نماز و دعای روز شانزدهم ماه رمضان

متن و شرح دعای روز شانزدهم ماه‌مبارک رمضان

رمضان فصل بندگی بنده‌و خالق است؛ یکی از برنامه‌های روزانه‌رایج بین شیعیان در ماه‌رمضان خواندن دعاهای مختصری است که‌برای هر یک از روزهای ماه‌رمضان وجود دارد. در این بخش از دین و مذهب مجله اینترنتی فنجان دعای روز شانزدهم ماه‌مبارک رمضان را به‌همراه‌ترجمه‌آورده‌ایم.

بسم الله‌الرحمن الرحیم

اللهمّ وَفّقْنی فیهِ لِموافَقَةِ الأبْرارِ وجَنّبْنی فیهِ مُرافَقَةِ الأشْرارِ وأوِنی فیهِ بِرَحْمَتِکَ الی دارِ القَرارِبالهِیّتَکِ یا إلَهَ العالَمین.

خدایا توفیقم ده‌در آن به‌سازش کردن نیکان ودورم دار در آن از رفاقت بدان وجایم ده‌در آن با مهرت به‌سوی خانه‌آرامش به‌خدایی خودت ای معبـود جهانیان. ( مفاتیح الجنان )

شرح دعای روز شانزدهم ماه‌رمضان

در این دعا می‌گوییم خدایا کاری کن که‌من با افراد خوب موافقت کنم. خدایا به‌ما کمک کن با افراد بد موافقت نکنیم و با آنها همراه‌نشویم.

در این دعا می‌گوییم خدایا کاری کن من با بدها رفیق نشوم و از متدینین رفیق انتخاب کنم. با کسی نشست و برخاست کنید که‌دارای علم باشد و دیدنش و رفتارش شما را به‌یاد خدا اندازد.

حدیثی مرتبط به‌این دعا از پیامبر خدا حضرت محمد مصطفی (ص)

قالُوا [الحَوارِیّونَ لعیسی علیه‌السلام] :یا رُوحَ اللّه، فمَن نُجالِسُ إذا؟ قالَ:مَن یُذَکِّرُکُمُ اللّه‏َ رُؤیَتُهُ، و یَزیدُ فی عِلْمِکُم منطِقُهُ و یُرَغِّبُکُم فی الآخِرَةِ عَمَلُهُ.

حواریان عیسی علیه‏ السلام عرض کردند:یا روح اللّه‏! پس با چه‌کسی همنشین شویم؟ فرمود:با آن که‌دیدنش شما را به‌یاد خدا اندازد و گفتارش بر دانش شما بیفزاید و کردارش شما را به‌آخرت تشویق کند. (تحف العقول، صفحه‌44 )

در این دعا می‌گوییم خدایا به‌به‌حق خدایی و رحمت خودت من را در بهشت جای بده.

اعمال شب و روز شانزدهم ماه‌رمضان

در کتاب مفاتیح الجناح برای ای روز اعمال و نمازی سفارش شده‌است که‌شامل :

نماز روز شانزدهم ماه‌رمضان

در مفاتیح الجنان برای شب شانزدهم ماه‌مبارک رمضان دوازده‌رکعت نماز مورد سفارش قرار گرفته‌که‌در هر رکعت پس از خواندن سوره‌حمد، دوازده‌مرتبه‌سوره‌ألهاکم التکاثر؛ خوانده‌شود.

دعای سید بن باقی در روز شانزدهم رمضان

دعای مختص روز شانزدهم از کتاب اختیار نوشته‌سید ابن الباقی:

اللَّهُمَّ یَا مَنْ أَنْزَلَ الْقُرْآنَ مُصَدِّقاً لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاهَ وَ الْإِنْجِیلَ مِنْ قَبْلُ هُدًی لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ

خداوندا، ای کسی که‌قرآن را به‌عنوان تصدیق کننده‌ی کتاب های پیش از آن، فروفرستادی و تورات و انجیل را پیش از آن رأی هدایت مردم فروفرستادی،

وَ أَنْزَلَ الْفُرْقَانَ یَا مَنْ یُصَوِّرُ فِی الْأَرْحَامِ مَا یَشَاءُ کَیْفَ یَشَاءُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ‏

ای خدایی که‌فرقان را فروفرستادی، ای خدایی که‌آنچه‌را بخواهی و به‌هر صورت که‌بخواهی در رحم مادران نگارگری می‌کنی، معبودی جز تو که‌سرفراز و فرزانه‌ای وجود ندارد،

یَا مَالِکَ الْمُلْکِ‏ (تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ

ای دارنده‌ی سلطنت که‌به‌هر کس بخواهی سلطنت ارزانی می‌داری و از هرکس بخواهی بازمی گیری

وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

و هرکس را بخواهی سرافراز گردانیده‌و هرکس را بخواهی خوار می‌کنی و خیر و خوبی منحصراً به‌دست تو است و بر هر چیز توانایی،

تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ وَ تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ

شب را در روز و روز را در شب داخل می‌کنی و زنده‌را از مرده‌و مرده‌را از زنده‌بیرون می‌آوری

وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ ‏)[ سوره‌آل عمران، آیات 26-27] یَا مَنِ‏ (اصْطَفی‏ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ

و هرکس را بخواهی بدون حسابرسی و فراوانی روزی می‌دهی، ای خدایی که‌حضرت آدم و نوح و خاندان ابراهیم و عمران را بر جهانیان برگزیدی،

ذُرِّیَّهً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ ‏) (سوره‌آل عمران ، آیات 33-34 )

فرزندانی که‌برخی از برخی دیگر هستند و خداوند شنوا و آگاه‌است،

یَا مَنْ‏ إِنْ تَکُ حَسَنَهً یُضاعِفْها وَ یُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْراً عَظِیماً (سوره‌النساء، آیه‌40 )

ای خدایی که‌کار نیک را دوچندان کرده‌و از نزد خود پاداش بزرگ عطا می‌کنی،

یَا مَنْ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ ما بَیْنَهُما وَ ما تَحْتَ الثَّری (سوره‌طه، آیه‌6 ) وَ کانَ اللَّهُ غَنِیًّا حَمِیداً (سوره‌النساء، آیه‌131 )

ای خدایی که‌آنچه‌در آسمان ها و زمین و میان آن دو و زیر خاک است، برای تو است و خداوند بی نیاز و ستوده‌است،

یَا مَنْ یَشْهَدُ بِمَا أَنْزَلَ أَنْزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَ الْمَلَائِکَهُ یَشْهَدُونَ‏ وَ کَفی‏ بِاللَّهِ شَهِیداً

ای خدایی که‌بر آنچه‌فروفرستادی، گواهی می‌دهی که‌به‌آگاهی فروفرستادی و فرشتگان نیز گواهی می‌دهند و خداوند به‌عنوان گواه‌کافی است،

یَا مَنْ‏ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ یُنْفِقُ کَیْفَ یَشاءُ (سوره‌المائده، آیه‌64 ) لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ‏

ای خدایی که‌دو دست تو گشوده‌است و به‌هر صورت بخواهی عطا می‌کنی و معبودی جز تو که‌سربلند و فرزانه‌ای وجود ندارد.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِمَا مَدَحْتَ بِهِ نَفْسَکَ وَ بِعَظِیمِ أَسْمَائِکَ

خدایا، به‌آنچه‌تو خود را ستوده‌ای و به‌نام های بزرگت از تو می‌خواهم

أَنْ تَتَقَبَّلَ صَلَاتِی وَ نُسُکِی وَ قِیَامِی وَ صَدَقَتِی وَ تَضَرُّعِی إِلَیْکَ

که‌نماز و عبادات و شب خیزی و صدقه‌و تضرّعم به‌درگاهت

وَ خُضُوعِی بَیْنَ یَدَیْکَ فِی یَوْمِی هَذَا وَ فِی شَهْرِی هَذَا وَ فِیمَا قَبْلَهُ وَ فِیمَا بَعْدَهُ

و فروتنی ام در پیشگاهت را در این روز و این ماه‌و پیش و بعد از آن بیامرزی

وَ تَرْزُقَنِی خَیْرَ مَا رَزَقْتَ عِبَادَکَ الصَّالِحِینَ

و بهترین چیزهایی را که‌به‌بندگان شایسته‌ات روزی کرده‌ای، روزی ام کنی،

بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین‏

به‌رحمتت ای مهربان ترین مهربانان. درود خداوند بر سرورمان حضرت محمّد و خاندان پاک او.

دعای محمد بن ابی قره‌در شب شانزدهم رمضان

به‌نقل از کتاب «عمل شهر رمضان» دعای «ابن ابی قرّه» در شب شانزدهم:

اللَّهُمَّ أَنْتَ إِلَهِی وَ لِی إِلَیْکَ حَاجَهٌ وَ بِی إِلَیْکَ فَاقَهٌ وَ لَا أَجِدُ إِلَیْکَ شَافِعاً

خداوندا، تو معبود منی و من به‌تو حاجت و نیاز دارم و در دل خود شفاعت کننده‌ای به‌درگاه‌تو

وَ لَا مُتَقَرِّباً أَوْجَهُ فِی نَفْسِی وَ لَا أَعْظَمُ رَجَاءً عِنْدِی مِنْکَ وَ قَدْ نَصَبْتُ یَدِی إِلَیْکَ فِی تَعْظِیمِ ذِکْرِکَ

