظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِیهِ نَارًا ۚ وَ کَانَ ذَٰلِکَ عَلَی اللَّهِ یَسِیرًا»
«و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، بهزودی او را در آتشی وارد خواهیم ساخت و این کار برای خدا آسان است.»
از پیامبر اسلام (ص) نقل است:
«میان انسان های پیش از شما، مردی جراحتی برداشت و از شدت بی تابی کاردی برداشت و با آن دستش را قطع کرد و از شدت خونریزی مُرد؛ پس خداوند فرمود:بندهام، در گرفتن جان خود بر من پیشی گرفت... هر آینهبهشت را بر او حرام کردم.»
همچنین در حدیث دیگری فرمودند:
«مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ بِحَدیدَةٍ فَحَدیدَتهفی یَدهیُجاءُ بِها فی بَطْنِهفی نارِ جَهَنَّمَ خالِدا فیها مُخَلّدا أبدا، و مَنْ شَرِبَ سَمّا وَ قَتَلَ نَفْسَهُ، فَسَمُّهُ فی یَدِهِ یَتَحَسّاهُ فی نارِ جَهَنَّمَ خالِدا فیها أبَدا، وَ مَنَ تَرَدّی مِنْ جَبَلٍ، فَقَتَلَ نَفْسَهُ فهو یَتردّی فی نار جهنّم خالدا فیها مُخلّدا أبَدا»
«کسی کهبهوسیلهآهن
خودکشی کند پس با آهن پارهای بهدست کهقسمتی از آن بهشکمش فرو رفتهآوردهمیشود و وارد آتش جهنم میگردد و در آن بهطور أبد و همیشگی خواهد سوخت و کسی کهبا خوردن سم
خودکشی کند، پس سم در دست بهآتش جهنم انداختهمیشود و در آن بهطور دائم خواهد سوخت و کسی کهخود را با پرت کردن از کوهبهقتل برساند، پس بهآتش جهنم پرت میشود و در آن تا أبد خواهد ماند.»
امام صادق (ع) دربارهگناهخودکشی میفرمایند: «مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ مُتَعَمِّداً فَهُوَ فِی نَارِ جَهَنَّمَ خَالِداً فِیهَا»
«هر کسی کهدانسته
خودکشی کند پیوستهدر دوزخ خواهد بود.»
از امام باقر (ع) روایت شدهاست:
«إنَّ المُؤْمِنَ یُبْتَلی بِکُلِّ بَلِیَّةٍ وَ یَمُوتُ بِکُلِّ میتَةٍ إلاّ أَنَّهُ لایَقْتُلُ نَفْسَهُ»
«همانا ممکن است مؤمن بههر بلایی مبتلا شود و بههر (نوع) مرگی بمیرد اما هیچ گاهخود را نمی کشد.»
آیا کسی کهخودکشی میکند امید شفاعت برای او هست؟
خودکشی از مصادیق قتل نفس میباشد. لذا آنکه
خودکشی میکند مانند کسی است کهتمام مردم را از آدم تا روز قیامت کشتهاست. حال تصور کنید کهانجام چنین گناهبزرگی ،امید بهشفاعت تا چهاندازهخواهد بود.
امام صادق (ع) فرمودند:
« هر کس خود را عمداً بکشد، پس او در آتش جهنم تا ابد خواهد بود.» (وسایل الشیعه، ج 29، ص 24)
از امام باقر(ع) روایت شدهاست:
« ان المؤمن بتلی بکل بلیة و یموت بکل میتة الا انهلا یقتل نفسهــــ همانا ممکن است مؤمن بههر بلایی مبتلا شود و بههر (نوع) مرگی بمیرد امّا هیچ گاهخود را نمی کشد.»
از این آیات و روایات میتوان متوجهشد کهفرد
خودکشی کنندهوارد بهشت نمی شود. لذا مورد شفاعت بهمعنای خاصّ کلمهواقع نخواهد شد. زیرا شفاعت در حقیقت ظهور اخروی ارتباط با شافع در دنیا است و آنکهدر دنیا با اهل بیت (ع) ارتباط قلبی داشتهباشد دست به
خودکشی نمی زند.
