
چالش اشتباهگرفتن عبارات با یکدیگر یا یکسان فرض کردن آن ها همیشهرایج بوده. حتی شوخی های جالب و مشهوری هم در این مورد وجود دارد. اشتباهگرفتن «فریبرز عرب نیا» و «ابولفضل پورعرب» یا تشخیص تفاوت بین برندهای خودروسازی «دانگ فنگ» و «سانگ یانگ» دو مورد از رایج ترین شوخی ها در مورد چالش اشتباهگرفتن عبارات مختلف با یکدیگر است. اما این مسئلهدر زمینهحسابداری هم وجود دارد.
حسابداری و حسابرسی دو موضوعی هستند کهبهدلیل شباهت لغوی و نزدیک بودن در معنا توسط بسیاری از افراد با هم اشتباهگرفتهمیشوند. خیلی از افراد تصور میکنند حسابداری و حسابرسی یک پدیدههستند یا برخی آن ها را با هم اشتباهمیگیرند.
قبل از اینکهتفاوت این دو مشخص شود باید بدانیم کهحسابداری دقیقا بهچهمعناست و حسابرسی چیست. بعد از مشخص شدن تعریف هریک میتوانیم تفاوت آن ها را بهتر بشناسیم.
بهفرآیند شناسایی، اندازهگیری، ثبت و ارائهگزارش های اطلاعات اقتصادی کهبهتصمیم گیرندگان داخل سازمان و خارج از سازمان برای تصمیم گیری کمک میکند حسابداری میگویند. برخلاف آنچهکهگاهی بهاشتباهتصور میشود حسابداری همان دفترداری نیست و دفترداری تنها بخشی از فرآیند حسابداری محسوب میشود. حسابداری با عنوان زبان تجارت نیز شناختهمیشود.
دفترداری بخشی است کهدر آن رویدادها و مبادلات مربوط بهواحد اقتصادی مورد نظر ثبت، طبقهبندی و خلاصهسازی میشود. در حال حاضر این فرآیند در بیشتر موارد در نرم افزارهای حسابداری انجام میگیرد، اما در گذشتهای نهچندان دور در دفاتر فیزیکی انجام میشد.
تعریفی جامع از حسابرسی کهبتواند انواع حسابرسی را شامل شود بهشکل زیر خواهد بود:
فرآیندی کهطی آن شواهد و اسناد مرتبط با فعالیت های مالی و رویدادهای اقتصادی یک واحد اقتصادی جمع آوری، بررسی و ارزیابی شود و میزان انطباق آن با گزارش های تهیهشدهسنجیدهشود حسابرسی است. سپس در فرآیند امر حسابرسی گزارشی توسط حسابرس تهیهشدهو بهمسئولین بالاردهارائهمیشود.
در واقع حسابرسی بهاین منظور انجام میشود کهاطلاعات گزارش های تهیهشدهاز صحت کافی برخوردار باشند و نشان دهندهحقیقت وضعیت اقتصادی یک مجموعهباشد.
حالا کهتعریف مشخصی از حسابرسی و حسابداری بهدست آوردهایم میتوانیم تفاوت این دو را بهتر بررسی کنیم.
حسابداری و حسابرسی در بخش های مختلف دارای تفاوت هایی هستند. تفاوت آن ها در موضوع، زمان انجام کار، ارتباط با گزارشات مالی، مسئولیت شخص انجام دهندهآن ها و حتی در نتیجهبهخوبی قابل تشخیص است.
موضوع فعالیت حسابداری انجام امور مرتبط با اسناد حسابداری و تهیهصورت های مالی است، در حالی کهدر حسابرسی همین صورت های مالی قرار است مورد بررسی و کنترل قرار گیرند. حسابداری قوانین و اصول خود را دارد کهبا عنوان استانداردهای حسابداری شناختهمیشود و در مقابل استانداردهای حسابرسی نیز از قوانین حاکم بر دنیای حسابرسی هستند.
حسابداری فرآیندی ادامهدار است کهاز زمان آغاز دورهمالی شروع میشود و تا پایان دورهمالی ادامهپیدا میکند، اما حسابرسی با پایان فرآیند حسابداری در پایان دورهمالی آغاز میشود. حسابداری فرآیندی ادامهدار و روزانهاست، اما حسابرسی بهصورت دورهای و در پایان هر دورهمالی انجام میشود. بنابراین این دو از نظر زمان انجام کار تفاوت های زیادی دارند.
وظایف حسابدار شامل ثبت رویدادهای مالی در دفاتر حسابداری، بررسی و تحلیل و تعیین نتایج وضعیت سودآوری و ارائهاطلاعات بهتصمیم گیرندگان از طریق ارائهگزارش های کاربردی است. اما وظیفهحسابرسی بررسی همهاین اطلاعات و تحلیل صحت و انطباق آن ها با واقعیت است. در صورتی کهحسابدار وظایف خود را بهدرستی انجام دهد حسابرسی با چالش ها و مشکلات کمی رو بهرو خواهد شد.