
سرطان یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است اما مطالعات نشان میدهند کهایجاد برخی تغییرات سادهدر سبک زندگی، از جملهپیروی از یک رژیم غذایی سالم میتواند از 30 تا 50 درصد از سرطان ها پیشگیری کند زیرا تصور میشود کهتغذیهنقش مهمی در معالجهو مقابلهبا سرطان دارد. در این بخش از بهداشت و سلامت مجله اینترنتی فنجان قصد بر معرفی تمام آن چهکهباید در مورد پیوند بین رژیم و سرطان بدانید خواهیم داشت.
برخی سرطان ها ناشی از تغذیهنادرست میباشد. بدن برای انجام فعالیت های خود، بهمواد مغذی محتاج است ، این مواد مغذی با سرطان مبارزهمیکنند . 35 نوع از 100 نوع سرطان ها بهوسیلهتغذیهصحیح درمان میشوند.رژیمی کهشامل مقدار کافی میوهها ، سبزیجات و غلات است، میتواند برخی سرطان ها مانند سرطان های روده، سینهو پروستات را درمان نماید.
خوردن بیش از حد برخی مواد غذایی خطر ابتلا سرطان">بهسرطان را افزایش میدهد. در واقع اثبات این کهچهغذاهایی باعث سرطان میشوند دشوار است اما براساس شواهد و مطالعات ، مصرف زیاد برخی غذاها ممکن است احتمال ابتلا سرطان">بهسرطان را افزایش دهد کهچنین غذاهایی عبارتند از:
غذاهای فرآوری شدهکهسرشار از قند و فیبر، و مواد مغذی کمی هستند با خطر ابتلا سرطان">بهسرطان بیشتری ارتباط دارند. بهویژهآنکه، محققان دریافتند رژیم غذایی کهباعث افزایش قند خون شو دبا افزایش خطر ابتلا بهچندین سرطان از جملهسرطان معده ، پستان و کولورکتال همراهاست.
براساس مطالعهای در بیش از 47000 بزرگسال، مشخص شد کسانی کهرژیم غذایی پر از کربوهیدرات های تصفیهشدهرا مصرف کردهاند، تقریباً دو برابر بیشتر از کسانی کهرژیم غذایی کمی از کربوهیدرات های تصفیهشدهداشتند، در اثر سرطان روده بزرگ فوت کردهاند.
غذاهایی از قبیل، نان سفید، شکر، برنج سفید و دیگر تولیدات آنها، بیشتر عناصر تغذیهای لازم برای جلوگیری از سرطان را از دست میدهند.
تصور میشود کهسطوح بالای قند خون و انسولین از عوامل خطر سرطان هستند و همچنین انسولین تقسیم سلولی را تحریک میکند و از رشد و گسترش سلول های سرطانی حمایت میکند و از بین بردن آن ها را دشوار خواهد کرد. بعلاوه، سطح بالای انسولین و قند خون میتواند در التهاب بدن نیز نقش داشتهباشد کهدر دراز مدت، این امر میتواند بهرشد سلول های غیر طبیعی منجر شود و احتمالاً ابتلا سرطان">بهسرطان را آسان میکند. همچنین، ممکن است بههمین دلیل باشد کهمبتلایان بهدیابت ( شرایطی کهقند خون و انسولین خون بالایی دارد) در معرض خطر ابتلا بهانواع خاصی از سرطان قرار دارند. بهعنوان مثال، در صورت ابتلا بهدیابت، خطر ابتلا سرطان">بهسرطان کولورکتال تا 22 درصد افزایش میابد.
برای محافظت در برابر سرطان، غذاهایی کهسطح انسولین را تقویت میکنند، مانند غذاهای سرشار از قند و کربوهیدرات تصفیهشدهرا محدود کردهیا از مصرف آن بهطور کل خودداری کنید.
گوشت فرآوری شدهعامل ایجاد سرطان است و بهگوشتی گفتهمیشود کهبا دودی کردن، پختن، نمک سود کردن و یا اضافهشدن مواد نگهدارندهتهیهمیشود. مانند؛ هات داگ، ژامبون ، بیکن و سالامی و ....
مطالعات انجام شدهارتباط بین مصرف گوشت فرآوری شدهو افزایش خطر سرطان ، بهویژهسرطان رودهبزرگ را نشان میدهند.
