کشف روشی جدید برای درمان ام اس

تحقیقات پیشین حول استفاده‌از سلول های بنیادی برای درمان ام اس طی چند سال گذشته‌نشان از مؤثر بودن این روش داشته‌است و اکنون نتایج یک تحقیق بین المللی و بزرگ تر هم با تأیید نتایج تحقیقات قبلی، نشان داده‌است که‌روش جدید، پیشرفت بیماری را متوقف و علائم را سبک تر می‌کند.

 

رشته‌های عصبی را می‌توان مثل سیم برق در نظر گرفت. در وسط سیم برق، رشته‌فلزی نازکی قرار دارد که‌کار هدایت جریان الکتریکی را انجام می‌دهد و روی آن، پوشش عایق لاستیکی قرار دارد که‌از رشته‌رسانای برق محافظت می‌کند.

رشته‌های عصبی، سیگنال های الکتریکی را منتقل می‌کنند و روی آن ها را لایه‌ای محافظ به‌نام میلین می‌پوشاند. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به‌دلایل ناشناخته‌و ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی، به‌غلاف میلین حمله‌کرده‌و آن را تخریب می‌کند.

سیم برقی را تصور کنید که‌عایقش آسیب دیده‌و دچار اتصالی شده‌است. این تخریب علاوه‌بر اینکه‌خود عصب را در معرض آسیب قرار می‌دهد، هدایت جریان الکتریکی را در عصب هم مختل می‌کند. این باعث می‌شود اعصاب نخاعی و مغزی که‌دیگر لایه‌محافظی ندارند، به‌تدریج دچار تحلیل و تخریب شوند و معلولیت ها و ناتوانی های مختلفی به‌بار بیاورند.

تابه‌حال برای درمان ام اس از داروهای سرکوب کننده‌سیستم ایمنی استفاده‌می‌شد که‌فقط جلوی فعالیت نابه‌جای سیستم ایمنی را می‌گرفت؛ اما روش جدید که‌نتایج اولیه‌آن در نشست سالانه‌انجمن پیوند مغز استخوان اروپا واقع در لیسبون پرتغال برگزار شد؛ امکان ترمیم نسبی اعصاب را هم فراهم می‌کند.

 

این تحقیق روی 100 بیمار در شیکاگو (آمریکا)، شفیلد (انگلستان)، اپسالا (سوئد) و سائوپائولو (برزیل) انجام شد که‌همگی مبتلا «اسکلروز چندگانه‌عودت کننده-بهبودیابنده» (RRMS) بودند. در این نوع از ام اس، بیماری مدتی عود می‌کند و سپس، مدتی فروکش می‌کند تا اینکه‌دوباره‌عود کند.

 

در این تحقیق بیماران دو گروه‌شدند، برای یک گروه‌پیوند سلول های بنیادی خون ساز انجام شد و گروه‌دیگر با دارو تحت درمان قرار گرفتند. با گذشت یک سال، در بین کسانی که‌با سلول های بنیادی درمان شده‌بودند بیماری یک نفر عود کرد، درحالی که‌در گروهی که‌با دارو درمان می‌شدند بیماری 39 نفر عود کرد.

 

پس از سه‌سال پیوند سلول بنیادی در درمان سه‌نفر ناموفق بود (6 درصد) درحالی که‌درمان دارویی به‌30 نفر (60 درصد) جواب نداد. علاوه‌بر این، آن ها که‌با پیوند سلول بنیادی درمان شده‌بودند، ناتوانی هایشان نیز کاهش یافته‌بود؛ درحالی که‌در گروه‌دیگر اوضاع کاملا برعکس بود.

پیش از درمان با سلول بنیادی، ابتدا باید با شیمی درمانی سنگین، سیستم ایمنی معیوب بیمار را از کار انداخت. این مرحله‌معمولا تجربه‌بسیار ناخوشایندی است. پس از آن، سلول های بنیادی را که‌از خون و مغز استخوان خود بیمار گرفته‌اند، به‌او تزریق می‌کنند. این سلول های بنیادی چون در مراحل اولیه‌هستند، فاقد آن نقص ایمنی هستند که‌بیماری را ایجاد می‌کند.

 

«بزیل شاراک»، استاد نورولوژی در بیمارستان رویال هلامشر می‌گوید:«این ها نتایج اولیه‌است؛ با این حال بهترین نتیجه‌ای است که‌تابه‌حال در کارآزمایی های ام اس مشاهده‌شده‌است.»

 

دکتر «سوزان کولهاس»، مدیر تحقیقات انجمن ام اس بریتانیا نیز می‌گوید:«پیوند سلول های بنیادی خون ساز (HSCT) به‌زودی به‌درمان تثبیت شده‌و فراگیر ام اس در انگلستان تبدیل خواهد شد.»

البته‌در حال حاضر چنین تخمین زده‌می‌شود که‌این روش حدود 30 هزار پوند هزینه‌دارد و به‌اندازه‌درمان قدیمی خرج برمی دارد