محل دفن حضرت علی (ع) چگونه پیدا شد؟ + تصاویر

آری علی (علیه‏السلام) شخصیت عالی قدری که‌با زور بازوی وی کمر کفر و سطوت شرک و بت پرستی در هم شکست و با جانبازی های مردانه‌‏اش، تعالیم اسلام در سراسر عربستان گسترش یافت و مردم به‌دین خدا گرویدند، بواسطه‌کینه‌دیرینه‏ ای که‌دشمنان از وی بدل گرفته‌و در سینه‌پنهان داشته‌بودند، چنان از خلافت و روی کار آمدن وی نگران و ناراضی بودند که‌اگر دستی به‌قبر او پیدا می‌کردند، از تعرض به‌ساحت مقدس و مدفن مقدس آن حضرت خودداری نمی‏ نمودند.

با این وصف روزی هارون الرشید در بیرون کوفه‌که‌دشت وسیعی بود، به‌صید آهو رفت. به‌فرمان او اطراف بیابان را قرق کردند و از هر طرف آهوان را رم می‌دادند تا به‌تیررس خلیفه‌قرار گیرند. ناگهان چشم هارون الرشید به‌یک گله‌آهو افتاد و آنها را دنبال کرد، شکارچیان وی نیز تازی‏ ها و بازهای شکاری را رها کردند که‌نگذارند آهوان فرار کنند.

آهوان به‌سرعت از تلی بالا رفتند و در آنجا خوابیده‌و آرام گرفتند. شکارچیان و هارون الرشید دیدند همین که‌سگها و بازهای شکاری نزدیک بلندی می‌رسند هر کدام به‌سویی پرت می‌‏شوند. آهوان بدون هیچ واهمه‏ ای از بلندی به‌زیر می‏ آمدند و همین که‌سگ ها و بازهای شکاری را بطرف آنها رها می‏ کردند به‌نقطه‌مرتفع تل بالا رفته‌و آسوده‌می‌‏خوابیدند ولی هر بار که‌سگها و بازها برای صید آنها می‏ خواستند از بلندی بالا روند به‌طرز اسرارآمیزی سقوط می‏ کردند.

هارون و همراهان تا سه‌بار شاهد این وضع بودند، شکارچیان تعجب کردند و هارون حیران ماند. هارون دستور داد برای وی خیمه‌زدند و سفارش کرد بروند کوفه‌و مردی سالخورده‌که‌از اوضاع آن محل اطلاع داشته‌باشد پیدا نموده‌بیاورند پیرمردی فرتوت از قبیله‌بنی اسد را پیدا کردند و نزد هارون آوردند. هارون از پیرمرد پرسید:آیا راجع به‌این نقطه‌اطلاعی دارد و از گذشتگان خبری شنیده‌است؟

پیرمرد گفت:اگر خلیفه‌به‌من تامین بدهد که‌خودم و این محل در امان باشد اطلاعی که‌دارم در اختیار می‏ گذارم.

هارون گفت:خدا را گواه‌می‌گیرم که‌از جانب من هیچگونه‌صدمه‌ای به‌تو و این محل نخواهد رسید.

پیر مرد گفت:پدرم برای من نقل کرده‌که‌در زمان پدرش شیعیان عقیده‌داشتند که‌این بلندی محل حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه‏السلام است. خدا اینجا را حریم امن خود قرار داده‌است و هر کس بدان پناه‌برد در امان خواهد بود.

هارون تا این را شنید از اسب پیاده‌شد و آب خواست و وضو گرفت و در همان نقطه‌به‌نماز ایستاد سپس خود را به‌زمین افکند و تا سه‌روز گریه‌و زاری کرد...

ساخت و بنای حرم حضرت علی (ع)

عمارت نخست آستانه‌حیدریه

پس از به‌قدرت رسیدن داعی صغیر از نوادگان زید پسر امام زین العابدین در طبرستان، ساخت سوم این آستانه‌در نهایت شکوه‌عظمت آغاز شد. عمارت هفتاد طاق داشت.

 

 

هیچ یک از پژوهشگران و مورخان به‌سازی و نوسازی آستانه‌را -که‌پس از آتش سوزی انجام گرفت- به‌شخص معینی نسبت نمی دهند و این می‌رساند که‌اصل عمارت عضدالدوله‌سالم بوده‌و بخشی از تزیینات طعمهٔ آتش شده، سپس زیورآرایی حرم مطهر را جمع فراوانی از شیعیان و شاهان کامل کرده‌اند.