یک بررسی بزرگ از مطالعات نشان داد افرادی کهمقادیر زیادی گوشت فرآوری شدهمصرف میکنند، در مقایسهبا افرادی کهاصلا و یا در مقدار کم از این نوع مواد غذایی مصرف میکنند خطر ابتلا بهسرطان رودهبزرگ 50 تا 20 درصد در آنان افزایش یافتهاست.
یک بررسی دیگر در بیش از 800 مطالعهنشان داد کهمصرف فقط 50 گرم گوشت فرآوری شدهدر روز یعنی چیزی حدود یک هات داگ خطر ابتلا بهسرطان کولورکتال را تا 18 درصد افزایش دادهاست.
برخی مطالعات دیگر نیز مصرف گوشت قرمز را با افزایش خطر ابتلا بهسرطان مرتبط دانستهاند اما با این حال، این مطالعات اغلب بین گوشت فرآوری شدهو گوشت قرمز فرآوری نشدهتمایزی قائل نمی شوند.
چندین بررسی کهنتایج حاصل از مطالعات متعدد را در بر گرفتهاست، نشان داد شواهدی کهگوشت قرمز فرآوری نشدهرا با سرطان مرتبط میکند، ضعیف و متناقض است.
تهیهغذاهای خاص در دماهای بالا مانند گریل کردن ، سرخ کردن، تفت دادن ، بریان کردن و کباب کردن میتواند ترکیبات مضر مانند آمین های هتروسیکلیک و محصولات نهایی پیشرفتهگلیکاسیون را تولید کند. تولید بیش از حد این ترکیبات مضر باعث ایجاد التهاب شدهو در پیشرفت سرطان و سایر بیماری ها نقش دارد.
برخی از غذاها مانند غذاهای حیوانی پر چرب، پروتئین و همچنین غذاهای بسیار فرآوری شده، بهاحتمال زیاد هنگام قرار گرفتن در دمای بالا، این ترکیبات مضر را تولید میکنند و برخی دیگر از مواد غذایی از این قبیل شامل گوشت مخصوصاً گوشت قرمز ، پنیرهای خاص، تخم مرغ نیمرو ، کره، مارگارین، پنیر خامهای، مایونز، روغن و آجیل میشود.
برای بهحداقل رساندن خطر ابتلا بهسرطان، از زیاد سرخ کردن مواد غذایی، مصرف غذاهای کنسرو شده، ترشی و مربا خودداری کنید و روش های پخت و پز نرم تر مانند بخارپز، خورشت و آب پز کردن را انتخاب کنید، بهخصوص هنگام پختن گوشت.
نتایج چندین مطالعهنشان داد کهمصرف زیاد لبنیات خطر ابتلا بهسرطان پروستات را افزایش خواهد داد.مطالعهای برروی تقریباً 4000 مرد مبتلا بهسرطان پروستات انجام شد و نتایج نشان داد کهمصرف زیاد شیر پر چرب خطر پیشرفت بیماری و مرگ آنان را افزایش دادهاست اما با این وجود برای تعیین علت و معلول احتمالی، تحقیقات بیشتری لازم است.
تئوری ها نشان میدهند کهاین یافتهها بهدلیل افزایش کلسیم، فاکتور رشد 1 (IGF 1) انسولین مانند یا هورمون های استروژن از گاوهای باردار است کههمهاین موارد با سرطان پروستات ارتباط ضعیفی دارند.
بهغیر از استعمال سیگار و عفونت ها، چاقی یکی از بزرگترین عامل خطر سرطان در سراسر جهان است و خطر ابتلا به13 نوع مختلف سرطان از جملهمری ، رودهبزرگ ، پانکراس ، کلیه، سرطان پستان و ... را بعد از یائسگی افزایش میدهد. تخمین زدهمیشود کهمشکلات مربوط بهوزن و چاقی بهترتیب 14درصد و 20 درصد کل مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان و مردان را ناشی میشود.
چاقی میتواند خطر سرطان را از سهطریق مهم افزایش دهد کهعبارتند از :
خبر خوب این است کهبراساس نتایج چندین مطالعه، کاهش وزن در افراد دارای اضافهوزن و چاقی احتمال خطر ابتلا بهسرطان را کاهش میدهد.