آیا برای کسی کهخودکشی نموده، امید نجات از جهنّم نیست؟
در برخی روایات وارد شدهشیعیانی کهگناهان بزرگی چون قتل کردهاند، اگر چهشفاعت نمی شوند؛ امّا بعد از برهای عذاب، با اینکهاز جهنم خلاص میشوند اما وارد بهشت نیز نمی گردند؛ بلکهبین بهشت و جهنّم اسکان دادهمیشوند جایگای کهاز نظر بهشتیان، جهنم است و از منظر اهل جهنم، بهشت است. لذا این گونهنیست کهبرخی اعتقادات و اعمال درست فرد
خودکشی کنندهبی پاسخ بماند.بلکهاو حتماً پاداش آنها را خواهد گرفت ؛ لکن نهدر بهشت ؛ بلکهدر مادون آن.
از امام معصوم (ع) پرسیدهشد کهآیا مومنان جنّ بهبهشت میروند ؛ فرمودند:
« قَالَ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ فِی تَفْسِیرِهِ سُئِلَ الْعَالِمُ (ع) عَنْ مُؤْمِنِی الْجِنِّ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ فَقَالَ لَا وَ لَکِنْ لِلَّهِ حَظَائِرُ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ یَکُونُ فِیهَا مُؤْمِنُو الْجِنِّ وَ فُسَّاقُ الشِّیعَة. نه؛ ولی برای خدا جایگاههایی است بین بهشت و جهنّم کهمومنان جنّ و فسّاق شیعیان در آن خواهند بود.»(بحار الأنوار ؛ج 60 ؛ص 291 )
پس امید نجات از جهنّم برای فرد
خودکشی کنندهوجود دارد ؛ و این را میتوان درجهای از شفاعت دانست ؛ لکن نهآن شفاعت خاصّ کهشخص را بهشتی میکند. لذا اگر همین شخص که
خودکشی نموده،
خودکشی نمی کرد ، امید بود کهبا شفاعت بهشتی شود.
علل خودکشی
در منابع دینی و تجربی علل و عوامل بسیاری در سطوح مختلف فردی، اجتماعی و خانوادگی، برای
خودکشی مطرح شدهاست، برخی از این علت ها عبارت است از:
1. ضعف ایمان و اعتقاد دینی:
دلایلی مانند احساس پوچی، یأس و ناامیدی نسبت بهآیندهو بن بست فکری، بی صبری و مواردی این چنینی کهناشی از ضعف اعتقاد و نداشتن شناخت کافی از خداوند متعال و عدم شناخت جایگاهانسان و فلسفهآفرینش اوست. اگر کسی ایمان عمیق و اعتقاد لازم بهخداوند داشتهباشد و بداند کهخدا جهان هستی و بخصوص انسان را کهاشرف مخلوقات این عالم است، هدفمند و غایتمند آفریده، هیچ گاهاحساس پوچی و ناامیدی در زندگی نمی کند همچنین اگر بهقدرت مطلق خداوند ایمان داشتهباشد و درک کند کههمهچیز در برابر قدرت او ناتوان و هیچ است، در هنگام بروز مشکلات بهخدا تکیهمیکند، و با توکل بهخداوند و دعا بهدرگاهاو میتواند مشکلات را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد و موجبات آرامش روحی و قوت قلب و عزت نفس را فراهم سازد.
البتهباید توجهداشت کهانسان از فلسفهناملایمات و مشکلات زندگی آگاهنیست زیرا علم او برای این کارها کم است بههمین دلیل بسیاری از کارها کهبهنظر خوب است و موجب خوشحالی میشود اما همان کارها بهضرر او است یا بالعکس.
امیرالمومنین (ع) میفرمایند :خداوند کارها را مطابق مقتضای مصالح جاری میکند، نهبر طبق میل و رضایت انسان.
2. ضعف معنویت و اخلاق دینی:
بسیاری از عوامل خودکشی مانند:حسادت، کینهتوزی، لجاجت، خشم و غضب، خیانت، غرور، زنا، شرابخواری، قماربازی، حب مقام، انتقام جویی، بارداری نامشروع، ازدواجهای اجباری و امثال این ها ناشی از ضعف معنویت و رعایت نکردن مسائل اخلاقی و دینی است. در فرهنگ اسلامی طبق بیان آیات و روایات تمام اعمال انسان بخصوص گناهان کبیرهدارای آثار و پیامدهایی است، و بهاصطلاح اثر وضعی دارد، بههمین جهت در اسلام از انجام گناهو کارهای خلاف اخلاق بهشدت نهی شدهاست.
