دریاچهاوان هشتاد و نهمین اثر طبیعی است کهتوسط سازمان میراث فرهنگی در 20 بهمن 1389 در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. دریاچهزیبای اُوان در نیمهشمالی الموت، در دامنهکوهخشچال، در فاصله75 کیلومتری قزوین و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوینقرار دارد. این دریاچهکهبیش از هفتاد هزار متر مربع مساحت دارد، در ارتفاع هزار و هشتصد و پانزدهمتری از سطح دریا واقع شدهاست. طول آن در طویل ترین قسمت 325 متر و عرض آن 275 متر میباشد. این دریاچهکهوسط چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوینقرار داره،
دریاچهاوان
آدرس دریاچهاوان
دریاچهاُوان، در 88 کیلومتری شمال شرق قزوین واقع شدهاست. از اتوبان تهران- قزوین کهبهورودی قزوین و در اصطلاح مردم محلی، بهمیدان غریب کش رسیدید، سمت راستتان تابلوی الموت را میبینید. مسیر قزوین و الموت کهمسیری تماشائی و پر از دشت های سرسبز و البتهکوهستانی و صعب العبور و پر از گردنههای خطرناک و بسیار زیبا است را ادامهمیدهید. از رجائی دشت کهبگذرید و حدود 3 ساعت کهراهبپیمائید بهیک دو راهی میرسید. یک راهبهسمت الموت میرود و راهدیگر بهدریاچهاُوان. پس از طی 8 کیلومتر و گذشتن از روستای سرسبز زرآباد، گردنهآخر را کهرد کنید ، دریاچهاُوان پیدا میشود.
آب و هوای اطراف دریاچه
آب و هوای اطراف دریاچهاوان در فصل تابستان و بهار بسیار مطبوع میباشد . . در فصل تابستان، آب دریاچهبرای شنا مناسب است و علاوهبر آن قایق های پدالی در فصول معتدل و گرم، پذیرای گردشگران خواهد بود و دقایقی لذت بخش را رقم خواهد زد.
در فصول پاییز و زمستان دما بسیار پایین ( گاهی تا -20 درجهسانتیگراد ) میباشد . در هنگام شب دما به-12 درجهسانتیگراد هم میرسد , پس اگر قصد کمپ زدن در اطراف این دریاچهرا دارید , حتما لباس گرم و سوخت کافی همراهخود داشتهباشید . بهعلت ارتفاع بالای دریاچهو قرار گرفتن در دامنهی کوهخشچال، آب و هوای دریاچهدر زمستان و پائیز بسیار سرد است کهدر زمستان، سطح دریاچهیخ میبندد و میتوان در آن اسکیت سواری کرد.
شکل گیری دریاچه
دربارهشکل گیری این دریاچهدر الموت قزوین، حرف و حدیث های بسیاری وجود دارد و روایت های گوناگونی مشاهدهمیشود. برخی معتقدند کهدریاچهبر اثر لغزش در زمین و در حدود پانصد سال پیش بهوجود آمدهاست. افراد دیگری هم هستند کهبر این نظریهپافشاری میکنند کهاُوان، بازماندهیک دریاچهبزرگتر همچون کاسپین است کهبهمرور زمان، از وسعت آن کاستهشدهو اتفاقا، نام قزوین نیز تغییر یافتههمین نام بهنظر میرسد.
مشخصات دریاچهاُوان
در ایران، 28 دریاچهطبیعتی و 9 دریاچهبر اثر ساخت سد بهوجود آمدهاست. از این میان، 10 دریاچهبسیار زیبا و دیدنی هستند کهاوان یکی از آن ها بهشمار میرود. دریاچهای در نیمهشمالی الموت در دامنهکوهخشچال کهدر میان 4 روستای:اوان، وربن، زواردست و زر آباد محصور شدهاست. دریاچهبا ابعاد سیصد و بیست و پنج متر در دویست و هفتاد متر، وسعتی بیش از هفتاد هزار متر مربع دارد. بررسی تیم های غواصی نشان گر این واقعیت است کهعمیق ترین نقطهدریاچه، حدود هفت متر است کهدر جنوب شرقی آن قرار دارد.
آب دریاچهشیرین بودهاما برای نوشیدن مناسب نیست. دمای آن در عمیق ترین قسمت حدود بیست و سهدرجهسانتیگراد است. بستر مملو از لجن و رسوبات دریاچه، حالتی چسبندهرا در کف آن بهوجود آوردهو میدان دیدی کمتر از یک متر را در زیر آب ایجاد میکند.
آب این دریاچهاز چشمههای کوچکی کهدر بستر آن قرار داشتهتامین شدهو البتهدر کنار چشمهها نیز، نزولات آسمانی بر میزان انباشت آب تاثیر گذار بودهاست. سر ریز آب این منطقهدر قالب یک رود کوچک بهروستاهای کوشک و آیین رفتهتا مورد استفادهکشاورزان منطقهقرار بگیرد.
پوشش گیاهی و جانوری اُوان
در این منطقه، در حاشیهدریاچهتا دامنهکوههای اطراف، شاهد درختانی مانند بید، سیب، آلو، گیلاس، سنجد ، فندق و گردو هستیم. البتهپوشش گیاهی منطقهشامل گون، شیرین بیان، گنگر نیز میشود. هر اندازهاز دریاچهفاصلهبگیرید و بهحوضچهآبخیز آن نیز نزدیک شوید، از گونههای مختلف گرامینهو لگومینیوزهنیز دیدهمیشود.
