
موضوع تربیت کودک از گذشتهتاکنون جزء موضوعات اساسی و بنیادین خانوادهبودهاست. پرورش و تربیت کودکان از آن حیث پر اهمیت است کهنهتنها سراسر زندگی کودک را تا بزرگسالی تحت تأثیر قرار میدهد، بلکهطبق بررسی های بهعمل آمده، نحوهتربیت کودکان عمدهترین عامل اختلاف بین زن و شوهر نیز هست.
تربیت مجموعهروش ها و راهکارهایی است کهاز آغاز زندگی انسان بهکار گرفتهمیشود تا افراد در مسیر صحیح رشد و ترقی قرار بگیرند و در پرتو آموزش های تربیتی بهسعادت و کمال دست یابند. در گذشتهنهچندان دور، تربیت و بزرگ کردن فرزند امری طبیعی و معمول بهنظر میرسید و نیازمند ارائهخدمات یا داشتن مهارت های خاصی نبود. اما امروزهبهنظر میرسد این امر برای خانوادهها- وجود خدمات پرورشی و تربیتی برای فرزندانشان و استفادهاز آن- اصلی واجب و لازم است. در واقع اشتغال مادران و درگیری های زندگی روزمرهوالدین از سویی و از سوی دیگر باهوش تر شدن کودکان امروز بهواسطهدر ارتباط قرار گرفتن با انواع وسایل ارتباطی و اطلاعاتی، همگی از جملهدلایل شکل گیری این نیاز است.
کودکی کهدوران خردسالی را میگذراند، بسیار بیشتر از خیلی از ما بزرگسالان خرد بیداردارد، بدین روی اولین و مهم ترین کاری کهما باید انجام دهیم، این است کهآن خرد اصیل الهی را سرکوب نکنیم، باورکنیدکودکمان بهغایت دانا وخردمنداست.
در مطالبی کهدر این مقالهمطرح میشود، هدف پرداختن بهچگونگی پرورش و تربیت کودک خردمند است، برای شروع لبخند بزنید، با شادی آغازکردهو با صبر و اشتیاق پیش میرویم.
مواد لازم:یک قلم باهمان دفترچهیادداشت آشنا
گام اول:
اهداف تان از فرزندآوری را در سهجملهتوضیح دهید.این کار بهشما چشم اندازی از تصمیمی کهگرفتید میدهد، اینجا ما بهاحساس مسئولیت حاصل از این تصمیم فردی نیازداریم. هرچند شما و همسرتان، هر دو در این تصمیم گیری، مشارکت داشتید، اما در این سبک کار،کهمبتنی بر تغییر و رشد فردی است، تنها یک فرد، مدنظر است و او شما هستید.
ممکن است کودک شما ناخواستهو بدون برنامهریزی بهدنیا آمدهباشد، هیچ تفاوتی ندارد، اگر مادر هستید وظیفهتان پرورش کودک خردمند با استفادهاز سلاح عشق و مهرورزیست، و اگر پدر هستید قطعا داشتن فرزند خردمندی کهباحمایت گری تان رشد میکند.
همان وظیفهلذت بخش افتخار آفرین خواهدبود؛ نکتهقشنگ این است کهوقتی با برنامهریزی بچهدار میشویم ، مثل این است کهخداوند بهخواستهما آری گفته، وای کهچهلذتی دارد، اما وقتی کودکی ناگهانی بهدنیا میآید، بهنظرم، این همان نوازش خداوند برای ماست، این موهبت را شما توصیف میکنید؟ لبخندبزنید، بهمراحل مهم نزدیک میشویم.
نکتهمهم
زمانی کهشما بهعنوان پدر یا مادر انتخاب میشوید در واقع این انتخاب براساس میزان اشتیاق روح بهرشد و شکوفایی معنوی صورت میگیرد. دوبارهبهقلم و دفترچهیادداشت نیاز داریم.
کودکی کهدوران خردسالی را میگذراند، بیشتر از خیلی از ما بزرگسالان خرد بیدار دارد.
گام دوم:
برای شروع باید بهتعریف جامع وکاملی ازکودکم دست بزنم؛ این تعریف شامل نگاهما بهکودک مان میشود ،این همان رویکرد و برداشت ما از آن وجود معصوم دوست داشتنی است؛ ضمن اینکهبهطور معمول ،او را بهعنوان فرزند من ،با این نام و نشان و سن و جنس و نژاد و تحصیلات و........... توصیف میکنیم ؛ حالا باید بهتوصیف اصالت فردی او کههمان خیر و نیکی است، بپردازیم، این خیر و نیکی برآمدهاز ذات مقدس الهی است کهدرکالبد جنین دمیدهشده(ونفخت فیهمن روحی حجرایه29)، یادمان باشدکهطبق آیه172 سورهاعراف قبلا از او، عهد هم گرفتهشدهاست این کار بهما یادآوری میکند،کودک فرشتهخوی ما، واقعا چهکسی است. حالا بهنظرشما فرزندی کهمتوجهشدیم،از روح خداوندی حیات دارد وبا اختیارخودش مارا انتخاب کردهچقدر آگاهانهتر و عمیق تر دوستش خواهیم داشت؟ و چون او جزئی ازخداوند است چقدر محترم تر و عزیزترخواهد بود؟
کودکی کهدوران خردسالی را میگذراند، بسیار بیشتر از خیلی از ما بزرگسالان خرد بیدار دارد، بدین روی، اولین و مهم ترین کاری کهما باید انجام دهیم، این است کهآن خرد اصیل الهی را سرکوب نکنیم، باورکنیدکودکمان بهغایت دانا و خردمند است.