3. عوارض طبیعی:
مشکلاتی مانند جنون و اختلالات روانی، ترس از کیفر، بیماریهای صعب العلاج، نقیصههایی در ساختمان جمجمه، ضایعات قلبی و کبدی، صرع و... .
4. توجهبیش از حد بهخواستههای حیوانی:
شهوت رانی افراطی و عشق بازی نامشروع، عشق بهمال و ثروت (دنیاطلبی و دنیادوستی) و... از عوامل
خودکشی میباشند.
آیات قرآن در رابطهبا نکوهش خودکشی
خداوند متعال در آیه29 سورهنساء در این بارهفرمودهاست:
«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَأْکُلُواْ أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَن تَکُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنکُمْ وَلاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَکُمْ إِنَّ اللّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیمًا؛ ای کسانی کهایمان آوردهاید اموال همدیگر را بهناروا مخورید مگر آن کهداد و ستدی با تراضی یکدیگر از شما [انجام گرفته] باشد و خودتان را مکشید زیرا خدا هموارهبا شما مهربان است».
مرحوم علامهطباطبایی ، مفسر بزرگ قرآن در رابطهبا این آیهشریفهفرمودهاست:عبارت
«إِن َّ اللَّهَ کَان َ بِکُم ْ رَحِیمًا» کهبهدنبال «وَلاَ تَقْتُلُوَّاْ أَنفُسَکُم » بیان شده، بیان گر این مطلب است کهخود را در مخاطرهقتل نفس نیفکنده، سبب و زمینهآن را فراهم نکنید».
برخی دیگر فرمودهاند:
این قسمت از آیهشریف ؛ یعنی «إِن َّ اللَّهَ کَان َ بِکُم ْ رَحِیمًا» بدان معناست کهخداوند مهربان ، نهتنها راضی نمی شود دیگری شما را بهقتل برساند، بلکهبهخود شما هم اجازهنمی دهد کهبا رضایت خود، خویشتن را بهدست نابودی بسپارید.
افزون بر آیهشریف مزبور کهبهطور مستقیم از
خودکشی جلوگیری کرده، آن را حرام دانستهاست، آیات دیگری وجود دارد کهبهطور کلی ، قتل نفس را حرام میدانند کهبهگونهای غیر مستقیم شامل
خودکشی میشود، چراکهدر
خودکشی هم بالاخرهنفسی بدون هیچ مجوز شرعی بهقتل میرسد کهاز جملهآیات مزبور میتوان بهآیه93 سورهنساء و 32 سورهمائدهاشارهکرد.
خداوند متعال در آیه93 سورهنساء فرمودهاست:
«وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا؛ و هر کس عمداً مؤمنی را بکشد کیفرش دوزخ است کهدر آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم می گیرد و لعنتش می کند و عذابی بزرگ برایش آمادهساختهاست».
همچنین در آیه32 سورهمائدهفرمودهاست:
«مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ کَتَبْنَا عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا وَلَقَدْ جَاءتْهُمْ رُسُلُنَا بِالبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ کَثِیرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِکَ فِی الأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ؛ از این روی بر فرزندان اسرائیل مقرر داشتیم کههر کس کسی را جز بهقصاص قتل یا [بهکیفر] فسادی در زمین بکشد چنان است کهگویی همهمردم را کشتهباشد و هر کس کسی را زندهبدارد چنان است کهگویی تمام مردم را زندهداشتهاست و قطعاً پیامبران ما دلایل آشکار برای آنان آوردند [با این همه] پس از آن بسیاری از ایشان در زمین زیادهروی می کنند».
امام علی(ع) فرمودهاست:
«مؤمن ممکن است بههر نوع مرگی بمیرد، اما
خودکشی نمی کند. پس کسی کهبتواند خون خود را حفظ کند و با این وجود از قاتل خود جلوگیری نکند تا کشتهشود، قاتل خود خواهد بود».
کسانی کهخودکشی میکنندآیا از شفاعت ائمهاطهار و شهدا برخوردار میشوند؟
شرایطی را برای شفاعت شوندگان ذکر شدهاست کهاگر کسی این صفات و شرایط را داشتهباشد مورد شفاعت پیامبر و ائمهو سایر شفعاء قرار میگیرد کهاز جملهآن ها:
1. شرک نورزیدن بهخدا است، پیامبر اکرم ـ صلّی اللهعلیهو آلهـ میفرمایند:
اگر خدا بخواهد من شفاعت میکنم برای کسی کهمیمیرد و ذرهای بهخدا شرک نمی نورزد.