امروزه‌حرم از آثار آل بویه‌و صحن از آثار صفویه‌و مجموعه‌این دو از شاهکارهای معماری اسلامی در جهان به‌شمار می‌رود. 

حرم حضرت علی در دوره‌صفویان

 پس از به‌قدرت رسیدن دودمان صفویه‌در ایران و بر اساس باور شاهان این دودمان به‌علی بن ابی طالب، تعمیرات آستانهٔ علوی را شاه‌اسماعیل صفوی در سال(914 قمری) (887/88 خورشیدی) آغاز کرد. در عصر شاه‌عباس و با طرح و نقشه‌و مهندسی شیخ بهایی، صحن تکمیل شد و آراستن ها و نوسازی و هدیه‌ها در دوران صفویه‌بی گسستگی ادامه‌یافت. شاه‌اسماعیل در روز 25 جمادی الثانی 914 (9 آبان 887) به‌بغداد رفت و در باغ پیر بوداق منزل کرد و شیعیان ازش استقبال کردند.. سپس رهسپار کربلا شد و بعد برای زیارت علی به‌نجف اشرف شتافت و چیزهایی گران مایه‌به‌خزانهٔ آستانهٔ علوی اهدا کرد و همهٔ حرم و رواق ها را با فرش های ابریشمین فرش نمود و چراغواره‌های زرین برای روشنایی روشنایی به‌حرم داد، و نیز شش صندوق خاتم در حرم نهاد. 

حرم حضرت علی در دوره‌نادرشاه‌افشار

 در سال(1156 قمری) (1121/22 خورشیدی) هنگامی که‌نادرشاه‌به‌زیارت نجف رفت، دستور داد که‌به‌جای کاشی های سبزرنگ -که‌زمان صفویان به‌طرح شیخ بهایی گنبد و دو گلدسته‌را تزیین کرده‌بود- همه‌را طلا کنند. وی هزینه‌ای سترگ صرف تعمیر آستانه‌نمود و هدیه‌هایی بی شمار به‌خزانهٔ علوی پیشکش کرد که‌بیشترشان تا کنون در خزانه‌بازمانده‌است.

گنبد آستانه‌که‌در عصر عضدالدوله‌سپید بود و در زمان صفویان سبز شده‌بود، زمان نادر زرین شد و تاریخش را در کتیبه‌ایوان طلای آستانه‌با طلا سال 1156 قمری نگاشته‌اند. این کار نادرشاه‌تاثیر ژرفی در دل های شیعیان نهاد و جمع فراوانی از بزرگان شاعران شیعه‌به‌فارسی و عربی و ترکی و هندی اشعاری به‌این مناسبت سرودند.

 

همچنین در آراستن حرم و کاشی کاری صحن کوشش بسیار کرد، از جمله‌آثار وی که‌تاکنون باقی است کاشی کاری ایوان العلمای کنار رواق به‌سمت شمال است که‌به‌«مقام العلماء» هم شناخته‌شده، در آنجا بسیاری از عالمان شیعه‌و برخی از بزرگان صفوی خاک اند.

 

همسر نادرشاه‌رضیه‌بیگم دختر شاه‌سلطان حسین صفوی نیز هزینه‌بسیاری خرج تعمیرات و بازسازی اماکن متبرکه‌وقف کرد که‌اکثر کاشی کاری آستانه‌علوی از آنجا انجام گرفت. 

حرم حضرت علی در دوره‌قاجاریان

 هریک از شاهان قاجار آثاری در این آستانه‌از خود بازگذاشتند، از آن جمله‌آغامحمدخان قاجار در سال(1211 قمری) (1175/76 خورشیدی) ضریح نقره‌به‌آستانه‌علوی تقدیم کرد. زمان فتحعلی شاه‌در سال(1235 قمری) (1199/1200 خورشیدی) تعمیراتی در آستانه‌انجام شد، مانند بازطلاکاری دو گلدسته. در سال (1262 قمری) (1224/25 خورشیدی) به‌فرمان عباس قلی خان وزیر محمدشاه‌ضریحی دیگر از نقره‌به‌آستانه‌هدیه‌دادند.

 

حرم حضرت علی در حال حاضر