و وسیله‌ی تقرّبی بلندمرتبه‌تر و پرامیدتر از تو نمی یابم و اکنون برای تعظیم یاد و بزرگداشت اسمائت، دست به‌سوی تو بلند کرده‌ام

وَ تَفْخِیمِ أَسْمَائِکَ وَ إِنِّی أُقَدِّمُ إِلَیْکَ بَیْنَ یَدَیْ حَوَائِجِی بَعْدَ ذِکْرِی نَعْمَاءَکَ عَلَیَّ بِإِقْرَارِی لَکَ

و پیشاپیش خواسته‌های خود و بعد از به‌یاد آوردن نعمت هایت بر من، اعتراف به‌درگاهت

وَ مَدْحِی إِیَّاکَ وَ ثَنَائِی عَلَیْکَ وَ تَقْدِیسِی مَجْدَکَ وَ تَسْبِیحِی قُدْسَکَ الْحَمْدُ لَکَ بِمَا أَوْجَبْتَ عَلَیَّ مِنَ الشُّکْرِ [شُکْرَکَ ‏]

و مدح و ثنا و به‌پاکی ستودن بزرگی و تسبیح مقام قدست را مقدم می‌دارم. ستایش تو را که‌سپاسگزاری از خود را بر من واجب نمودی

وَ عَرَّفْتَنِی مِنْ نَعْمَائِکَ وَ أَلْبَسْتَنِی مِنْ عَافِیَتِکَ وَ أَفْضَلْتَ عَلَیَّ مِنْ جَزِیلِ عَطِیَّتِکَ

و نعمتت را به‌من شناساندی و عافیتت را به‌من پوشاندی و عطایای بزرگ و برترت را به‌من ارزانی داشتی؛

فَإِنَّکَ قُلْتَ سَیِّدِی‏ (لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ) وَ قَوْلُکَ صِدْقٌ وَ وَعْدُکَ حَقٌّ

زیراای آقای من فرمودی:«اگر سپاسگزاری کنید، قطعاً [نعمت خود را] افزون می‌کنم و اگر ناسپاسی کنید، کیفر من بسیار سخت است.» و سخن تو راست و وعده‌ات حق است

وَ قُلْتَ سَیِّدِی‏ (وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها) وَ قُلْتَ ‏ (ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَهً)

و نیزای آقای من فرمودی:«اگر بخواهید نعمت خدا را به‌شماره‌درآورید، نمی توانید.» و نیز فرمودی:«خدا را از رویتضرّع و به‌صورت نهانی بخوانی.»

وَ قُلْتَ ‏ (ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ‏)

و فرمودی:«خدا را از روی بیم و آزمندی بخوانید، که‌رحمت او به‌نیکوکاران نزدیک است.»

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ قَلِیلًا مِنْ کَثِیرٍ مَعَ حَاجَهٍ بِی إِلَیْهِ عَظِیمَهٌ

خدایا، من اندک از بسیار را درخواست می‌کنم با این که‌نیاز من به‌آن بسیار و بی نیازی تو از آن دیرینه‌است

وَ غِنَاکَ عَنْهُ قَدِیمٌ وَ هُوَ عِنْدِی کَثِیرٌ وَ هُوَ عَلَیْکَ سَهْلٌ یَسِیرٌ

و آن نزد من بسیار، و برآوردن آن برای تو آسان و راحت است.

اللَّهُمَّ إِنَّ عَفْوَکَ عَنْ ذَنْبِی وَ تَجَاوُزَکَ عَنْ خَطِیئَتِی وَ صَفْحَکَ عَنْ ظُلْمِی وَ سَتْرَکَ عَلَی قَبِیحِ عَمَلِی

خداوندا، این که‌گناه‌مرا عفو کردی و از خطایم درگذشتی و ستم مرا نادیده‌گرفتی و عمل زشتم را پوشیدی

وَ حِلْمَکَ عَنْ کَبِیرٍ جُرْمِی عِنْدَ مَا کَانَ مِنْ خَطَئِی وَ عَمْدِی أَطْمَعَنِی فِی أَنْ أَسْأَلَکَ مَا لَا أَسْتَوْجِبُهُ مِنْکَ فَصِرْتُ

و در برابر جرم بزرگ [بسیار] من بردباری نمودی، خواه‌خطا بوده‌و یا به‌عمد، مرا آزمند نموده‌که‌چیزی را از تو بخواهم که‌مستحق آن نیستم.