2. اقرار بهشهادتین با اخلاص:
رسول اللهمیفرماید:شفاعت من برای کسی است کهبه(لا الهالا الله) شهادت دهد و مخلص باشد و قلبش زبانش را تصدیق کند و زبانش قلبش را.
3. دشمنی نداشتن با اهل بیت :
کسی کهبغض و دشمنی اهل بیت را در دل داشتهباشد بهشفاعت نائل نمی شود.
4. داشتن ولاء و محبت و عهد اهل بیت عصمت و طهارت.
آن چهاز موارد فوق کهدر حقیقت شرایط ایمان است استفادهمیشود، این است کهکسی کهبا ایمان از دنیا برود بهاین معنا کهتصدیق و اقرار قلبی بهباورهای دینی داشتهباشد، و منکر آنها نباشد این ایمان در دنیا و آخرت برای او نتایجی را بهدنبال خواهد داشت، در دنیا مال و جان و آبروی او محترم است، لذا کسی کهبهظاهر و زبان اقرار بهایمان کردهباشد و انکار دین نکردهباشد تمام احکام مسلمانان بر او بار خواهد شد، حتی اگر
خودکشی کردهباشد و در آخرت اگر با ایمان مردهباشد و لو گنهکار باشد, امکان شفاعت شافعان برای او وجود خواهد داشت. چرا کهممکن است مؤمن دارای لغزش و گناهباشد ولی از ایمان خارج نشدهباشد و بهکفر و شرک نرسیدهباشد و صفات و شرایط شفاعت شوندگان را داشتهباشد.
البتهروشن است کهایمان برای کسی تا قیامت باقی خواهد ماند کهایمان را تا لحظهمردن حفظ کند و با ایمان از دنیا برود، میتواند امید بهشفاعت هم داشتهباشد. و چهبسا افرادی بودهاند کهظاهراً مومن بودند امّا در آخرین لحظات مرگ منکر آن شدهاند.
نظر اهل سنت دربارهخود کشی
همهعلماء اهل سنت نظر مشترکی دارند کهشخصی کهخود را بکشد گناهاو از گناهکسی کهدیگری را میکشد بیشتر است بهنظر برخی از علما نباید کسی را که
خودکشی کردهاست را غسل کردهو نماز میت بر او خوتندهشود، بلکهباید او را مانند یک تکهسنگ دفن نمود اما قول مختار مذاهب اهل سنت نیست.
بهاعتقاد بعضی از علما، توبهچنین شخصی پذیرفتهنمی شود. ظاهر احادیث بر جاودانگی او در جهنم صدق میکند.
اما آیا چنین شخصی کافر است و نظر نهایی علمای اهل سنت در این بارهچیست؟
در احادیث اینگونهآمدهاست :«أن النبی (ص) قال:
من تردی من جبل فقتل نفسهفهو فی نار جهنم خالدا مخلدا فیها» حضرت ابوهریره(رض) روایت میکند کهآنحضرت(ص) فرمودند :هر کس خود را از کوهی پرت کند و کشتهشود برای همیشهدر جهنم خواهد بود.
استدلال علمای حنبلی مذهب این است کهشخصی خدمت پیامبر(ص) حاضر شد و عرض کرد فلانی مرده، پرسیدند:چطوری مرده؟
عرض کرد:
خود را کشتهاست، آنحضرت(ص) باز پرسیدند:
تو دیدی کهخود را کشته؟
عرض کرد:
بله، ایشان فرمودند:
من در نماز جنازهچنین شخصی حضور نمی یابم.
جندب از رسول خدا(ص) نقل میکند:شخصی زخمی بود و توان تحمل درد خود را نداشت و خود را کشت، آنحضرت(ص) فرمودند کهخدا فرموده:
این انسان جان خود را نابود کرد من هم بهشت خود را بر او حرام میکنم.
اما علما میفرمایند :این حکم برای کسی است که-نعوذ بالله-
خودکشی را حلال بداند و چنین شخصی کافر است و برای همیشهدر جهنم خواهد بود.
اکثر علمای اهل سنت اما میفرمایند :کهاین شخص کافر نمی شود اما فاسق است و گنهکار بهگناهکبیرهو بعد از شرک بهخدا بزرگترین گناهرا در دنیا انجام دادهاست.
