
مغز ما با دریافت انبوهی از تصاویر در اطرافمان تلاش دارد مفهوم واقعیت را برای ما نمایان کند و این تجزیهو تحلیل در کسری از ثانیهانجام میگیرد. در این میان گاهی مغز نمی تواند آن چهرا کهدریافت میکند بهدرستی نمایان کند و واقعیتی کهخودش دریافت میکند را بهخوبی نشان نمی دهد. این اتفاق را توهم بصری مینامیم.
در ادامهبهچند تصویر میپردازیم کهبا مشاهدهی آن ها مغز شما بهنوعی فریب میخورد و شما دچار توهم بصری یا همان خطای دید میشوید.
پروفسور ریچارد گرگوری این خطای دید جذاب را در سال 1973، زمانی کهیکی از اعضای آزمایشگاهش از کافهای در بریستول دیدن کردهبود کشف کرد،. او متوجهشد کهطرح کاشی های بیرون کافهخطای دیدی ایجاد میکنند کهخطوط راست و موازی بین ردیف کاشی های سفید و سیاه، متحرک و مورب بهنظر میرسند. اگر خط ملات بین این کاشی ها نازک بود یا وجود نداشت این توهم کار نمی کرد. مغز ما این خطوط مورب را بهدلیل واکنش نورون ها درک میکند، چون انواع مختلف نورون نسبت بهتیرگی و روشنی واکنش متفاوتی نشان میدهند.
پاپوش های راحتی آبی رنگ خود را بهپا کنید تا توهم عمیق بودن کف این اتاق حفظ شود. فقط ممکن است وقتی در این اتاق راهمیروید حس کنید در حال از هوش رفتنید.
گاهی یک عکس سادهمیتواند باعث شود ذهنمان بهخطا بیفتد. توهمات بصری میتوانند ذهن را بهبازی بگیرند و گول بزنند. کافی است بهاولین عکسی کهدر ادامهبرایتان گذاشتیم نگاهکنید تا دقیقا منظور را متوجهشوید. چطور ممکن است این تصویر ثابت باشد؟ اما هست باور کنید کهثابت است.
ادوارد آدلسون، پروفسور علوم بینایی، این خطای دید را در سال 1955 منتشر کرد. در خطای دید سایهروی صفحهشطرنجی مربع های A و B دقیقا هم رنگ هستند، اما مربع A تیرهتر از مربع B درک میشود. علت این خطا درک اشیای سهبعدی مغز است. بینندهانتظار دارد کهاستوانهسبز روی صفحهشطرنجی سایهبیندازد، بنابراین مغز ما اگر فکر کند بهتر است، رنگ ها را تغییر میدهد. در واقعیت تصویر آدلسون ایجاد شدهتا توهم سایهرا بدون اینکهواقعا وجود داشتهباشد ایجاد کند.
این خطای دید شبیهبهخطای دید مشهور شبکههرمان است کهدر آن نقاط خاکستری در تقاطع ها ظاهر میشود. خطای دید شبکهجرقهزنندهکمی پیچیدهتر از جدول هرمان است و در تقاطع شبکهخاکستری روی پس زمینهمشکی نقاط سفید رنگی قرار دارد. وقتی بینندهبهاین شبکهنگاهمیکند، نقاط سیاهی در تقاطع ها ظاهر شدهو جرقهمیزنند. این توهم تنها زمانی ایجاد میشود کهچشم بینندهبهیک نقطهثابت خیرهنباشد و اگر بینندهخیلی نزدیک یا دور از تصویر باشد نقاط سیاهناپدید میشوند.
با نگاهاول بهاین تصویر خط هایی آبی میبینید. خط هایی کهآبی پررنگ هستند بهصورت کج و ناموازی دیدهمیشوند اما در واقع این چنین نیست. خطای دید باعث میشود کهشما این خط های افقی را بهصورت کج ببینید. با دقت و ریزبینی متوجهمیشوید کهاین خط ها کاملا صاف هستند. بر اساس یک آزمایش در دانشگاهپنسیلوانیا از هر 20 نفر فقط سهنفر این خط ها را بهصورت راست میدیدهاست.
طراحی این کف توسط شرکت سرامیکی انگلیسی کاسا سرامیکا انجام شدهاست، کهعکس آن بهسرعت در اینترنت پخش شد. ورودی سالن شرکتی در منچستر بهگونهای طراحی شدهکهمردم را از راهرفتن در راهروها متوقف میکند. این خطای دید تنها هنگامی رخ میدهد کهبهورودی سالن نگاهمیکنید.
فرورفتگی در کف زمانی کهشما بهزاویهدید مخالف نگاهکنید ناپدید میشود. شما بیشتر میتوانید در مورد چگونگی ایجاد همچین خطای دیدی در اینجا بدانید.