
دنیای امروزی کهما در آن زندگی میکنیم بهعنوان یک دنیای مدرن نسبت بهسالهای پیشین تلقی میشود اعتقاداتی کهوارد باورهای اشخاص شدهو بهصورت کاملا نامحسوس و ملایم در ذهن آنها رسوخ کردهو روابط را از معنای واقعی و درست آن خارج کردهو در یک چارچوب اشتباهکشاندهاست کهحتی روابط زناشویی را نیز درگیر کردهاست.
خانوادهبهعنوان اولین نهاد آموزش دهندهی کودک است و باید اولین آموزشها در خانوادهدادهشود البتهرسانهها نیز نقش مهمی در این راستا دارند رسانهها بهعنوان یک آموزش دهندهنقش بهسزایی در تاثیر پذیری افراد دارند بنابراین باید بهترین و کارآمد ترین آموزشها را چهدر قالب فیلمها و یا تبلیغات ارائهدهند و هر چهبیشتر انسانها را از پیامدهای ناگوار چنین روابط اشتباهی آشنا سازند.
در بهوجود آمدن و گسترش این نوع آسیب ها نهتنها ماهوارهبلکهتلویزیون و سینما و حتی شبکههای مجازی نیز دخیل میباشند در ادامهی این بخش از مجله اینترنتی فنجان قصد داریم نقش خانوادهو هر رسانهرا بهطور جداگانهدر باب واسطهگری دوستی دختر و پسر مورد بررسی قرار دهیم.
خانوادهاصلی ترین و نخستین پایگاهی است کهانسان در آن قرار میگیرد و کم کم در آن رشد میکند بنابراین اولین جامعهای است کهشخص تمامی ارزشها و باورها و فرهنگهایش را از آن میپذیرد و در این بین والدین بهعنوان الگو و مظهر فرزندان مهمترین نقش را ایفا میکنند بنابراین والدین در انتقال این ارزشها باید بسیار دقت کنند چرا کهاین ارزشها قرار است بهچندین نسل دیگر نیز انتقال یابد بنابراین میتوان خانوادهرا بهعنوان پلی کهچندین نسل مختلف را بههم ارتباط میدهد دانست.
امروزهیکی از بحرانی ترین مسائل اجتماعی کهممکن است اغلب خانوادهها را درگیر کند روابط پنهانی دختران و پسران است کهبهدور از چشم والدین و بهصورت پنهانی برقرار میشود برخی مشکلات، هم چون عوامل اجتماعی ، اقتصادی، و فرهنگی در جامعهسبب گردیدهتا سن ازدواج جوانان بالا برود و جوانان بهازدواج و تشکیل خانوادهچندان راغب نباشند البتهناگفتهنماند کهدنیای فریبندهارتباطات نیز خود دارای نقش مهمی در این راستا است.
در ابتدا والدین باید با نقش خود در رابطهبا فرزندان شناخت کافی داشتهباشند و آگاهی های لازم را در این مورد کسب کنند چرا کهآنها الگوهای فرزندانشان هستند و باید بتوانند یک هویت سالم بهفرزندانشان ارائهدهند والدین با پاسخگویی های درست و بهجا بهتمام نیازهای فرزندان میتوانند آنها را بهطرف یک زندگی سالم و بهدور از هر تنشی سوق دهند.
وقتی کهیک جامعهو خانوادهنتواند نقش خود را در جهت کمک بهنسل جوان برای پیداکردن یک هویت پاک و مثبت و سالم یاری دهد نسل جوان هم با سر درگمی هویت ، رو بهرو خواهند شد و برای کم کردن این استرسها و هیاهوی روحی بهراهنجاتی خواهند اندیشید تا خود را از این سردر گمی و سرگشتگی ها برهانند و آن هم تن دادن بهدوستی های غیر مشروع و بهدور از عرف خواهد بود و در واقع با این نوع دوستی برای خود بهدنبال آرامش و آسایش میروند و لذت و خوشی این دوستی را بهعنوان تسکین دهندهبرای هویت گم شدهی خویش میپندارند.