در حقیقت هیچ یک از مواد غذایی نمی توانند از بروز سرطان جلوگیری کنند و انتخاب یک عادت سالم و کامل برای رژیم غذایی میتواند سودمندتر واقع شود.دانشمندان تخمین میزنند کهداشتن یک رژیم غذایی مطلوب میتواند خطر سرطان را تا 70 درصد کاهش دهد ویا بهبهبودی از آن نیز کمک میکند.آن ها بر این باورند کهبرخی از مواد غذایی میتوانند با انسداد رگ های خونی کهاز سرطان تغذیهمیکنند، در فرآیندی بنام ضد رگ زایی با سرطان مبارزهکنند. با این حال، انتخاب تغذیهصحیح پیچیدهاست و بستهبهنحوهکشت، فرآوری، نگهداری و پخت آن ها در مبارزهبا سرطان متفاوت است.
مطالعات نشان میدهند کهمصرف بیشتر سبزیجات خطر ابتلا سرطان">بهسرطان را کاهش میدهد.بسیاری از سبزیجات مانند گوجهفرنگی، هویج ، نخود فرنگی ، کدو تنبل ، شلغم ، جعفری و سبزیجات صلیبی از جملهکلم بروکلی، گل کلم و کلم حاوی آنتی اکسیدان و فیتوشیمیایی ضد سرطان هستند. این سبزیجات دارای مادهای بهنام ایزوتیوسیانات (isothiocyanates) هستند کهاین مادهبا سرطان مبارزهمیکنند.
قرار دادن مصرف سبزیجات برگ سبز در برنامهغذایی هفتگی 72 درصد احتمال ابتلا بهسرطان را دور میکند.کلم حاوی سولفورافان (مادهای کهبهنظر میرسد بیش از 50 درصد اندازهتومور در موش ها را کاهش میدهد) میباشد.گوجهفرنگی و هویج همچنین با کاهش خطر ابتلا بهسرطان پروستات، معدهو ریهدر ارتباط هستند. مردم باید روزانه5 تا 9 واحد سبزیجات مصرف کنند. هر واحد سبزی معادل یک لیوان سبزی خرد شدهخام یا نصف لیوان سبزی پختهاست.
میوههایی چون پرتقال، موز، هلو، کیوی، انبه، گلابی، توت فرنگی، آووکادو، زردالو ،انجیر و آلو نیز مانند سبزیجات حاوی آنتی اکسیدان و سایر مواد شیمیایی گیاهی هستند کهبهجلوگیری از سرطان کمک میکنند. یک بررسی نشان داد کهمصرف حداقل سهوعدهمیوهو مرکبات در هفتهخطر ابتلا سرطان">بهسرطان معدهرا بهمیزان 28 درصد کاهش میدهد. میوهها و سبزیجات دارای فیبر زیاد و چربی اشباع کم میباشند، سرطان و دیگر بیماری های مزمن و خطرناک را از بدن فراری میدهند.
دانهکتان با اثر محافظتی در برابر برخی سرطان ها همراهبودهو حتی ممکن است گسترش سلول های سرطانی را کاهش دهد. بهعنوان مثال، در یک مطالعهمشخص شد کهمردان مبتلا سرطان">بهسرطان پروستات با مصرف روزانه30 گرم یا حدود 4.5 قاشق غذاخوری از دانهکتان رشد سرطان کندی را تجربهکردهاند و همچنین نتایج مشابهی در زنان مبتلا سرطان">بهسرطان پستان مشاهدهشد.
برخی از آزمایشات بر روی حیوانات نشان داد کهدارچین دارای خاصیت ضد سرطانی بودهو مانع از گسترش سلول های سرطانی میشود .
علاوهبر این ، کورکومین موجود در زردچوبهبهمبارزهبا سرطان کمک میکند .یک مطالعه30 روزهنشان داد کهمصرف روزانه4 گرم کورکومین ضایعات سرطانی در رودهبزرگ را بهمیزان 40 درصد در 44 نفر کهتحت درمان قرار نگرفتند کاهش داد.
لوبیا و حبوبات سرشار از فیبر هستند و برخی از مطالعات حاکی از آن است کهمصرف بیشتر این مواد مغذی از سرطان رودهبزرگ محافظت کند.
یک مطالعهدر بیش از 3500 نفر نشان داد افرادی کهحبوبات بیشتری مصرف میکردند تا 50 درصد خطر ابتلا بهانواع خاصی از سرطان را کاهش دادهاند.
