خوردنی هایی که دندانها را می پوسانند !

غذا ها چه‌تأثیری روی دندان ها دارند ؟

دهان، دندان و لثه‌بیش از یک ابزار برای خوردن در بدن نقش دارند. آن ها برای جویدن و بلع ضروری هستند و جزء اولین مرحله‌گوارش محسوب می‌شوند. دهان اولین قسمت در بدن است که‌با مواد مغذی برخورد دارد و بنابراین چیزی که‌داخل دهان بگذارید، نه‌تنها روی سلامت کلی تاثیر دارد بلکه‌می‌تواند روی سلامت لثه‌و دندان هم تاثیر گذار باشد. در حقیقت اگر مواد غذایی که‌می‌خورید، کیفیت خوبی نداشته‌باشد، اولین علائم آن داخل دهان تان ظاهر می‌شود.

رژیم غذایی و سلامت دندان

میزان کالری مورد نیاز بستگی به‌سن ، جنسیت، سطح فعالیت فیزیکی و سلامت کلی فرد دارد.

 به‌طور کلی یک رژیم غذایی متعادل باید شامل موارد زیر باشد :

• میوه‌ها و سبزیجات
• حبوبات
• لبنیات
• پروتئین

علاوه‌بر غذای سالم، بسیار مهم است که‌افراد فعالیت فیزیکی داشته‌باشند. جوانان حداقل 2 و نیم ساعت در هفته‌باید فعالیت فیزیکی با شدت معمولی و یا بالا داشته‌باشند.

رژیم غذایی و پوسیدگی دندان

غذاها و نوشیدنی هایی که‌مصرف می‌کنید، تاثیر مستقیمی روی پوسیدگی دندان دارد که‌البته‌تاثیر آن ها وابسته‌به‌موارد زیر است:

• شکل غذا که‌مایع جامد و یا چسبناک باشد
• میزان مصرف غذاهای حاوی قند و شکر و تعداد دفعات مصرف نوشیدنی های اسیدی
• ترکیب غذا
•  وضعیت پزشکی مانند مشکلات گوارشی یا اختلالات مربوط به‌غذا خوردن که‌می‌تواند خطر ابتلا به‌پوسیدگی و ضعیف شدن دندان را افزایش دهد.

میان وعده‌چه‌تاثیری روی سلامت دندان دارد؟

برای سلامت دندان پیشنهاد می‌کنیم که‌مصرف نوشیدنی ها و خوردنی های بین وعده‌های غذایی را کاهش دهید. متاسفانه‌بیشتر افراد غذاهای شیرین و چیپس ها را برای اسنک ها استفاده‌می‌کنند که‌به‌سلامت دندان آسیب می‌زنند و احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهند. پس اگر به‌دنبال یک میان وعده‌هستید، باید گزینه‌های سالم مثل پنیر گیاهی ، ماست، میوه، سبزیجات یا آجیل را انتخاب کنید. 

مواد غذایی که‌به‌سلامت دندان آسیب وارد می‌کند و موجب پوسیدگی می‌شوند

شکلات های چسبنده‌و شیرینی ها

غذاهای کم کالری مثل شکلات، مخصوصا شکلات های چسبنده‌و شیرینی هایی مثل کلوچه، کیک و میان وعده‌هایی مثل چیپس عاملی برای مشکلات دندانی هستند و نه‌تنها ارزش غذایی ندارند، بلکه‌نوع و میزان قند موجود در آن ها به‌دندان ها می‌چسبد. باکتری داخل دهان نیز از این قندها تغذیه‌می‌کند و اسید آزاد می‌کند و عاملی برای پوسیدگی دندان خواهد بود.

نوشیدنی های حاوی شکر

نوشیدنی های حاوی شکر و قند مثل نوشابه ، لیموناد و آب میوه‌های شیرین یا حتی چای و قهوه همراه‌با شکر برای دندان آسیب رسان هستند و احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهند . پس باید بیشتر مراقب بهداشت دندان باشید و از نوشیدنی های قنددار و اسیدی مصرف نکنید.