در میان آب دریاچه، نی بن و گیاهان غوطهوری مانند خوشاب و چنگال آبی وجود دارد کهصحنههای جالبی برای عکسبرداری در زمان قایق سواری در دریاچهاست.
از جملهدیگر ظرفیت های جذاب منطقه، میتوان بهپوشش جانوری آن اشارهکرد. بز کوهی و خرس قهوه ای و روباهو شغال و گرگ و گربهوحشی، از جملهظرفیت های حیات وحش آن هستند. انواع عقاب، دلیچه، شاهین و جغد و کبک و دارکوب قورباغهو لاک پشت نیز در اطراف دیدهشدهاست.
در دریاچهاوان، ماهیانی چون قزل آلا و کپور یافت میشود کهبهخاطر گیاهان درون دریاچه، اردک ماهی نیز در آن دیدهشدهاست.
دیدنی ها و تفریحات
قایق سواری
در فصول معتدل و گرم میتوانید از قایق های پدالی در اطراف دریاچهاستفادهنمایید.
پیک نیک و عکاسی
حاشیهی کنار دریاچهو سایهدرختان بهترین مکان برای برپایی یک پیک نیک خانوادگی یا دوستانهاست کهلحظات خوشی را برای شما رقم خواهد زد.
زلالی آب دریاچه، درختان و گیاهان حاشیهی آن و کوههای مرتفع سوژههای زیادی را برای ثبت تصویر بهشما هدیهمیدهند. پس با یک دوربین عکاسی و کمی دقت میتوانید یادگاری های خوبی را از این دریاچهبههمراهببرید. اگر در ساعات اولیهی صبح در کنار اوان باشید بهدلیل سرد بودن محیط و آب نسبتا گرم دریاچه، مهغلیظی در اطراف دریاچهمشاهدهمیشود و میتواند سوژهی عکاسی شما باشد.
کوهنوردی
کوههای مرتفعی کهدریاچهاوان را احاطهکردهاند میتوانند موقعیت خوبی را برای کوهنوردی فراهم کنند. با بالا رفتن از این کوهها میتوانید از ارتفاع شاهد زیبایی های دریاچهباشید.
اسکی
اگر برودت هوا در زمستان بهمیزان کافی باشد، سطح دریاچهیخ میزند و علاوهبر نمایش جلوهای تازه، بهمکانی مناسب برای تجربهی اسکی تبدیل میگردد.
پرندهنگری
با فرا رسیدن فصل کوچ پرندگان در پاییز، پرندگان مهاجر مانند قو، غاز و مرغابی بهاین دریاچهمیآیند و مدتی را در آن سپری میکنند. حضور این پرندگان بهترین فرصت برای تجربهی فعالیتی سرگرم کنندهبهنام پرندهنگری است کهلحظات خوشی را بهشما هدیهمیدهد.
دریاچهبسیار زیبای اوان
بهترین فصل سفر
بهترین زمان برای بازدید از دریاچهاوان اردیبهشت تا مهر میباشد اما هر یک از فصول سال ویژگی های خاصی را بهمنطقهمیبخشند:
بهار و تابستان:بهدلیل قرار گرفتن دریاچهدر منطقهای کوهستانی، آب و هوای آن در بهار و تابستان بسیار معتدل و دلپذیر است.
پاییز و زمستان:با آغاز فصل سرما و کاهش دما، سرما بر منطقهحاکم میشود.
از 2 کار بپرهیزید
اگر بهاین دریاچهزیبا رفتید، حتما از انجام 2 کار پرهیز کنید.
یکی شنا کردن در دریاچهاست کهبهدلیل رسوبات کف دریاچهو گیاهان موجود، یک فعالیت پر خطر برای شناگران محسوب میشود. توجهبهتابلوهای هشدار دهندهاطراف دریاچهضروری بودهو این موضوع را بهکودکان و نوجوانان نیز گوشزد کنید.
جاذبههای گردشگری ایران - اوان
دومی، ممنوعیت صید و شکار در منطقهاُوان است کهشکارهای بی رویهدر سال های گذشته، صدمات مهلکی بهاکو سیستم منطقهو حیات جانداران وارد کردهو متاسفانهعلی رغم تابلوهای هشدار دهنده، باز هم افراد بسیاری هستند کهماهی گیری را در دستور کار طبیعت گردی خود قرار میدهند و رفتار حامی محیط زیست ندارند.
ملزومات سفر
دریاچهاوان از شهر فاصلهی زیادی دارد پس بهتر است غذا و خوراکی بههمراهداشتهباشید. اگر قصد دارید شب را در کنار دریاچهسپری کنید بهتر است لباس گرم و هیزم نیز بههمراهخود ببرید چرا کهشب های تابستان نیز در این منطقهسرد است و با توجهبهنبود هیزم در اطراف دریاچهبا مشکل مواجهمیشوید. میتوانید هیزم یا ذغال را از رجایی دشت نیز تهیهنمایید.
چراغ قوه، آب، خوراکی و سایر اقلام لازم برای شب مانی در چادر را نیز فراموش نکنید.