
اولین روز از ماهذی الحجه برابر است با سالروز زیباترین پیوند آسمانی در جهان اسلام کهنمونهتکرار نشدنی در تاریخ شیعهمیباشد. دراین رووز مبارک، حضرت علی (ع) با حضرت فاطمه(س)، برترین بانوی جهان پیمان عشق بست و خداوند متعال برترین فرستادهخود را شاهد این ازدواج قرار داد. عمر برکت ازدواج این دو بزرگوار بهگستردگی آفتاب است و نام آنها برای همیشهدر تاریخ ماندگار شدهاست.
سالروز ازدواج مبارک حضرت فاطمه(س) و حضرت علی (ع) بهعنوان روز ازدواج نامگذاری شدهاست و روز فرخندهبرای افرادی است کهزندگی خود را با خاطرهای زیبا از سالروز ازدواج امام علی و حضرت فاطمه(س) آغاز میکنند. ازدواج این دو بزرگوار بهامر الهی، از امتیازاتی است کهپیامبر اعظم(ص)بهآن افتخار میکردند. در این پیوند مبارک، فرشتگان آسمان در سرور و شادمانی و بهشتیان بهزینت و زیور آراستهشدهبودند.
حضرت فاطمهدختر حضرت محمد(ص) و از دوشیزگان ممتاز در زمان خود بود. پدر و مادر ایشان از اصیل ترین و شریف ترین خانوادههای اعراب بودند. قبل از خواستگاری امام علی(ع)، عمر و ابوبکر، حضرت فاطمهرا از پیامبر خواستگاری نمودهبودندو هر دوی آنها پاسخی با این مضمون از پیامبر شنیدهبودند کهحضرت فاطمه(س) منتظر وحی الهی هستند.
زمانی کهحضرت علی (ع) اقدام بهخواستگاری ایشان نمودند، پیامبر در منزل ام سلمهبودند. هنگامی کهدر زدند، ام سلمهپرسید:کیست؟ قبل از پاسخ خواستگار، پیامبر دستور داد:«در را باز کن و بگو داخل شود. کسی پشت در است کهمحبوب خدا و رسول است».
حضرت علی علیهالسلام وارد شد، سلام کرد و در حضور رسول خدا صلی اللهعلیهو آلهنشست. چشمان خود را بر زمین دوخت. شرم از پیامبر (ص) مانع گفتن خواستهاش میشد. پیامبر(ص) کهخود حضرت علی (ع) را بزرگ کردهو از روحیات او باخبر است، سکوت را شکست و فرمود:«می بینم برای حاجتی اینجا آمدهای. خواستهات را بر زبان آور و آنچهدر دل داری بازگو کهخواستهات پیش من پذیرفتهاست».
حضرت علی (ع) با سخنانی شیرین خواستهاش را چنین بازگو کرد:« پدر و مادرم فدای شما، وقتی خردسال بودم مرا از عمویتان ابوطالب و فاطمهبنت اسد گرفتید. با غذای خود و بهاخلاق و منش خود بزرگم کردید. نیکی و دل سوزی شما دربارهمن از پدر و مادرم بیشتر و بهتر بود. تربیت و هدایتم بهدست شما بودهو شما ای رسول خدا بهخدا سوگند ذخیرهدنیا و آخرتم میباشید. ای رسول خدا! اکنون کهبزرگ شدهام، دوست دارم خانهو همسری داشتهباشم تا در سایهانس با او، آرامش یابم. آمدهام تا دخترتان فاطمهرا از شما خواستگاری کنم. آیا مرا میپذیرید؟» چهرهپیامبر چون گل شکفتهشد. گویا انتظار این لحظهرا میکشید. خوشحال شد، ولی جواب قطعی را برعهدهحضرت فاطمه(س) گذاشت.
جبرئیل بر پیامبر(ص) نازل شد و گفت: خداوند فرمودهاست کهاگر علی را برای فاطمهنیافریدهبودم از آدم ابوالبشر تا روز قیامت، شوهر و همسری هم تراز فاطمهپیدا نمی شد.
پس از خواستگاری و مراسم عقد، زمان آن رسید کهامام علی(ع) برای آغاز زندگی جدید خود با حضرت فاطمه(س) وسایلی را فراهم کند و حضرت علی(ع) در آن زمان شمشیر وزرهرا بهعنوان دارایی خود داشت کهتوسط آنها در راهخدا جهاد میکردو شتری کهدر باغهای مدینهبا آن کار میکرد تا از مهمانی انصار بی نیاز باشد. حضرت محمد(ص) قبول کردند کهامام علی(ع) زرهخود را بفروشد و مبلغ آن را بهعنوان بخشی از مهریهحضرت فاطمه(س) در اختیار پیامبر قرار دهد.
زرهبهقیمت چهارصد درهم بهفروش رفت. پیامبر مقداری از آن را بهبلال داد تا برای یگانهدختر پیامبر عطر خریداری کند، باقیماندهآن را نیزدر اختیار عمار یاسر و گروهی از یایران خود قرار داد تا لوازم منزل برای زندگی حضرت فاطمهخریداری کنند. از صورت جهیزیهحضرت زهرا سلام اللهعلیها میتوان بهوضع زندگی بانوی بزرگوار اسلام بهخوبی پی برد.
