عوامل موثر دراعتیاد جوانان به مواد مخدر

افتادن در مسیر پرخطر اعتیاد

مصرف مواد مخدر باعث می‌شود تا جسم و روان فرد معتاد از حالت عادی و طبیعی خارج شود و پس از مبتلا شدن فرد به‌بیماری اعتیاد وی دیگر به‌تنهائی قدرت و توانائی کنترل یا قطع مصرف مواد مخدر و ترک اعتیاد را نخواهد داشت.

یک آسیب مهم اجتماعی که‌جامعه‌ما را تهدید می‌کند، چیزی نیست جز اعتیاد. اعتیاد را می‌توان یک بیماری زیست شناختی, روانشناختی و اجتماعی دانست که‌عوامل متعددی در بروز و ابتلا به‌آن، موثر هستند که‌این عوامل در تعامل با یکدیگر منجر به‌شروع مصرف و سپس اعتیاد می‌شوند.

به‌پیشگیری اعتیاد بیندیشیم

اعتیاد به‌یکی از معضلات جدی در جامعه‌ما تبدیل شده‌است که‌عوامل متعددی در ابتلا به‌آن، نقش دارند. موضوع بسیار مهم این است که‌به‌شناسایی این عوامل بپردازیم و با شناخت این عوامل، گامی در جهت پیشگیری از اعتیاد برداریم.

دلایل مختلفی وجود دارند که‌می‌توانند بر اعتیاد موثر باشند اما آنچه‌مهمتر است اینکه‌عوامل موثر بر فرد و محیطی که‌فرد در آن قرار دارد، می‌توانند با یکدیگر تعامل درهم یافته‌ای پیدا کنند که‌بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. اما نکته‌مهم این است که‌به‌درک کلیه‌علل و عوامل زمینه‌ای، بپردازیم تا روند پیشگیری، شناسایی، درمان و پیگیری از اعتیاد را به‌طور هدفمند طرح ریزی کنیم.

بنابر این، بسیار مهم است که‌با عوامل زمینه‌ساز مستعدکننده‌اعتیاد، آشنا باشیم. این مهم با شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد و اقدامهای پیشگیرانه‌لازم برای آنان، محقق می‌شود.

از طرف دیگر،انتخاب نوع درمان و اقدامهای خدماتی، حمایتی و مشاوره‌ای لازم برای معتادان هم، بسیار مهم است.

اعتیاد در دوره‌نوجوانی

شناخت مخاطره‌آمیزترین دوران برای ابتلا به‌اعتیاد

مخاطره‌آمیزترین دوران زندگی از نظر شروع به‌مصرف مواد دوره‌نوجوانی است. نوجوانی دوره‌انتقال از کودکی به‌بزرگسالی و کسب هویت فردی و اجتماعی است. دراین دوره، میل به‌استقلال و مخالفت با والدین به‌اوج می‌رسد و نوجوان برای اثبات بلوغ و فردیت خود، ارزشهای خانواده‌را زیرسؤال می‌برد و سعی در ایجاد و تحلیل ارزشهای جدید خود دارد. مجموعه‌این عوامل، علاوه‌بر حس کنجکاوی و نیاز به‌تحرک، تنوع و هیجان، فرد را مستعد مصرف مواد می‌نماید.

باید رویکرد اجتماعی شدن مبارزه‌با اعتیاد را در پیش گرفت

استاد دانشگاه‌علوم اجتماعی تهران در رابطه‌با رویکرد اجتماعی شدن مبارزه‌با مواد مخدر بر این باور است که‌سلامت خانواده‌از جمله‌کودکان، نوجوانان و جوانان علیه‌آسیب زایی اعتیاد باید اصلی ترین هدف مبارزه‌اجتماعی با مواد مخدر قرار گیرد.

