
بیش ترین گونههای حشرات را پروانهها تشکیل میدهند.پروانهها دارای بال هایی زیبا هستند کهبا پولک های ظریف بهطرز ماهرانهای خلق شدهاند. خوب است بدانید کهزیباترین پروانهها گونههای نر آن ها هستند.چشم های پروانهها مرکب است و گاهی تعداد آن ها به18هزار میرسد. پروانهها برای پروانهشدن چهار مرحلهرا پشت سر میگذاردم تخم ، کرم، پیله، پروانه
مراحل تکامل پروانهها:
مرحلهی اول تخم است، کهپروانهی بالغ تخم گذاری میکند. مرحلهی دوم کهتبدیل بهلارو یا کرم میشود. در این مرحلهلارو (کرمینه) مقدار زیادی برگ میخورد تا خود را برای مرحلهی بعد آمادهکند. مرحلهی سوم شفیرهاست کهکرم تاری بهنام پیلهبهدور خود میبافد و مدتی در آن بدون هیچ غذایی زندگی میکند. مرحلهٔ چهارم کهپروانهاست و جانور بالغ کهدارای بال است از پیلهبیرون میآید.
ساختار بدن
بدن یک حشرهشامل 6 قطعهبهم جوش خوردهاست که4 قطعهآن دارای زائدههستند. آروارههای پایین و اولین آروارهبالا نسبت بهدهان در اطراف واقع میشوند و یک لب بالایی دهان را از جلو محافظت میکند. ماگزیلای دوم لب پایینی را میسازد. این اندامهای ذکر شدهقطعات دهانی خرد کنندهو جوندهرا تشکیل میدهند. در پروانهآروارهبالا بهصورت قطعات دهانی مکندهخارج میشود.
سینهی پروانهها بهسهقسمت تقسیم میشود کهبههر قسمت آن یک جفت پا متصل میباشد و قسمت دوم و سوم نیز در بر دارندهی بال ها میباشند.
در شکم حشره، 7 قطعهاول بدون زائدههستند. در قطعات هشتم و نهم زائدهای وجود دارد کهبهکارتخم گذاری کمک میکنند. مخرج در قطعهدهم قرار دارد. دو قطعهآخر سینهای و 8 قطعهاول شکمی دارای روزنک های زوجی هستند کهبهدستگاهتنفسی نایی منتهی میشوند.
پوشش بدن
پوست بدن بر عکس کرم ها و نرم تنان از استحکام و مقاومت زیادی برخوردار است. پوست از دو لایهمشخص یکی یاختههای روپوستی و دیگری لایهکوتیکول تشکیل میشود.مهم ترین غدههای پوست عبارتند از:غدههای چرب کننده، غدههای مومی، غدههای لاکی، غدههای ابریشم ساز و غدههای پوست اندازی.
برخی وظایف مهم پوست :
-محافظت بدن در برابر عوامل فیزیکی و مکانیکی مختلف محیط .
-جلوگیری از تبخیر آب بدن کهدر زندگی حشرات دارای اهمیت ویژهای است و مانع از نفوذ مواد سمّی و خارجی بهبدن میشود.
-حشرهرا در برابرگرمای هوا در امان نگاهمیدارد.
ماهیچههای بدن
ماهیچههای بدن اکثر حشرات مانند دیگر بندپایان از نوع ماهیچههای مخطط است. چون بدن حشرات و پیوست های آنها از بندهای زیادی تشکیل شدهاست بهاین دلیل تعداد ماهیچهها برای تامین حرکات آنها بسیار زیاد و قابل توجهاست؛ چنانچهدر بدن بعضی از پروانهها تعداد آنها 3000 و گاهی بیشتر است.
دستگاهتنفس
پروانهها بهوسیلهشبکهای از لولههای میان تهی ویژهبهنام نایژهنفس میکشند. نایژهها لولههای برون پوستی منشعبی هستند کهدر دو طرف جانبی بدن بهوسیلهروزنههای متقارن بهنام استیگمات بهبیرون باز میشوند.نایژهها دارای پوشش کوتیکولی مارپیچی بهنام تنیدیوم میباشد. انتهای هر یک از لولههای تنفسی بهیک سلول نایژهای و لولههای تنفسی بسیار باریک بهنام تراکئول ختم میشود. این تراکئولها کهقطر آنها کمتر از یک میکرون میباشد برای اکسیژن رسانی بطور مستقیم بهسوی اندامها، بافتها و سلولهای بدن کشیدهمیشود.
