تغذیه در دوران شیردهی بسیار مهم است زیرا در دوران بارداری جنین ذخایر بدن مادر را مصرف می کند به همین دلیل در دوران شیردهی باید به تغذیه خود اهمیت بدهند.
خانم ها بعد از سپری کردن زایمانشان، لازم است بهنیازهای بدنشان پاسخ دهند. یعنی در دوران شیردهی هر خانمی هم باید طوری نیازهای روزانهتغذیهای خود را تامین کند. مادرانشیردهاغلب گلایههای زیادی دارند از اینکهنمی دانند چهچیزی را بخورند یا نخورند و یا اینکهآیا این تصور درست است کهآنچهمیخورند روی شیر تاثیر میگذارد؟ بههمین دلیل در این بخش از مجله اینترنتی فنجان لیستی از باید و نباید های خوراکی ها در دوران شیردهی بهشما معرفی میکنیم.
غذاهایی کهباید در دوران شیردهی بخورید
سبزیجات سبز:
سبزیجات سبز مانند اسفناج، بروکلی و غیره، منبع ویتامین آ، ث ، آهن ، آنتی اکسیدان هستند و کالری کمی دارند. این موارد جز بهترین منابع رژیم غذایی برای مادرانشیردهبهشمار میروند کهبرای رشد کودک مهم است.
میوههای فصلی:
میوهها غنی از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و مواد معدنی هستند. ویتامین ث بهترمیم زخم کمک میکند و بنابراین برای مادرانی کهسزارین انجام میدهند مفید است. از این رو توصیهمیشود کهمصرف مرکبات، گوجهفرنگی، پرتقال و ...را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. میوههایی مثل سیب و موز بهافزایش سطح انرژی در بدن و سلامتی کمک میکند.
تخم مرغ:
تخم مرغ منبع عالی پروتئین و همچنین ویتامین د نیز است. بههمین دلیل بهرشد و تقویت استخوان ها و ماهیچهها کمک میکند در نتیجهباید در رژیم مادرانشیردهو باردار وجود داشتهباشد.
مایعات:
برای اطمینان از تولید درست شیر و حفظ میزان انرژی کافی در بدن باید آب کافی بنوشید. خشکی یکی از مسائل اصلی مادرانشیردهاست کهمیتواند تولید شیر را کاهش دادهو باعث خستگی و کاهش بنیهشود. مادرانشیردهباید آب میوه، آب، سوپ، شیر و غیرهرا بهاندازهکافی بنوشند. اما از نوشیدنی های کافئینی مانند قهوه و چای باید اجتناب کرد.
غلات سبوس دار نظیر بلغور جو دو سر، برنج قهوهای، جو و ... منبع تامین مواد مغذی ضروری مثل پروتئین ها، ویتامین ها، آهن و مواد معدنی دیگر است. مواد غذایی سبوس دار انرژی و طاقت بدن را بالا میبرند، علائم یائسگی را کاهش میدهند و در عین حال بهرشد کلی کودک کمک میکند.
اما لازم بهذکر است برخی افراد بهدلیل عدم تحمل گلوتن باید از خوردن گندم اجتناب کنند.اختلالات گلوتنی مشکل غذایی رایج است کهبصورت مدفوع خونی، ناراحتی های شکم ، و کج خلقی دیدهمیشود مانند هر غذای دیگر، بهترین راهجلوگیری از آلرژی حذف آن از رژیم غذایی است.
محصولات لبنی کم چرب:
رژیم غذاییمادران در طی شیردهی باید حاوی مقداری محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، ماست و ...باشد. علاوهبر این محصولات لبنی منبع غنی از ویتامین ب ، د و یکی از بهترین منابع کلسیم هستند. کلسیم برای رشد ساختار استخوانی کودک لازم است و بههمان اندازهبرای سلامتی مادران نیز ضروری میباشد. اگر بهلاکتوز حساسیت دارید، شیر سویا را بهشما پیشنهاد میکنیم.
اما برخی کودکان نسبت بهمصرفشیر گاو مشکل دارند. هنگامی کهمادر محصولات لبنی یا شیر میخورد، ذرات ممکن است بهشیر وارد شدهو کودک را تحریک نماید کهموجب تهوع و قولنج، اگزما، مسائل پوستی و مشکلات خواب میشود.
گوشت :
گوشت بدون چربی مانند مرغ سرشار از مواد مغذی ضروری هستند. گوشت کم چرب حاوی دوکوزاهگزائنوئیک اسید و اسیدهای چرب ضروری است کهبهشما در پیشرفت سیستم عصبی کودک کمک میکند و رشد کلی را افزایش میدهد. مواد مغذی موجود در گوشت کم چرب حال مادرانشیردهرا بهبود میبخشد.
سیر:
سالهاست مصرف سیر برای مادرانشیردهتوصیهمیشود تا تولید شیر را افزایش دهند. اضافهکردن سیر بهغذا نهتنها آن را خوش مزهمیکند بلکهسیستم ایمنی را تقویت کردهوخواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی آن بهمبارزهبا عفونت کمک میکند ،اگرچهنباید در مصرف آن زیادهروی کرد زیرا ممکن است روی طعم شیر تاثیر منفی بگذارد.
هویج :
هویج حاوی کربوهیدرات ها و پتاسیم است کههر دو بهافزایش انرژی و بنیهدر مادرانشیردهکمک میکنند. هم چنین منبع حیاتی بتاکاروتن هستند کهدر طول دوران شیردهی بهآن نیاز است و باید در رژیم مادران گنجاندهشود.