أَدْعُوکَ آمِناً وَ أَسْأَلُکَ مُسْتَأْنِساً لَا خَائِفاً وَ لَا وَجِلًا مُدِلًّا عَلَیْکَ فِیمَا قَصَدْتُ فِیهِ إِلَیْکَ

از این رو، اکنون چنان گردیده‌ام که‌با ایمنی، تو را می‌خوانم و با دلبستگی و انس تو را از تو تقاضا می‌کنم، نه‌با بیم و هراس و در آنچه‌آهنگ تو را نموده‌ام، بر تو اعتماد دارم

فَإِنْ أَبْطَأَ عَنِّی عَتَبْتُ بِجَهْلِی عَلَیْکَ وَ لَعَلَّ الَّذِی أَبْطَأَ عَنِّی هُوَ خَیْرٌ لِی

و اگر خواسته‌ام به‌تأخیر افتد، با جهل خود تو را سرزنش می‌کنم، درحالی که‌شاید تأخیر آن به‌خیر من بوده‌است،

لِعِلْمِکَ بِعَاقِبَهِ الْأُمُورِ فَلَمْ أَرَ مَوْلًی کَرِیماً أَصْبَرَ عَلَی عَبْدٍ لَئِیمٍ مِنْکَ عَلَیَّ

زیرا تو از عاقبت همه‌چیز آگاهی. بنابراین، ای پروردگار من، آقایی بزرگوارتر و شکیباتر از تو که‌بر [نادانی] بنده‌ی فرومایه‌اش صبر کند، ندیده‌ام؛

یَا رَبِّ إِنَّکَ تَدْعُونِی فَأُوَلِّی عَنْکَ وَ تَتَحَبَّبُ إِلَیَّ فَأَتَبَغَّضُ إِلَیْکَ وَ تَتَوَدَّدُ إِلَیَّ فَلَا أَقْبَلُ مِنْکَ

زیرا ای پروردگار من، تو مرا می‌خوانی و من از تو رو برمی گردانم و با من اظهار دوستی می‌کنی و من اظهار خشم می‌کنم و تو به‌من مهربانی می‌کنی و من نمی پذیرم،

کَأَنَّ لِی التَّطَوُّلَ عَلَیْکَ ثُمَّ لَا یَمْنَعُکَ ذَلِکَ مِنَ الرَّحْمَهِ لِی وَ الْإِحْسَانِ إِلَیَّ وَ التَّفَضُّلِ عَلَیَّ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ

به‌گونه‌ای که‌گویی من بر تو منّت گذارده‌و چیزی بخشیده‌ام، ولی این همه‌مانع از رحمت و نیکوکاری و تفضّل تو به‌جود و کرمت بر من نشد،

فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ارْحَمْ عَبْدَکَ الْجَاهِلَ وَ عُدْ عَلَیْهِ بِفَضْلِ إِحْسَانِکَ وَ جُودِکَ إِنَّکَ جَوَادٌ کَرِیم‏

پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و بر این بنده‌ی نادانت رحم آر و با فضل نیکوکاری ات بر او ببخش، به‌راستی که‌تو بخشنده‌و بزرگواری.

دعای پیامبر (ص) برای شب شانزدهم ماه‌رمضان

در کتاب های بلغه‌المقیم و زاد المسافر، عبد الله‌الصفوانی نقل کرده‌است که‌پیامبر صلی الله‌علیه‌و آله‌این دعا را در شب 16 ماه‌رمضان می‌خواندند.

یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ

ای خدا ای خدا، ای خدا ای خدا، ای خدا ای خدا، ای خدا ای خدا،

یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یا رَحْمَانُ

ای رحمت گستر ای رحمت گستر، ای رحمت گستر ای رحمت گستر، ای رحمت گستر ای رحمت گستر، ای رحمت گستر ای رحمت گستر،

یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ

ای مهربان ای مهربان، ای مهربان مهربان، ای مهربان ای مهربان، ای مهربان ای مهربان،

یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ یَا غَفُورُ

ای بسیار آمرزنده‌ای بسیار آمرزنده، ای بسیار آمرزنده‌ای بسیار آمرزنده، ای بسیار آمرزنده‌ای بسیار آمرزنده، ای بسیار آمرزنده‌ای بسیار آمرزنده،

یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ یَا رَءُوفُ

ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان، ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان، ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان، ای بسیار مهربان ای بسیار مهربان.

یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ یَا حَنَّانُ

ای بسیار مهرورز ای بسیار مهرورز، ای بسیار مهرورز ای بسیار مهرورز، ای بسیار مهرورز ای بسیار

یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ

ای بلندپایه‌ای بلند پایه، ای بلندپایه‌ای بلندپایه، ای بلندپایه‌ای بلندپایه، ای بلندپایه‌ای بلندپایه،

صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْ لِی إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیم‏

بر محمّد و آل محمّد درود فرست، به‌راستی که‌تو بسیار آمرزنده‌و مهربانی.