دستگاهگردش خون
دستگاهگردش خون حشرات تنها از یک لولهپشتی تشکیل شدهاست. این لولهدر ناحیهشکم معمولاً قلب و در قفسهسینهو سر، آئورت را بوجود میآورد. در پروانهلولهپشتی با خانهها ی قلب است. دراین حالت قلب بهتعدادی اطاقک کهدر بیشتر موارد تعداد آنها به8 عدد میرسد تقسیم شدهاست. جریان خون بهداخل قلب بهوسیلهروزنههای جانبی آن کهدر حد فاصل خانهها قرار دارند انجام میگیرد.
تولید مثل
جنین پروانهبهصورت رشد نیافتهای از تخم درمی آید و در ظاهر بهکرم های حلقوی میماند. این لاروها طی پوست اندازیهای متوالی رشد میکنند و سرانجام محفظههایی در دیوارهبدن پدید میآید و شفیرهها آغاز بهپیدایش میکنند. این دیسکها جوانههای درونی هستند کهبعدها زائدههای جانور بالغ مانند بالها، پاها و قطعات دهانی جدید از آنها حاصل میشوند. تغییر شکل لارو کرمی شکل بهجانور بالغ در درون پیلهانجام میشود. در این مرحلهمحفظههایی کهمحتوی قرص های شفیرهای هستند باز میشوند و زواید بدن جانور بالغ کم کم ظاهر میشوند.
برقراری ارتباط با از طریق بو
آنها بوسیلهانتشار بوهای مخصوص از فاصلههای بسیاردور بههم علامت میدهند.
فاصلهای کهحشرهنر بو را احساس میکند باور کردنی نیست ، این حشرات از فاصلهچند کیلومتری بوی مادهخود را درک میکنند.
کرم مادهفقط یک دههزارم میلی گرم مادهمعطر دارد و هر بار مقدار بسیار کمی از آن را در هوا پخش میکند. شاخک پروانهنر قادر بهتشخیص این بو میباشد و پروانهنر را بهسوی منبع این بو میبرد.
انواع پروانه
پروانهاطلسی
این پروانهشب زی است بدن کوچکی دارد ولی در بین پروانهها دارای بزرگترین بال ها میباشد و هر چهار بال آن دارای خط های کم رنگ است.
پروانهبلوطی
دارای شاخک های کوچک وهیکلی درشت میباشد نوع نر آن درشت تر است.جالب است بدانید پروانهبلوطی تا بهبلوغ نرسد غذا نمی خورد.نوع مادهاین پروانهتا جفت گیری نکند پرواز نخواهد کرد.
پروانهشطرنجی دم چلچلهای
یک پرواز کنندهی ماهر استوایی کهدر همهجا میتوان این گونهرا مشاهدهکرد. پیلهاین پروانهبهخوبی استتار شدهو در صورت مورد تهدید قرار گرفتن، شاخ چنگالی شکل پشت سرشان را باد میکند. این شاخک بوی تنفر انگیز و بدی را در فضا منتشر میکند.
پروانهفینیقیهای یا آپولوی کوچک
این پروانهدر مناطق کوهستانی زندگی میکند در مقابل سرما بسیار مقاوم است و با وجود آن فقط در فصل تابستان فعال است. طرح روی بالهای این پروانهمتغیر است بالهای او بسیار نازک بودهو دارای پولک های ظریفی میباشند کهنیمهشفاف بهنظر میآید.
پروانهپستچی
گونهاین پروانهدارای 30 رنگ مختلف است ، این پروانهاستوایی در حاشیهجنگلها زندگی میکند و از شهد گل ساعتی تغذیهمیکند. این پروانهبا لرزاندن بالهای خود پرندگان مزاحم را از خود دور میکند.