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند کهروابط دوستی بین دختر و پسر و ابراز علاقههاو عشق های قبل از ازدواج کاذب و بهدور از واقعیت هستند و حتی اگر خانوادهای نیز تشکل گردید تداوم و قدرت لازم را برای ادامهنخواهد داشت بیشتر این رابطهها نیز اغلب بهدور چشم پدر و مادر است و اگر پدر و مادر از این رابطهآگاهی نداشتهباشند چهبسا صدمات روحی و جنسی جبران ناپذیری بههر دو طرف وارد خواهد آورد.
امروزهبا پیشرفت رسانهها و عدم آگاهی از نوع استفادهاز آنها سبب مشکلات فراوانی برای خانوادهها شدهاست دوستی هایی کهاز طریق ایمیل و چت و موبایل بهوجود میآید اگر والدین آگاهی لازم را در این مورد نداشتهباشند یا کنترلی توسط آنها انجام نگیرد مشکلات فراوانی بهدنبال خود خواهد داشت.
شاید بیش از ٩5 درصد از خانوادهها از این دوستی ها خبر نداشتهباشند خانوادهها باید فرزندان خود مخصوصا دختران را بیشتر تحت نظارت قرار دهند و هر دو هم پدر و هم مادر آگاهی لازم را داشتهباشند و هر دو والد از این روابط آگاهی داشتهباشند گاهی مشاهدهمیکنیم کهدختری با پسری دوست است ولی از این رابطهفقط مادر خانوادهبا خبر است و این درست نیست و بهطور واضح بیانگر مشکلات عدیدهای است کهدر آیندهای نهچندان دور خانوادهرا در گیر خواهدکرد و جو خانوادهرا متشنج خواهد ساخت.
وقتی نوجوان در سن دوازده- سیزدهسالگی قرار میگیرد غریزهجنسی اش بهطور ناخودآگاهفعال میگردد و گرایش بهجنس مخالف نیز در فرد تشدید میگردد او میخواهد بداند کهجنس مخالف چگونهفردی است دارای چهخصایصی است و در این هنگام نقش والدین خود را نشان میدهد کهباید یک آگاهی دقیق و لازم را بهفرزند خود بدهد و آموزشهایی کهذهن کنجکاو وی را قانع سازد و اگر آموزشهای صحیح در این مورد دادهنشود ذهن فعال وی بهسمت دوستان واطرافیان دیگری میرود تا جواب سوالهایش را در یابد و لذا با راهنماییهای غلط و نا بجا با دوستان و سایتهای خطرناک در مورد جنس مخالف روبهرو خواهد شد.
در دین مبین اسلام برای ارتباط زن و مردها چارچوب و قوانینی وضع شدهاست کهدر قالب آن قوانین روابط بلامانع است اما خارج از آن چارچوب، نامشروع و غیر قانونی محسوب میشود.
مواقعی خانوادهنوجوان را از داشتن هر گونهارتباط با جنس مخالف منع میکنند و هشدار میدهند کههیچ گونهارتباطی با جنس مخالف نداشتهباشد چرا کههر گونهارتباط با شخص نامحرم را بر خلاف دین و مذهب میدانند در حالیکهدین اسلام برای داشتن ارتباط و برخوردهای اجتماعی و فرهنگی محدودهای مشخص کردهاست کهارتباط در قالب این محدودهاشکالی ندارد و بلامانع است.
ایجاد یک رابطهعاطفی و احساسی صمیمانهبین والدین و فرزندان بسیار حائز اهمیت است این پیوند بین اعضای خانوادهسبب میشود کهبسیاری از نیازهای عاطفی و روحی فرزندان در محیط خانوادهبرآوردهشود و آنها دچار کمبودهای عاطفی و احساسی نگردند و برای پیدا کردن عشق و محبت بههر کس و ناکسی مراجعهنکنند و در منجلاب فرو نروند.
بنابراین خانوادهها باید محیط خانهرا تبدیل بهیک محیط امن و آرام توام با عشق و محبت بکنند تا فرزندان مخصوصا دختران بهراحتی بتوانند مسائل و مشکلات خود را با والدین در میان بگذارند و نیازهای عاطفیشان نیز رفع گردد.
