ورزش و درمان بیماری ها

 در ارتقاء سلامت فرد، ورزش درمانی اهمیت زیادی دارد. خصوصاً در بیمارانی که‌بدلیل درد، التهاب، محدودیت حرکتی مفاصل و آسیبهای عصبی دچار بی حرکتی یا کم تحرکی بوده‌اند. پس هدف نهایی از یک برنامه‌توانبخشی موفق، رساندن بیمار به‌بالاترین سطح توانایی می‌باشد که‌برای حصول این نتیجه‌آموزش ورزش جایگاه‌مهمی دارد. در زیر به‌برخی تأثیرات ورزش در سلامت افراد اشاره‌می‌نماییم.

1.بیماریهای مفصلی و عضلانی و استخوان
استخوان ها در محل مفصل یک روکش غضروفی و گاهی اسفنج مانند دارند که‌مانند یک تشک از صدمه‌زدن به‌استخوان جلوگیری می‌کند. ضمناً باید ماهیچه‌ها که‌مفصل را پوشش می‌دهند همیشه‌قدرت عضلانی کافی داشته‌باشند. اگر ماهیچه‌ها ضعیف باشند نه‌تنها انسان بار کمتری می‌تواند حمل کند و زودتر خسته‌می‌شود، بلکه‌مفاصل هم دچار سائیدگی بیشتری می‌شوند، که‌به‌این بیماری آرتروز می‌گویند و درمانی بهتر از ورزش ندارد.
در ساختمان استخوان سلول هایی وجود دارد که‌مدام کلسیم را در استخوان رسوب می‌دهند و همچنین سلول های دیگری که‌کلسیم را از استخوان بیرون می‌کشند. این دو نوع سلول باید بصورت هماهنگ کار کنند. ورزش این هماهنگی را بیمه‌می‌کند. ورزش نکردن و طرز نشستن بد، باعث می‌شود که‌یک طرف استخوان بیشتر از کلسیم تهی می‌شود و طرف دیگر استخوان محکم تر می‌گردد. حالا اگر به‌یک غیر ورزشکار بگویید که‌راست بنشیند، راست نشستن او با درد همراه‌می‌شود. او فقط می‌تواند با ورزش در یک زمان طولانی معالجه‌شود.

درد مفصل

این سائیدگی یکطرفه‌در ستون فقرات بیماری های شدیدی را بوجود می‌آورند. 70 درصد سردردها، 50 درصد دردهای شانه‌و بازوها از سائیدگی و آرتروز مهره‌های گردن و ضعف ماهیچه‌های آن ناشی می‌شوند. دردهای کمر و دیسک از ضعف ماهیچه‌های پشت و ماهیچه‌های شکم ناشی می‌شود و ورزش از بروز آنها جلوگیری می‌کند و درمان آنها بسیار اهمیت دارد.
اگر مفاصل شما بدون آسیب دیدگی ناگهانی دردناک می‌شوند، اغلب به‌خاطر بد نشستن در مقابل تلویزیون، بد نشستن هنگام شنیدن یک سخنرانی و یا بد نشستن پشت میز تحریر است. در اینگونه‌مواقع بهترین درمان گرم نگهداشتن مفصل و حرکات ورزشی همان مفصل است.
گاهی التهابات مفصلی در اثر رسوبات ناشی از تغذیه‌غلط بوجود می‌آیند. خوردن زیاد گوشت، چربی و شیرینی جات در مفاصل رسوباتی بوجود می‌آورند. این رسوبات به‌مانند یک جسم بیگانه‌التهاب بوجود می‌آورند (مفصل ورم می‌کند، گرم می‌شود و پوست روی آن قرمز می‌شود). فقط اگر همراه‌با التهاب مفصل یا مفاصل تب شدید پیش بیاید، ممکن است که‌روماتیسم باشد. اگر تب نداشته‌باشید، التهاب مفصل با یک یا دو روز استراحت و بکار بردن کیسه‌آب یخ بهبود پیدا می‌کند. البته‌از نظر تغذیه‌نیز میبایست پرهیز لازم انجام شود. جالب است که‌در طب سنتی ایران و در طب سنتی آلمان خوردن آب لیمو و سرکه تجویز می‌شود.
دو دسته‌از بیماریها، 90 درصد اتاق انتظار پزشکان را پر می‌کنند و 90 درصد مخارج بهداشتی را به‌خود اختصاص می‌دهند و این دو دسته‌بیشترین نفع را از ورزش درمانی می‌برند.
بیماریهای قلب و گردش خون که‌ورزش میتواند از این بیماری ها پیشگیری، و در صورت وقوع، به‌درمان کمک کند و از مدت معالجه‌و کاهش درمان بکاهد.