پیامبر اکرم (ص) ازدواج حضرت فاطمه(س) را سادهترین و راحت ترین روش ممکن انجام داد تا الگویی نیک برای جوانانی باشد کهدر آستانهازدواج قرار دارند. مهریه500 درهمی فاطمهعلیهاالسلام هم بههمین دلیل تعیین شد. روایات مختلفی وجود دارد کهعلاوهبر این مهریهکهجنبهمادی دارد، مهریههای معنوی نیز برای ایشان تعیین شدهاست. در روایتی نقل شدهاست کهحضرت زهرا (ع) از پدر تقاضا کرد کهآن حضرت از خدا بخواهند تا مهریهاش را شفاعت از مسلمانان گناهکار قرار دهد. این درخواست حضرت فاطمه(س) مستجاب شدهو ایشان شفیع و واسطهبخشش گناهکاران قرار گرفت.
در آیات قرآن بهطور مستقیم بهازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) اشارهنشدهاست، اما آیاتی وجود دارد کهبهطریقی با این رویداد مهم اسلام ارتباط دارند.
آخرین آیهسوره«کوثر»، یکی از دشمنان پیامبراکرم(ص)، ایشان را ابتر بهمعنی مقطوع النسل میداند.اما خداوند متعال بهپیامبر اکرم(ص) خیر کثیر عطا کردهاست و میدانیم کهبا ازدواج امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) بود کهنسل ایشان ادامهپیدا کردهو گسترش مییابد.
در آیات19 و 22 سورهالرحمن خداوند میفرماید:« مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ »، « بَیْنَهُمَا بَرْزَخ لا یَبغیِان »؛ « فَبِاَیّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ »، « یَخْرُجُ مِنْهُما اللّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ » دو دریا را (بهگونهای) روان کرد کهبا هم برخورد کنند؛ میان آن دو، حدّ فاصلهای است کهبههم تعدی نکنند؛ پس کدامین نعمت خدا را تکذیب میکنید؛ از آن دو دریا، لولو و مرجان را خارج کرد. در روایات امام صادق(ع) در تفسیر این آیهفرمود:«علی و فاطمهدو دریای عمیقی هستند کههیچ کدام از آنها بهدیگری ظلم و ستم نکرد و منظور از مروارید، امام حسن(ع) و مرجان، امام حسین(ع) است. (تفسیر فرات کوفی، ص460).
با وجود اینکهچندهمسری در آن دوران رواج داشت، اما حضرت علی(ع) تا زمانی کهفاطمه(س) در قید حیات بود همسر دیگری اختیار نکرد، حضرت محمد نیز تا زمانیکهحضرت خدیجه زندهبود، همسری نگرفت. روایات مختلفی برای چند همسردار نبودن حضرت علی(ع) وجود دارد مانند اینکهحضرت فاطمهزهرا یک زن عادی نبود، بلکهبهفرمودهپیامبر صلی اللهعلیهو آلهایشان حوریهانسیه، برترین زن جهان و برترین زن بهشتی بودند؛ بههمین دلیل حضرت علی (ع)بهدلیل احترام بهحضرت فاطمه(س) با زن دیگری ازدواج نکردند.
اما حضرت علی(ع) پس از شهادت حضرت فاطمهبهاجبار برای رسیدگی بهامور خانوادهو سرپرستی فرزندان، همسر دیگری اختیار کرد تا سامانی بهوضعیت زندگی خود و خانوادهدهد.
ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) نکات بسیار آموزندهای برای انسانها دارد کهمیتوان در جهت سعادت و پیروی راستین اسلام آنها را در زندگی بهکار برد.
اول مراحل انجام ازدواج بر مبنای صحیح و دوم سادهزیستی در تمام مراحل زندگی است. زیرا قید و بندهای اجتماعی در امر ازدواج کهبیشتر ناشی از فرهنگ غیر اسلامی و ذهن های اشرافی و مادی گرا است همانند زنجیر بهدست و پای جوانان پیچیدهشدهاستو هر روز این غل و زنجیر بزرگتر و سنگین تر میشودتا اندازهای کهامکان هر نوع حرکت درست را از انسان سلب میکندو فساد مالی و نابسامانی های اخلاقی را افزایش میدهد. از نکات آموزندهدیگر این ازدواج میتوان بهکفو و همتا بودن، ملاک قراردادن معیارها و خصوصیات معنوی و دینی و اخلاقی، خواستگاری بدون واسطه، سخت نگرفتن بر همدیگر، قناعت، دوری از اشرافی گری و تجملات، مهریهپایین، بنا کردن زندگی بر پایهمحبت و عشق واقعی از روی شناخت، حجب و حیا و... اشارهکرد. بههمین دلیل یک ازدواج با این خصوصیات ، پیوند آسمانی لقب میگیرد و رضات پروردگار و رسول خدا(ص) را کسب میکند.