مصرف منظم آجیل احتمال بروز انواع خاصی از سرطان را تا حد زیادی کاهش میدهد. بهعنوان مثال، یک مطالعهدر بیش از 19000 نفر نشان داد افرادی کهآجیل بیشتری مصرف میکردند ، خطر ابتلا سرطان">بهسرطان در آنان کاهش یافتهبود.
بسیاری از مطالعات ارتباط بین روغن زیتون و کاهش خطر سرطان را نشان میدهند. یک بررسی بزرگ از مطالعات نشان داد افرادی کهبیشترین میزان روغن زیتون را مصرف کردهاند، در مقایسهبا گروههای دیگر میزان 42 درصد خطر ابتلا سرطان">بهسرطان کم تری دارند.
سیر حاوی آلیسین است کهدر مطالعات آزمایشگاهی دارای خواص مبارزهبا سرطان است .مطالعات دیگر ارتباط بین مصرف سیر و خطر ابتلای کم تری بهانواع خاص سرطان از جملهسرطان معدهو پروستات را نشان میدهند.
شواهدی وجود دارد کهنشان میدهد مصرف ماهی تازه میتواند بهمحافظت در برابر سرطان کمک کند زیرا دارای چربی های سالمی است کهمیتواند التهاب را کاهش دهد .یک بررسی بزرگ از 41 مطالعهنشان داد کهمصرف منظم ماهی 12 درصد خطر ابتلا سرطان">بهسرطان رودهبزرگ را کاهش خواهد داد.
اکثر شواهد نشان میدهند کهخوردن برخی لبنیات خطر ابتلا سرطان">بهسرطان رودهبزرگ را کاهش میدهد. نوع و میزان لبنیات مصرفی دارای اهمیت است بهعنوان مثال، مصرف متوسط لبنیات باکیفیت، مانند شیر خام، فرآوردههای شیر تخمیر شدهو شیر گاوهای تغذیهشدهبا علف، خاصیت محافظتی دربرابر سرطان دارند بدان دلیل کهحاوی مقادیر بالایی از اسیدهای چرب مفید، اسید لینولئیک کونژوگهو ویتامین های محلول در چربی میباشند.
دلایل این نتایج کاملاً درک نشدهاست اما ممکن است بهدلیل هورمون های موجود در شیر از گاوهای باردار یا IGF 1 باشد.
نکته:توجهداشتهباشید همان طور کهپیش تر هم گفتهشد، مصرف بیش از حد لبنیات برای سرطان مضر است.
مصرف بیشتر غذاهای گیاهی با کاهش خطر ابتلا سرطان">بهسرطان همراهاست.مطالعات نشان دادهاند افرادی کهاز رژیم های گیاهی یا وگان پیروی میکنند ، خطر ابتلا سرطان">بهسرطان یا مرگ در اثر سرطان در آنان کم تر است.
در حقیقت، یک بررسی بزرگ از 96 مطالعهنشان داد کهگیاهخواران و وگان بهترتیب 8درصد و 15 درصد خطر ابتلا بهسرطان را کاهش دادند.
با این حال ، این نتایج مبتنی بر مطالعات مشاهدهای است کهشناسایی دلایل احتمالی را دشوار میکند اما بهاحتمال زیاد گیاهخواران و وگان؛ سبزیجات ، میوه، سویا و غلات بیشتری مصرف میکنند کهآن ها را در برابر سرطان محافظت میکند و علاوهبر این، آن ها غذاهایی کهفرآوری شدهیا بیش از حد پختهشدهاند را کم تر مصرف میکنند.
سوء تغذیه و از دست دادن عضلات در افراد مبتلا سرطان">بهسرطان شایع است و تأثیر منفی بر سلامتی و بقا دارد. در حالی کههیچ رژیم غذایی برای درمان سرطان ثابت نشدهاست اما تغذیهمناسب برای تکمیل درمان های سنتی سرطان ، کمک بهبهبودی، بهحداقل رساندن علائم ناخوشایند و بهبود کیفیت زندگی بسیار حیاتی است.