اشخاصی کهخانوادههایشان عاری از عشق و محبت است دچار کمبودهای عاطفی شدهو برای پرکردن این خلا ناشی ازعدم دریافت محبت بهسوی جنس مخالف کشیدهمیشوند کهگرایش بهجنس مخالف در دختران بیشتر از پسران میباشد.
والدین با توجهبهاینکههمیشهخواستار خوشبختی و سعادت فرزندان هستند گاهی در امر ازدواج آنها تصمیمات و اقداماتی انجام میدهند کهاگرچهاز نظر خودشان بهنفع آنهاست اما در حقیقت مسایل و مشکلاتی بهبار میآورند کهگاهخوشبختی را از فرزندان دور میکنند بههمین جهت خانوادههایی کهدارای این شرایط هستند فرزندان اغلب برای رهایی از این فشارهای روحی و عصبی بهخاطر تحمیل خواستههای نا بجای والدین، بهدوستی و عشق های دورغین روی میآورند فقط بهاین خاطر کهاز محیط خانهفرار کردهو دور شوند.
اگر این رابطهو ابراز عش و علاقهقبل از ازدواج بدون آگاهی و نظارت والدین باشد حتما مسائل و مشکلاتی بهوجود خواهد آورد کهشاید زوج ها در ماههای اول زندگی خود احساس خوشبختی کنند چرا کههویت اصلی هرکس روز بهروز بیشتر نمایان خواهد شد و بعد از آن مشکلات یکی پس از دیگری خود را بروز دهند.
چون زن و شوهر در دوران دوستی نیازهای عاطفی همدیگر را برآوردهکردهاند در زندگی مشترک دیگر برای هم زیاد جذابیتی ندارند پس برای بروز از چنین عواقب تلخی حتما در دوران دوستی پدر و مادر باید مطلع باشند.
اگر والدین از این نوع روابط خبر داشتهباشند و آگاهباشند کهپسری کهبا دخترشان دوست است شرایط لازم برای شروع یک زندگی جدید را ندارد میتوانند با روش های مختلف مانع از ادامهی این رابطهگردند و اما مشکل بزرگ در اینجاست کهاین آگاهی در خانوادهها وجود ندارد و بعد از مدتی کهاین رابطهو دوستی فاش میشود دیگر راهبرگشتی برای آنها نمی ماند و حتما نتایج منفی نیز در بر خواهد داشت.
اگر چهزیاد جلوی این نوع رابطهها را نمیتوان گرفت اما کنترل و نظارت والدین بسیار مهم است اگر محیط خانهیک محیط مناسب و صمیمی و آرام باشد و اعتماد و تربیت در محور اصلی خانوادهقرار گیرد و والدین مخصوصا مادر از هرگونهرابطهی فرزند مطلع باشد در ابتدای شروع یک رابطهی غیر مشروع میتوان جلوی آن را گرفت و از عواقب بعدی نیز جلوگیری بعمل آورد.
همانطور کهمیدانید بالاترین مخاطب متعلق بهرسانهداخل کشور یعنی سیمای جمهوری اسلامی میباشد چراکهتاثیرگذارترین رسانهمحسوب میشود این رسانهبایستی با فرهنگ سازی دینی در کشور سعی در دفع اثرات شبکههای ماهواری داشتهباشد.
ظرفیتی کهاین رسانهدر انتقال سریع و سادهپیامهای گوناگون دارد باعث شدهطیف وسیعی از مخاطبان بزرگ و کوچک وقت زیادی از خود را برای استفادهاز آن سپری میکنند بههمین علت است کهتاثیرات تربیتی خاصی نیز دریافت میکنند.
تاثیراتی کهمستقیماً روی نگرش ها ، بینش ها و الگوهای ویژهمیگذارد نقش بسیار مهمی در شکل گیری شخصیت افراد و همچنین ساختار ذهنی آنها دارد. بنابر این چنانچهبرنامههای تلویزیون اعم از سریال ها و برنامهها در چهارچوب موازین اسلامی و دینی نباشند و مولفههای فرهنگی در آن رعایت نشود ممکن است پیغام های منفی بهدختر و پسر جوانی کهاین قاب را برای سرگرمی خود انتخاب کردهاند برسد و با دریافت الگوهای مخرب منجر بهبار آمدن آسیب های اجتماعی شود.