چهکارهایی را انجام دهیم؟
دفترچهیادداشت و قلم را نزدیک بیاورید و لطفا بهاین سوال اساسی پاسخ دهید، برای آنکهکودک خردمندی داشتهباشم ،باید چگونهپدر یا مادری باشم؟ این سوال بسیار مهم است، چرا کهبهشما چشم اندازی از چگونهبودنتان، درشرایط فرزند پروری ارائهمیدهد، علاوهبر آن، این اولین گام برای خودسازی بهحساب میآید، بهشرط آن کهبهسوال ذکر شدهبهاین شکل پاسخ بدهیدکهدر یک صفحهویژهگی های منفی کهمایلید از شخصیت تان حذف شود و درصفحهای مجزا ویژگیهای خوب و مثبتی کهمایلید بهخصلتهای شما، اضافهشود را بنویسید. بهلبخندتان نیاز داریم.
حالا یک توصیهدرگوشی:
مقالهدستورالعمل مولانا برای تغییر فوری را مطالعهکنید. برای گام بعدی، بهتر از تنها ماندن در مسیر تغییراست، مطمئن باشید در همهگامهایی کهبرای خودسازی برمی دارید، مولانا همراهشماست. حالا فضای دردتان را بهوسیلهگفتگو با آب خالی کنید، این کار باعث میشود شما اسیر الگوهای تربیتی غلط والدین تان نشوید و استقلال تان را بهعنوان پدر یا مادری بالغ، حفظ کنید.
براساس شیوهتربیتی کهاز امیرالمومنین(ع)نقل شدهاست، کودک در هفت سال اول آقا و سرور است، باتوجهبهاین نکتهو با در نظرگرفتن اهمیت فراوان هفت سال اول کهمهمترین سالها درتربیت کودک بهحساب میآید چند قول بهخودتان بدهید، اول اینکهبهکودک تان، نیازها وخواستههای وی احترام بگذارید، هر زمانی کهاز شما اشتباهی سرزد از او عذرخواهی کنید.
این کار باعث میشود کودک تان یاد بگیرد، مسئولیت اعمالش را برعهدهبگیرد و شما یکسان بودنتان با او را، فارغ از سن و نقش تان، بهیاد داشتهباشید. لطفا مسایل مالی را مانع فرض نکنید، چرا کهاگر اینگونههم باشد، میتوانید بهجای رد کردن قاطعانهخواستهاو یا سرکوب کردن آن در موردش با صبر و عشق صحبت کنید.
ای زغم مردهکهدست از نان تهیست چون غفور است و رحیم این دردچیست؟
چهکارهایی را انجام ندهیم؟
از نقش پدری یا مادری تان هویت نگیرید، فقط وظایف والدینی تان را انجام دهید. هرعملی کهبرخلاف کرامت و شان انسانی است را نباید انجام بدهیم، در واقع مهمترین وظیفهما درقبال کودک مان برآوردهکردن نیازهای او و سپس محافظت او، از خطر است، من اعتقاد دارم بقیهمسایل را او از مشاهدهرفتار ما با همسر مان، دیگران وخودش خواهد اموخت، حالا دلیل اصرارم بر خودسازی و تغییر فردی روشن میشود.
بهطور مشخص، خشونت با کودک (قهر،کم محلی،بی توجهی،داد و فریاد،تحقیر،توهین،محروم کردن،انتقام جویی،کنترل بیمارگونه،برخورد فیزیکی یاکتک زدن) مطلقا ممنوع است. دروغ گفتن بهکودک، وتبعیض و مقایسهبین بچهها هم از آن دستهاند. چرا کههمهاین اعمال برخلاف کرامت انسانی او است و باعث مدفون شدن خرد الهی اش میشود.
هلهمنشین و میاسا، بهل این صبر و مواسا بگزین جهد و مفاسا،کهچودیکم بهشرر برد
شاید خستهشدید لبخند بزنید بهآخرش رسیدیم، حالابا هم برای افشای یک راز آمادهمیشویم و آن این است کهبرای کنترل کودک برای حرف شنوی، و اجرای صلاح دیدتان بهعصبانیت و فریاد و تنبیهنیازی نیست، بهاو احترام بگذار و با عناوین دهان پرکن مخاطب قرارش بدهاو بهحرفتان گوش میدهد، و آن قدر او را از محبت و عشق لبریزکن کهاگر لحظهای آن را از وی دریغ کردی یقینا فرامین ات را اجراکند، فقط یادتان باشد، این لحظات دریغ کردن عشق و محبت را طولانی نکنید زیرا نتیجهعکس میدهد و فضای درد میسازد، شاید هم شما را تبدیل بهیک باج گیر عاطفی بکند.
مراقب باشید
برای مواقعی کهاز دست کسی یا چیزی بهشدت عصبانی هستید، یک راهکارموثر، ارائهمیشود:در این شرایء اسم شخصی کهموجب خشم تان شدهاست را بیاورید و بگویید...............دوستت دارم، لحظاتی بعد این کار را در مورد خودتان هم انجام دهید، این کارمعجزهمیکند و باعث میشود. شما از قلاب کسانی کهخشم وضعف تان را میخواهند رها شوید وکنترل اوضاع را بهدست بگیرید.
در آخر بدانید کهاز کودک تان قوی ترید، پس صبورتر، مهربان تر و خویشتن دارتر باشید.