نوشیدنی های اسیدی

نوشیدنی هایی مثل آب لیمو، که‌اسیدی هستند، می‌توانند مینای دندان ها را فرسوده‌کنند و برخی دیگر از آب میوه‌ها (مرکبات) نیز اسیدی هستند.میوه‌های شیرین کمتر اسیدی هستند، اما قند فراوان دارند؛ بنابراین در مورد استفاده‌از آنها بهتر است بیشتر دقت کنید.

گوجه‌فرنگی

میوه‌هایی مثل گوجه‌فرنگی نیز می‌توانند به‌سلامت دندان آسیب وارد کنند و بنابراین نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنید.

میوه‌های خشک

میوه‌های خشک به‌دلیل چسبنده‌بودن عاملی برای آسیب رسانی به‌ددان ها هستند.پس بهتر است میوه‌های تازه‌را جایگزین آن ها کنید. 

مواد غذایی مفید برای سلامت دندان ها

شیر و ماست:

شیر و ماست بدون مواد شیرین کننده، سرشار از کلسیم هستند و برای سلامت دندان ها مفید می‌باشند و از تخریب دندان ها پیشگیری می‌کنند.

پیاز:

پیازبا داشتن ترکیب ضد باکتری بنام سولفور به‌سلامت دندان ها کمک می‌کند.

میوه‌ها:

میوه‌هایی مانند سیب، توت فرنگی، مرکبات و کیوی دارای ویتامین C هستند و باعث محکم شدن دیواره‌سلول ها می‌شوند.

سبزیجات:

کدو، هویج و بروکلی سرشار از ویتامین A و برای تشکیل مینای دندان مفید بوده‌و موجب تمیز شدن لثه‌ها می‌شوند.

پنیر

پنیر موجب آزاد شدن کلسیم فراوان می‌شود که‌در تشکیل ساختار و پلاک روی دندان شرکت می‌کند و باعث محافظت دندان در مقابل اسید آزاد شده‌از میکروب ها می‌شود. 

بلای شکر روی سلامت دندان

سازمان جهانی غذا و دارو پیشنهاد می‌کند که‌افراد بالای سه‌سال نباید بیش از 50 گرم یا 12 و نیم قاشق چای خوری شکر در طول روز مصرف کنند. شکر نباید بیش از 10 درصد کالری روزانه‌را شامل شود.

باکتری موجود در دهان از کربوهیدرات به‌عنوان غذا استفاده‌می‌کنند و بنابراین زمانی که‌میزان شکر را کاهش دهید ، منابع دیگر کربوهیدرات به‌جای کربوهیدرات در دهان وجود خواهند داشت و در نتیجه‌احتمال پوسیدگی کاهش پیدا می‌کند. پس بر روی برچسب مواد غذایی را مطالعه‌کنید و ببینید که‌چه‌موادی دارای شکر کم تری هستند.

انواع شکر

معمولا انواع شکر ها به‌شکل مختلف توسط افراد مصرف می‌شود.

• شکر معمولی
• شکر قهوه‌ای
• شکر پودری
• شکر خام
• شیرین کننده‌های ذرت
• مالتوز
• فروکتوز
• ساکاروز
• گلوکز
• دکسترین
• آبمیوه‌غلیظ
• شربت
• عسل
• شیره

میزان شکر افزودنی در رژیم غذایی روزانه‌به‌صورت درصدی

نوشیدنی های انرژی زا، نوشیدنی های ورزشی و نوشیدنی های بدون پالپ:

35.7 درصد

دسر هایی مثل کیک و کلوچه:

12.9 درصد

آبمیوه:

10.5 درصد

دسر لبنیاتی مثل بستنی:

6.5 درصد

شکلات:

6.1 درصد

سرلاک های آماده‌خوردن:

3.8 درصد

شکر و عسل:

3.5 درصد

چای شیرین:

3.5 درصد

نان مخمری:

2.1 درصد

غذاهای دیگر:

