ضرب المثل های زیبا و خواندنی قرآنی - سری 2

ضرب المثل های قرآنی

بار دیگر در سری دوم از ضرب المثل های پندآموز و جالب قرآنی سایت مجله اینترنتی فنجان ضرب المثل هایی زیبا برگرفته‌از قرآن کریم گردآوری کرده‌ایم با ما همراه‌باشید تا به‌اتفاق هم این مطلب را بخوانیم.ضرب المثل قرآنی

1. «لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ»؛

چرا سخنی می‌گویید که‌به‌آن عمل نمی کنید.» (سوره‌ی صف، آیه‌ی 2)

به‌عمل کار برآید، به‌سخن دانی نیست.

2. «وَما عَلَی الرَّسُولِ إلاّ الْبلاغُ؛

پیامبر وظیفه‌ای جز رسانیدن پیام (الهی) ندارد.» (سوره‌ی مائده، آیه‌ی 99)

گر نیاید به‌گوش رغبت کس

بر رسـولان پیام بـاشد و بس

از ما گفتن بود.

3. «لِکُلِّ نَبأٍ مُسْتَقَر».

هر خبری را وقت معینی است.» (سوره‌ی انعام، آیه‌ی 67)

هر سخن جایی و هر نکته‌مکانی دارد.

4. «ما عَلَی الْمُحْسِنین مِنْ سَبِیل؛

بر نیکوکاران باکی نیست.» (سوره‌ی توبه، آیه‌ی 91)

آن را که‌حساب پاک است از محاسبه‌چـه‌باک است

5. «قُلْ کُلّ یعْمَلُ عَلی شاکِلَتِهِ؛

بگو هر کس بر حَسَب شکل گیری شخصیتش، عمل می‌کند.» (سوره‌ی اسراء، آیه‌ی 84)

از کوزه‌همان برون تراود که‌در اوست.

6. «ألَیسَ الصُّبْحُ بِقَریبٍ؛

مگر نه‌این است که‌صبح امید (پیروزی) نزدیک است؟» (سوره‌ی هود، آیه‌ی 81)

در نا امیدی بسی امید است پـایان شب سیه‌سپید است (نظامی)

7. «عَسی أنْ تَکْرَهُوا شَیئاً وهُوَ خَیر لَکُمْ؛

و شاید چیزی را خوش ندارید و حال آن که‌خیر شما در آن است.» (سوره‌ی بقره، آیه‌ی 261)

دردا که‌طبیب صـبر* می‌فـرماید وین نفس حریص را شکر می‌باید

* صبر:نوعی گیاهی دارویی و بسیار تلخ.

8 ـ «فإنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْرا؛

پس به‌یقین بعد از هر سختی، آسانی است.» (سوره‌ی انشراح، آیه‌ی 5)

از پَسِ هرگریه‌آخر خنده‌ای است.

9. «اللّهُ یرزُقُها وإیاکُمْ؛

خداوند، او و شما را روزی می‌دهد.» (سوره‌ی عنکبوت، آیه‌ی 60)

هر آن کس که‌دندان دهد، نان دهد.

10. «وَلا تَجْعَلْ یدَکَ مَغْلُولَةً إلی عُنُقِکَ وَلا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ؛

وهرگز دستت را برگردنت زنجیر مکن (و ترک انفاق و بخشش مکن) و بیش از حدّ (نیز) دست خود را مگشا.» (سوره‌ی اسراء، آیه‌ی 29)

اندازه‌نگه‌دار که‌اندازه‌نکوست.

11. «وَلا یحِیقُ الْمَکْرُ السَّیءُ إلاّ بِأهْلِهِ؛

و اندیشه‌ی بد، جز اهلش را فرا نگیرد.» (سوره‌ی فاطر، آیه‌ی 43)

هر آن کس که‌اندیشه‌ی بد کند بـه‌فرجام بـد تـا تـن خـود کند(فردوسی)

12. «وَمَنْ أساءَ فَعَلَیها؛

وهر کس بد کند (به‌زیان) خود اوست.» (سوره‌ی جاثیه، آیه‌ی 15)

هر که‌بدی کـرد و به‌بد یارش هم به‌بد خـویش گـرفتار شد

13. «وَجَزاءُ سَیئَة سَیئة مِثْلُها؛

و جزای بدی، بدی است مانند آن.» (سوره‌ی شوری، آیه‌ی 40)

کلوخ انداز را پاداش سنگ است. (سعدی)

14. «وَلِکُلِّ أمّةٍ أجَل…؛

و برای هر اُمّتی اجلی است…» (سوره‌ی اعراف، آیه‌ی 34)

که‌کار خدای نه‌کاری است خرد قـضـای نبشتـه‌نشـایــد سـِتُـرد(فردوسی)

قضـا کشتی آن جا که‌خـواهد بَرد و گـر نا خـدا جـامعه‌بـر تن دَرَد(سعدی)

15. «وأنَّ لَیسَ للإنْسانِ إلاّ ما سَعی؛

و انسان را نیست جز آنچه‌کوشش کند.» (سوره‌ی نجم، آیه‌ی 39)

به‌جز از کشته‌خویش نَدرَوی.