اصلی ترین بخش از فعالیت در زمینه‌پدیده‌اعتیاد به‌مصرف مواد مخدر صنعتی و شیمیایی، اقداماتی اساسی در جهت پیشگیری از پیوستن افراد جدید به‌جرگه‌معتادان است، همان گونه‌که‌در شرایط بروز همه‌گیری یک بیماری، افراد سالم واکسینه‌می‌شوند ، امروز اعتیاد در جامعه‌ما چنین نقشی را باز می‌کند، لذا برای سلامت خانواده‌ها و جامعه، باید کودکان ، نوجوانان و جوانان علیه‌آسیب زایی اعتیاد مصون شوند.(2)

این استاد دانشگاه‌با تاکید بر آموزش پیشگیری و اطلاع رسانی در مورد بحث مبارزه‌اجتماعی با مواد مخدر در محیط های کاری و مدارس، ارایه‌خدمات مشاوره‌ای در مراکز مختلف از جمله‌مدارس ، دانشگاه‌ها، کانون ها و غیره‌، فعالیت کمیته‌اشتغال و حرفه‌آموزی برای پشتیبانی از معتادانی که‌ترک کرده‌اند، گفت:جوانان به‌دلیل داشتن ویژگی هایی همچون استقلال طلبی، کنجکاوی، هیجان خواهی و پیروی از همسالان، بیشتر در معرض خطر مصرف مواد مخدر هستند و هدف اصلی توزیع کنندگان مواد قرار می‌گیرند.

وی افزود:در حقیقت می‌توان گفت جوانان جزء آسیب پذیرترین گروه‌های سنی محسوب می‌شوند ، بهترین راه‌حل مبارزه‌با مصرف مواد مخدر، پیشگیری از اعتیاد است.

اعتیاد گروه‌های پرخطر

وی توضیح داد:یکی از روش های مهم پیشگیری از اعتیاد، آگاه‌بودن مردم از خطرات و مضرات مصرف مواد است. اگر هر فرد از تاثیر مواد مخدر بر سلامت جسمی و روانی و کارکرد شغلی و اجتماعی خود و خانواده‌اش مطلع بوده‌و آن را باور داشته‌باشد کمتر ممکن است به‌این کار دست بزند.

این استاد دانشگاه‌علوم اجتماعی اظهار تاسف کرد که‌در حال حاضر مشاهده‌می‌شود بسیاری از والدین خودشان هنوز اطلاع کافی از انواع مواد و آسیب های جسمی و روانی آن بر روی افراد معتاد ندارند.

ایشان همچنان تصریح کردند:برقراری ارتباط مثبت، قوی و فراهم آوردن محیط سالم و آموزش های مناسب می‌تواند روی فرزندان تاثیرگذار باشد و از آسیب های بیشتر پیشگیری کند.

وی افزود:والدین همچنین باید بر روی مشکلات زندگی و امکانات واقعی تاکید کنند و راهکارهای کمک به‌یکدیگر در خانواده‌را جستجو کرده، هنگام بحث با فرزندتان، خشم و عصبانیت خود را کاملا کنترل کرده‌و از بوجود آمدن تضاد و تعارض جلوگیری کنند و نگذارند که‌مذاکره‌به‌مشاجره‌تبدیل شود.

این استاد دانشگاه‌با بیان اینکه‌خانواده‌ها رفتار منطقی و درست را با فرزندان داشته‌باشند، اظهار کرد:زمان و وقت مناسب و کافی را برای گفتگو با فرزندانشان انتخاب کنند و در صحبت با فرزندانشان رعایت احترام و و حفظ ارزش ها را حتما داشته‌باشند.

به‌گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه‌با مواد مخدر، وی توصیه‌کرد:همواره‌مراودات فرزندتان را تحت نظر قرار دهید و از معاشرت آنان با افراد ناباب جلوگیری کنید چرا که‌دسترسی به‌مواد مخدر آسان است و پیشنهاد و عرضه‌مواد مخدر ممکن است از طریق دوستان، همسالان، فروشندگان، بزرگسالان مصرف کننده‌و حتی افراد قابل اعتماد باشد.

متاسفانه‌ضعف های فرهنگی، اقتصادی و عدم ایجاد امنیت شغلی از دیگر مواردی است که‌بر معضل اعتیاد به‌مصرف مواد مخدر صنعتی بیشتر دامن می‌زند.

به‌نظر می‌رسد با توجه‌به‌هزینه‌های سرسام آور اعتیاد، بهترین راهکار همان طور که‌گفته‌شد، اقدام در جهت پیشگیری از اعتیاد است که‌این کار با همکاری و مشارکت نهاد خانواده‌و اجتماع، میسر می‌شود. اما نقش خانواده‌مهم تر است چرا که‌می‌تواند به‌عنوان نهادی بنیادی که‌در رشد و تربیت موثر است، بر رفتارها و افکار فرزندان موثر باشد و رفتارهای عاصی زای آنها را کنترل کند.