بهنظر علمای اهل سنت کسی که
خودکشی میکند را غسل دهند و بر او هم نماز بخوانند و جاودانگی وی در جهنم، در صورتی است کهاین شخص خود را بکشد و کشتن خود را جایز بداند و توبهچنین شخصی هم در موقع انجام این کار پذیرفتهنمی شود.
ابن عابدین(ره) میگوید اینکهاصلا توبهپذیرفتهنمی شود این درست نیست، اگر کسی مقدمات کشتن خود را فراهم کرد اما کشتهنشد و نجات یافت و بعد از ارتکاب این گناهتوبهکرد توبهاش پذیرفتهمیشود و اگر در موقع ارتکاب گناهتوبهکرد ، توبهاش قبول نمی شود چون لحظات آخرش است.
اما بعضی از علماء از جملهحنابلهمیگویند :رهبر مسلمانها و بزرگ مسلمانها نباید بر شخصی که
خودکشی نمودهنماز بخواند.
چند نکتهدر مورد خود کشی
اگر شخصی از روی اختیار و با وجود آگاهی و توجهاقدام به
خودکشی کند، مرتکب گناهکبیرهشدهاست و برزخ خوبی در انتظارش نخواهد بود.
اگر در اثر خشم یا حملهعصبی یا موارد دیگری کهاختیار را از انسان سلب میکند ،اقدام بهاین کار کردهباشد ، امید است کهمورد مغفرت خدای متعال قرار بگیرد و از این جهت مورد مؤاخذهقرار نخواهد گرفت. حال اگر گناهان دیگری داشتهباشد، حسابش جدا است. بهمقتضای گناهانش در صورت توبهنکردن یا توبهکردن حالات مختلفی میتواند در برزخ داشتهباشد.
ما هم موظفیم از کسانی کهدشمنی آنان با خدا قطعی است ،بیزاری بجوییم ،ولی دشمنی
خودکشی کنندهبا خدا، قطعی نیست. چهبسا توبهاو قبول شدهو در حالی کهجزو محبوبان خداست، از دنیا رفتهباشد ، و یا
خودکشی او از روی اختیار نباشد. بنابر این حق داریم برای آنان طلب رحمت کنیم و برای شان خیرات بفرستیم.
خیانت در امانت؛ کم گناهی نیست…
روزی کهانسان خلق شد؛ "خداوند از روح خود در او دمید” *. خداوند روح خودش رو در وجود آدم بهودیعهنهاد:یک امانت!
* سورهی مبارکهی "حجر” / آیه29 |||| سورهی مبارکهی "ص” / آیهی 72
همینطور درآیات 29 و 30 سورهمبارکهی "نساء”؛ مستقیماً بهموضوع
خودکشی (انتحار) و عدم رضایت خدا از این کار اشارهشده.
درادامهی آیه29، خداوند فرمودهکه« ان اللهکان بکم رحیما »
کسی کهانتحار (
خودکشی )می کند، تمام عقوبت هایی کهبر قتل نفس مترتب میشود، برای او هم هست . چنان کهدر آیه"ولا تقتلوا انفسکم "(سورهنساء آیه29)
خودکشی ممنوع شدهاست و نیز آیه"و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکة”(سورهبقرهآیه195) خود را بهدست خود بههلاکت نیفکنید
از حضرت امیرالمؤمنین (ع)روایت است” مؤمن ممکن است بههر نوع مرگی بمیرد، اما
خودکشی نمی کند. کسی کهبتواند جان خود را حفظ کند و از قاتل خود جلوگیری ننماید و کشتهشود، قاتل خود خواهد بود”( وسائل الشیعه، کتاب قصاص، باب5)
حضرت باقر(ع)فرمود:”مؤمن بههر بلایی مبتلا میشود و بههر قسم مردنی میمیرد جز این کهخود را نخواهدکشت
حدیث دیگر از امام صادق (ع)آمدهاست :”کسی کهعمداً خود را بکشد، همیشهدر آتش جهنم خواهدبود
خودکشی بههر وسیلهحرام است ، حتی اگر بیماری بهقصد زودتر مردن ، خود را مداوا نکند و در نتیجهبمیرد، کهنوعی خود کشی است .( عبدالحسین دستغیب، گناهان کبیره، ج 1، ص 112)