با وجود اینکهماهوارهیک ابزار رسانهای ممنوع در ایران است ولی بر اساس آمارهای بهدست آمدهدر حال حاضر 64 درصد از ایرانیان مخاطب و طرفدار این رسانهمیباشند. رسانهای کهنقش بسیار با اهمیتی در تغییر دیدگاهمخاطبانش دارد متاسفانهمخاطبان ایرانی با روی آوردن بهاین رسانهبهبهانهرهایی از عملکرد ضعیف رسانهملی با شبکههایی همچون پی ام سی ، فارسی وان فارسی وان ، من و تو ، بی بی سی ، ام بی سی پرشیا ، زمزمهو ایران موزیک مواجهمیشوند کهبا فرهنگ واحدی مورد کنترل قرار میگیرند و مطابق با اصول امپریالیسم یکسان سازی فرهنگی در آنها شکل میگیرد.
دقیقاً چیزی مثل یک جنگ نرم در صدد تغییر باورها و سبک زندگی افراد محسوب میشود آن کسانی کهاحساس میکنند با آگاهی کامل سراغ این رسانهرفتهاند باز هم از تبلیغات مخرب آن در امان نخواهند ماند ولی ناخودآگاهتاثیر آن در زندگیشان احساس خواهد شد.
آن دستهاز رسانههایی کهروابط عاشقانهدخترها و پسرهای نامحرم را نهادینهمیکنند در واقع بهجوان ها لذت گرایی ، خیانت ، بی بند و باری ، دوستی های بی ضابطهو ... را آموزش میدهند.
فضای مجازی همانطور کهدارای نقاط قوتی است در مقابل میتواند نقاط ضعفی هم داشتهباشد در این فضا کهروابط بهصورت مجازی و غیر مستقیم شکل میگیرد مخاطبین بهنوعی با چت کردن در شبکههای اجتماعی وارد بستری جدید میشوند و قدم بهراهی میگذارند کهتوجیهآن نوشتاری بودن و ناشناس بودن رابطهو آفلاین بودن آن است و دختر و پسر بهراحتی میتوانند تحت تاثیر فرهنگ حاکم در این فضا خارج از چارچوب های اخلاقی و رفتاری روابط مختلفی را آغاز کنند.
حتی دیدهشدهاست یک سری افراد کهعنوان شاخ مجازی را بهخود گرفتهاند الگوی بارز زندگی نوجوانان تازهوارد بهاین فضا شدهاند بنابراین باید بدانید چنانچهاین روابط مدیریت نشوند و این الگوهای رفتاری مخرب کنترل و ریشهکن نشوند آسیب های جبران ناپذیری در انتظار نوجوانان و جوانان میباشد چراکهآنها بدون بینش و آگاهی در فضایی بهدنبال رابطهبا یکدیگر هستند کههیچ تضمینی برای تداوم روابط آنها وجود ندارد.
سخن پایانی
نتیجهمیگیریم کهنقش رسانهها در زندگی تک تک افراد بسیار فراتر و پر اهمیت است چراکهرسانهها نهفقط بهصورت منفرد بلکهبهصورت یک سیستم و پازلی در کنار هم رفتار و سبک زندگی فرد را در اتمسفر فرهنگی خود قرار میدهند و تاثیر بسیار زیادی بر زیست اجتماعی او میگذارند.
بهعنوان مثال فردی با وسیلهماهوارهبهتدریج روابط بدون چارچوب را وارد روابط واقعی زندگی خود کردهو در نهایت بارها و بارها مشاهدهشدهاست کهزندگی های زیادی قربانی همین الگوهای رفتاری مخرب شدهاند و بهمرور زمان اشخاص دچار چالش ها و فشارهای روحی و روانی بسیاری میشوند. با تمام این تفاسیر قضاوت را برعهدهافرادی میگذاریم کهدر معرض و در جریان این مشکلات و مسائل میباشند.