بنشن :
بنشن منبع غنی پروتئین و آهن، بهویژهبرای مادران گیاهخوار است .لوبیا، نخود، عدس، بادام زمینی، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی نمونههای خوبی از حبوبات هستند. آن ها نفاخ بودهو از این رو باید در حد اعتدال مصرف شوند، بهخصوص اگر مادرسزارین شدهباشد.
مصرف پروتئین ها (مرغ، گوشت، تخم مرغ، ماهی، لبنیات، آجیل، لوبیا و دانه)را 2 - 3 بار در روز درنظر بگیرید.
هر روز 3 وعدهسبزیجات تیرهو زرد پررنگ را بخورید.
روزی دو بار میوهبخورید
غلات کامل مثل نان گندم، حبوبات، بلغور جو دو سر و پاستا در رژیم غذایی روزمرهخود بگنجانید.
بهاندازهکافی آب بنوشید تا تشنگی را رفع کنید، چون بسیاری از مادرانشیرده، اغلب احساس تشنگی میکنند.
چگونهبهوزن قبل برگردید؟
شیردهی انرژی زیادی را میسوزاند، اما ماهها طول میکشد تا بهوزن طبیعی خود برگردید. برخی نکات در رژیم غذایی میتوانند بهشما کمک کنند تا وزن کم کنید. ما در این بخش از مجله اینترنتی فنجان فهرستی از موارد زیر را برای کاهش وزن ذکر میکنیم:
گوشت، مرغ و ماهی را بخار پز یا گریل کنید
روزانه5وعدهسبزیجات بخورید
2وعدهدر روز میوهبخورید
هر روز حداقل نیم ساعت ورزش کنید.
غذاهایی کهنباید در دوران شیردهی مصرف شود
قهوه:
قهوه، سودا، نوشابه های انرژی زا و چای بهدلیل داشتن کافئین نباید در دوران شیردهی مصرف شوند. وجود کافئین در بدن باعث خارش، بی خوابی و کج خلقی میشود. مقادیر زیاد کافئین میتواند سطح آهن را در شیر مادر کم کند و میزان هموگلوبین را در نوزاد کاهش دهد، بنابراین بهترین راهحل ، کاهش مصرف قهوهاست.
شکلات:
شکلات غنی از مادهای بهنام تئوبرومین است کهاثر مشابهکافئین دارد. اگر احساس میکنید کج خلقی نوزاد بهدلیل مصرف شکلات است، پس از مصرف آن اجتناب کنید.
تنها راهبرای دانستن اینکهآیا شما بیش از حد کافئین یا تئوبرومین مصرف میکنید یا نه، این است کهرفتار کودک را مشاهدهکنید .اگر مادر بیش از 750 میلی گرم کافئین در یک روز مصرف کند، ممکن است باعث نق و نوق و کج خلقی و مشکلات خواب شود.
مرکبات:
مرکبات منبع ویتامین ث هستند اما ترکیبات اسیدی آن ها میتواند موجب دل درد شود .دستگاهگوارش نابالغ قادر بههضم اینها نخواهد بود، در نتیجهمنجر بهجوش ، کج خلقی و ... میشود.همان طور کهگفتهشد لازم نیست مرکبات را کاملا از رژیم غذایی خود حذف کنید. مصرف یک یا دو پرتقال یا گریپ فروت روزانهخوب است. ویتامین ث، مانند انبه، آناناس، توت فرنگی، یا سبزیجات پر شاخ و برگ را از دست ندهید.
بروکلی:
از غذاها و سبزیجات نفاخ مانند پیاز، گل کلم، کلم و خیار دردوران شیردهی اجتناب کنید.
ماهی با جیوهبالا:
اگر مادرانشیردهماهی حاوی جیوهمصرف کنند، سطح بالای جیوهدر شیر مادر میتواند بر رشد عصبی کودک تاثیر بگذارد. اگر زن شیردهمقدار زیادی غذاهای غنی از جیوهمصرف کند، میتواند با شیر دادن بهنوزاد بهرشد کودک آسیب برساند.بنابراین بیش از دوبار در هفتهماهی مصرف نکنید.
بادام زمینی:
اگر سابقهآلرژی نسبت بهبادام زمینی دارید از مصرف بادام زمینی در دوران شیردهی اجتناب کنید. پروتئین های آلرژیک در بادام زمینی ممکن است بهشیر مادر و سپس بهنوزاد منتقل شدهو کودک مبتلا بهخارش ، خس خس یا کهیر شود. خوردن حتی کمی بادام زمینی میتواند منجر بهانتقال آلرژی از شیر مادر بهنوزاد بین یک تا شش ساعت بعد شود.
جعفری و نعناع:
نعناع و جعفری دو گیاهی هستند کهاگر بهمقدار زیاد مصرف شود شیر را کاهش میدهد. هر وقت کهاین گیاهان را میخورید، شیر را تحت نظر بگیرید، بهخصوص زمانی کهنوزادتان در جهش رشد است. این مرحلهزمانی است کهاو بهشیر بیش از حد معمول نیاز دارد. گیاهدیگر، مریم گلی است کهشیر را کاهش میدهد.
غذاهای ادویهدار:
غذاهای ادویهدار و تند میتوانند برخی کودکان را تحریک کنند، در حالی کهبرخی دیگر با آن مشکل ندارند و برای مدتی کج خلق میشوند.
ذرت:
خوردن ذرت در میان مادران و کودکان نوپا رایج است ، اما باعث ناراحتی و خارش در کودکان میشوند. اگر دیدید کهنوزادتان بهذرت حساسیت دارد، آن را از رژیم غذایی خود حذف کنید.