15.4 درصد

مشتقات شکر چگونه‌روی سلامت دندان تاثیر گذار است ؟

مشتقات شکر ممکن است مزه‌ای شبیه‌به‌شکر داشته‌باشند اما به‌اندازه‌خود شکر آسیب رسان نیست . عوامل مختلفی از مشتقات شکر وجود دارد مثل اسپارتام ، اریتریتول، ساکارین، سوکرالوز، ایزومالت، سوربیتول، اکسولفام، پتاسیم و مانیتول . ممکن است نام هایی را که‌گفتیم در روی بعضی از بسته‌بندی های غذایی مشاهده‌کرده‌باشید یا برندهای مختلف از آن ها را بشناسید .

تصورات اشتباه‌درباره‌جرم گیری دندان

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که‌جرم گیری دندان موجب نازک شدن مینای دندان و پوسیدگی آن می‌شود اما با جرم گیری تنها جرم روی دندان ها که‌آن ها را از تحریکات سرما و گرما حفظ می‌کند، برداشته‌شده‌و حساسیت به‌سرما و گرما بیشتر می‌شود به‌همین دلیل برخی افراد تصور می‌کنند جرم گیری سبب از بین رفتن و نازک شدن مینای دندان می‌شود.

تصورات اشتباه‌درباره‌از بین رفتن دندان در بارداری

در دوران بارداری برخی از خانم ها از مواد غذایی پر قند استفاده‌نموده‌و به‌بهداشت دهان و دندان خود بی توجهی می‌کنند ،به‌همین دلیل دندانهایشان دچار آسیب می‌شوند اما جالب است که‌آنها از بین رفتن دندانهای خود را ناشی از این تصور غلطشان می‌دانند که‌در بارداری جنین کلسیم را از دندان های مادر می‌گیرد اما این چنین نیست در بارداری جنین کلسیم را از مواد غذایی که‌مادر می‌خورد، دریافت می‌کند.

نکاتی در مورد مسواک زدن دندان ها

دندانپزشکان توصیه‌می‌کنند دوبار در روز یک بار قبل از خواب و یک بار در طول روز دندان ها را مسواک بزنید. اگر در طول روز پس از خوردن میان وعده‌و مواد غذایی شیرین حتما دندان ها را مسواک بزنید تا باکتری هایی که‌به‌سطح دندان ها و حتی زبان تان چسبیده‌اند، از بین بروند. در کنار مسواک زدن استفاده‌از نخ دندان، دست کم روزی یک بار، خارج کردن باقیمانده‌مواد غذایی از لابه‌لای دندان ها نیز اهمیت بسیاری دارد.

مسواک زدن بلافاصله‌بعد از نوشیدن نوشیدنی های اسیدی مثل آب پرتقال، باعث ضعیف تر شدن دندان ها می‌شود پس بهتر است تا 30 دقیقه‌بعد از خوردن دندان های تان را مسواک نزنید.

چندین روش برای کاهش خطر آسیب دیدگی دندان

در خمیر دندان ها و دهانشویه ها، فلوراید وجود دارد ،از فلوراید استفاده‌کنید زیرا فلوراید باعث استحکام دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها می‌شود .

از کشیدن سیگار و مصرف بی رویه‌چای و قهوه‌اجتناب کنید.

برای افزایش مقاومت لثه‌و سایر بافت های آن و جلوگیری از عفونت های میکروبی آنتی اکسیدان و ویتامین های مثل ویتامین C مصرف کنید .

مواد قندی غیر ضروری را حذف کنید.

دو بار در روز و هر بار دو دقیقه‌دندان های خود را مسواک بزنید تا اجزای غذایی و شکر را از روی آن بردارید.

میان وعده‌های بین وعده‌های اصلی را کاهش دهید.

استفاده‌از شکر های افزودنی را در رژیم غذایی، با انتخاب هوشمندانه‌نوشیدنی و غذاها کاهش دهید.

از لبنیات و میوه‌و سبزیجات و آب به‌اندازه‌کافی استفاده‌کنید که‌همه‌این ها نقش مهمی در سالم بودن دارند.