نا بـرده‌رنـج گنج میسّر نـمـی شـود مزد آن گرفت جان برادر که‌کار کرد (سعدی)

16. «یعرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسیماهُمْ…؛

گناهکاران به‌چهره‌و سیمایشان شناخته‌شوند.» (سوره‌ی الرحمن، آیه‌ی 41)

رنگ رخسار خبر می‌دهد از سرّ ضمیر (سعدی)

17. «أولئِکَ الّذینَ اشْتَروا الضَّلالَةَ بِالْهُدی فَمَا رَبِحَتْ تِجارتُهُمْ وَما کانُوا مُهْتَدِین؛

آنانند که‌گمراهی را به‌بهای هدایت خریدند، پس تجارتشان سودی نکرد و از هدایت یافتگان نبودند.» (سوره‌ی بقره، آیه‌ی 16)

دین به‌دنیا فـروشان خـرند یوسف فروشند تا چه‌خرند

18. «واعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جِمیعاً ولا تَفَرّقوا؛

وهمگی به‌ریسمان الهی دست زنید و پراکنده‌نشوید.» (سوره‌ی آل عمران، آیه‌ی 103)

یک دست صدا ندارد.

19. «إنّی أری ما لا تَروْنَ؛

همانا من آن می‌بینم که‌شما نمی بینید.» (سوره‌ی انفال، آیه‌ی 48)

تو مو می‌بینی و من پیچش مو.

20. «واجْعَلْ لِی وَزِیراً مِنْ أهْلِی، هارونُ أخِی اُشْدُدْ بِهِ أزْرِی؛

و از اهل من برایم وزیری قرار بده. هارون برادرم را، پشت من بدو استوار کن.» (سوره‌ی طه، آیه‌ی 29)

اگر دو برادر دهد پشت به‌پشت تـن کـوه‌را بـاد مـانـد بـه‌مشت (فردوسی)

برادر پشت برادر است.

21. «قالَ یا نُوحُ إنَّهُ لَیسَ مِنْ أهْلِکَ إنَّهُ عَمل غَیرُ صالِح؛

ای نوح بی گمان او از اهل تو نیست او [صاحب] کرداری نا شایست است.» (سوره‌ی هود، آیه‌ی 46)

پسر نوح با بدان بنشست آثـار نـبـوتـش گـم شـد (سعدی)

22. «لَوْ کانَ فِیهما آلِهَة إلاّ اللّه‌لَفَسَدَتا؛

اگر در آن دو (آسمان و زمین) معبودانی جز خدای بودند، البته‌[هر دو] تباه‌می‌شدند.» (سوره‌ی انبیاء، آیه‌ی 22)

دو پادشاه‌در اقلیمی نگجند.

23. «وإذا مَرّوا بِاللّغْوِ مَرّوا کِراماً؛

و چون به‌بیهوده‌ای بگذرند، کریم وار در می‌گذرند.» (سوره‌ی فرقان، آیه‌ی72)

شتر دیدی، ندیدی.

24. «خَسِرَ الدُّنْیا وَالآخِرَة…؛

در دنیا و آخرت زیان کار شد.» (سوره‌ی حج، آیه‌ی 11)

از آن جا رانده، از این جا مانده.

25. «کُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَیهِمْ فَرْحُونَ؛

هر گروهی بدان چه‌نزد آنهاست، شادمانند.» (سوره‌ی مؤمنون، آیه‌ی53)

هر کسی را به‌کار خویش خوش است کس نگـوید کـه‌دوغ مـن تُـرش است

26. «واتَّقُوا فِتْنَةً لاتُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خاصّةً واعْلَمُوا إنَّ اللّهَ شَدیدُ الْعِقابِ؛

و بپرهیزید از فتنه‌ای که‌تنها به‌کسانی از شما که‌ستم کردند، نمی رسد و بدانید که‌خداوند سخت عقوبت می‌کند.» (سوره‌ی انفال، آیه‌ی 35)

آتش که‌گرفت خشک و تر می‌سوزد.

27. «إنّ الإنْسانَ لَیطْغی أنْ رآهُ اسْتَغْنی؛

انسان چون خود را بی نیاز بیند، سرکشی کند.» (سوره‌ی علق، آیه‌ی6 و7)

گر به‌دولت برسی مست نگردی، مردی

28. «کانَ الإنْسانُ کفوراً؛

انسان ناسپاس است.» (سوره‌ی اسرا، آیه‌ی6 و7)

نمک خوردن و نمکدان شکستن.

29. «والّذی جاءَ بِالصّدْقِ وصَدَّقَ بِهِ اولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ؛

و آن کسی که‌راستی آورد و آن را راست شمرد، آن گروهی هستند که‌ایشان پرهیزگارانند.» (سوره‌ی زمر، آیه‌ی33)

راستی کـن که‌راستان رستند در جهان راستان قوی دستند

30. «فإذا عَزَمْتَ فَتَوکَّلْ عَلی اللّهِ؛

پس چون اراده‌کاری کردی برخدا توکل کن.» (سوره‌ی آل عمران، آیه‌ی)

با توکل زانوی اشتر ببند.

31. «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ؛

هر نَفْسی، چشنده‌ی مرگ است.» (سوره‌ی آل عمران، آیه‌ی184)

اگر چـرخ گردون کشد زین تو سرانجام خشت است بالین تو

32. «وَما تُقَدِّمُوا لأنْفُسِکُمْ مِنْ خَیرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللّهِ؛

وهر کار خیر که‌از پیش برای خود بفرستید همان را نزد خدا می‌یابید.» (سوره‌ی بقره، آیه‌ی110)

دنیا مزرعه‌آخرت است.

برگ عیشی به‌گور خویش فرست کـس نـیـارد تــو پـیـش فـرسـت

بـیــا تــا بـرآریــم دسـتـی ز دل کـه‌نـتــوان بـرآورد فــردا ز گـِل (سعدی)