از اکثر مبتلایان بهسرطان خواستهمیشود تا بهیک رژیم غذایی سالم و متعادل کهشامل مقدار زیادی پروتئین بدون چربی ، چربی های سالم، میوهها، سبزیجات و غلات سبوس دار است پایبند باشند و همچنین مصرف قند، کافئین، نمک، غذاهای فرآوری شدهو الکل را تا حد زیادی محدود کنند.
رژیم غذایی حاوی پروتئین و کالری با کیفیت بالا میتواند بهکاهش آتروفی عضلات کمک کند.
منابع پروتئین خوب شامل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا ، آجیل، دانهها و لبنیات است.
عوارض جانبی سرطان و درمان آن گاهی اوقات میتواند غذاخوردن را دشوار کند و مشکلاتی از قبیل تهوع، تغییر طعم دهان، از بین رفتن اشتها، اختلال در بلعیدن، اسهال و یبوست را بههمراهداشتهباشد.
چنان چههر یک از این علائم را تجربهکردید لازم است با یک متخصص تغذیه یا سایر متخصصان بهداشت مشورت داشتهباشید تا بتوانید از نحوهکنترل این علائم و اطمینان از تغذیهمطلوب خود آگاهی کسب کنید.
علاوهبر این، مبتلایان بهسرطان باید از مصرف مکمل های ویتامین بیش از حد خودداری کنند زیرا بهعنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند و در صورت مصرف دوزهای زیاد میتوانند در شیمی درمانی مداخلهکنند و تاثیر منفی داشتهباشند.
مطالعات حیوانی و تحقیقات اولیهدر انسان نشان میدهد کهرژیم غذایی کم کربوهیدرات و پر چرب کتوژنیک ممکن است بهپیشگیری و درمان سرطان کمک کند .قند خون بالا و افزایش انسولین از عوامل خطر در ایجاد سرطان هستند. رژیم کتوژنیک قند و انسولین خون را کاهش میدهد و بهطور بالقوهباعث میشود سلول های سرطانی با سرعت کمتری گسترش یا رشد داشتهباشند.
در حقیقت، تحقیقات نشان دادهاست کهرژیم کتوژنیک میتواند رشد تومور را کاهش دادهو میزان بقا را در هر دو آزمایش حیوانی و لولهآزمایشگاهی بهبود بخشد. براساس چندین مطالعهمقدماتی در افراد، حاکی از فواید رژیم کتوژنیک از جملهکاهش عوارض جانبی جدی و در بعضی موارد بهبود کیفیت زندگی نیست.
بهنظر میرسد روند بهبود در نتایج سرطان نیز وجود دارد. بهعنوان مثال، یک مطالعه14 روزهدر 27 نفر مبتلا سرطان">بهسرطان، اثرات رژیم غذایی مبتنی بر گلوکز را با رژیم های حاوی چربی مبتنی بر چربی مقایسهکرد و نتایج چنین بود کهرشد تومور در افراد دارای رژیم غذایی مبتنی بر گلوکز 32 درصد افزایش یافتهاما در کسانی کهرژیم کتوژنیک دارند، 24 درصد کاهش یافتهاست. با این حال، شواهد لازم برای اثبات همبستگی آن ها وجود ندارد.
بر اساس نتیجهیک بررسی با نگاهی بهنقش رژیم کتوژنیک در مدیریت تومورهای مغزی، این رژیم میتواند در تقویت تأثیر سایر درمان ها مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی موثر باشد.
با این وجود ، هیچ مطالعهبالینی مبنی بر مزایای قطعی رژیم کتوژنیک در افراد مبتلا بهسرطان نشان دادهنشدهاست. توجهبهاین نکتهضروری است کهرژیم کتوژنیک هرگز نباید جایگزین درمانی باشد کهتوسط متخصصان پزشکی انجام میشود.
چنان چهتصمیم دارید رژیم کتوژنیک را در کنار سایر روش های درمانی امتحان کنید ، حتما با پزشک یا یک متخصص تغذیهمشورت کنید زیرا دور شدن از قوانین سختگیرانهرژیم غذایی میتواند منجر بهسوء تغذیهشود و بر پیامدهای سلامتی تأثیر منفی بگذارد.
اگرچههیچ غذای فوق العادهمعجزهآسایی وجود ندارد کهبتواند از بروز سرطان جلوگیری کند، اما برخی از شواهد نشان میدهد کهتغییر در سبک زندگی و عادت های غذایی میتوانند دربرابر سرطان مقابلهکنند.