2.بیماری های قلب و گردش خون
این نوع بیماری ها اگر علت مادرزادی نداشته‌باشند، که‌این نوع بی اندازه‌کمیاب است، با ورزش پیشگیری و درمان می‌شوند. نشستن زیاد، بواسیر و واریس می‌آورد که‌هر دوی آنها بیماری شبکه‌سیاهرگی می‌باشند. برای درمان فشار خون، پزشکان پیاده‌روی و دوندگی تجویز می‌کنند. کسی که‌روزانه‌اقلاً به‌مدت یک یا دو دقیقه‌با حرکت ورزشی به‌عرق ریختن بیافتد، و نبض او تا 140 بار در دقیقه‌بزند، به‌خاطر گردش سریع خون در سرخرگها و سیاهرگ ها به‌آهکی شدن دیواره‌رگها که‌همان تصلب شرائین باشد دچار نمی شود.

ورزش و پیاده‌روی

3.پوکی استخوان
صرفنظر از علل متعدد و گسترده‌بوجود آورنده‌پوکی استخوان، بهترین عامل پیشگیری کننده‌و حتی درمان بخش این عارضه‌ورزش درمانی است. اصول انجام تمرینات ورزش در این رابطه‌باید به‌دقت در نظر گرفته‌و آموزش داده‌شود. به‌عبارتی بر اساس شدت این عارضه، تمرینات ورزشی خاصی را می‌بایست انجام داد. بسیاری از تمرینات ورزشی در موارد پوکی استخوان شدید، ممنوع هستند و بسیاری از تمرینات ورزشی نیز هیچ تاثیری بر پیشگیری یا درمان پوکی استخوان ندارند (همچون شنا).
بنابراین مهمترین روش ورزش درمانی که‌برای بیماران مبتلا یا در معرض پوکی استخوان توصیه‌می‌شود، ورزشهای توام با تحمل وزن یا اعمال فشار بر سیستم اسکلت بدن است. این ورزشها همانند پیاده‌روی، دویدن، کوهنوردی و غیره‌می‌باشد.
اساس و پایه‌اِعمال وزن و تاثیر آن بر پیشگیری و درمان پوکی استخوان بخوبی شناخته‌شده‌است و در کنار این تمرینات تغذیه‌صحیح نیز کاملا ضروری است.

درمان پوکی استخوان

در این راستا، پزشکان معتقد به‌تجویز نسخه‌ورزشی هستند. یعنی همانطور که‌یک بیمار نسخه‌دارو از پزشک دریافت می‌کند و دقیقاً آن داروها را به‌تعداد، با دوز مناسب و توضیحات نحوه‌استفاده‌از داروخانه‌تحویل می‌گیرد، تجویز ورزش نیز همین قانون را دارد. بنابراین همانطور که‌هیچ فردی مستقیماً به‌داروخانه‌نمی رود تا برای درد قلبش دارو دریافت کند یا هیچ پزشکی به‌مریض نمی گوید برو داروخانه‌بگو داروی ضد درد قلبی بدهند، ورزش هم همینطور است. هیچ وقت نباید بیماران خودسرانه‌اقدام به‌ورزش کنند یا پزشکان به‌بیمار بگویند برو ورزش کن، بلکه‌عیناً همانند دارو باید نوع، میزان، شدت ( قدرت) و مدت آن تجویز شود و تنها پس از اطمینان از یادگیری کامل بیمار از نحوه‌اجرای ورزش ها و صحت عملکرد بیمار او را مرخص کنند.