4 عامل اصلی بحث های بین زوجین

دلایل اصلی بحث های زوجین

علت اکثر مشکلات زناشویی کدامند و جر و بحث های رایج زن و شوهرها با چه‌زمینه‌هایی آغاز می‌شوند چگونه‌باید مانع این مشکلات شویم و از بروز آن ها پیشگیری کنیم توصیه‌های مشاورین زناشویی در این زمینه‌چیست؟

جان گاتمن، روان شناس و پژوهشگر، چهل سال گذشته‌را به‌طور متمرکز به‌کار بر روی روابط و به‌ویژه‌بحث پایداری ازدواج و پیش بینی احتمال طلاق در بین هزاران زوج پرداخته‌است. او عوامل متعددی را در شکل گیری بحث های زوجین عمیق شدن آن دخیل می‌داند، اما به‌نظر وی از بین این عوامل، چهار نوع واکنش از بقیه‌تاثیرگذارتر هستند. گاتمن این موارد را به‌سواران چهارگانه‌ای تشبیه‌می‌کند که‌به‌تاخت و تاز وارد رابطه‌می‌شوند و بر روی سلامت آن تاثیر می‌گذارند.

مدیریت بحث های زوجین

1- انتقاد؛ شخصیتش را زیر سوار نبر!

انتقاد، کل شخصیت فرد را زیر سوال می‌برد و خب البته‌این جز وخیم تر کردن اوضاع، نتیجه‌ای به‌همراه‌ندارد. بهتر است برای بیان دلخوری ها، از اعتراض یا شکایت استفاده‌کنیم. یعنی به‌طور مشخص از رفتاری که‌ناراحتمان کرده‌است صحبت کنیم، نه‌این که‌به‌شخصیت فرد حمله‌کنیم.

در دل هر انتقادی، خواست و آرزویی نهفته‌است. برای دستیابی به‌راه‌حل های سازنده، هر دو نفر باید بکوشند تا از شرّ کینه‌و تلخی رها شوند. بهتر است به‌جای به‌کار بردن عباراتی که‌با «تو» شروع می‌شود و همسرتان را در حالت تدافعی قرار می‌دهد، از عباراتی استفاده‌کنید که‌با «من» شروع می‌شود؛ بدین ترتیب به‌همسرتان فرصت می‌دهید خواسته‌شما را بداند و برای تغییر شرایط اقدام کند. درواقع به‌جای صحبت درباره‌نیازهای منفی، سعی کنید به‌نیازهای مثبت بپردازید.

البته‌این امر می‌تواند بسیار دشوار باشد. طبق گفته‌دکتر گاتمن:«افراد اغلب به‌این فکر نمی کنند که‌چه‌چیزی نیاز دارند یا چه‌چیزی موقعیت را بهبود خواهد بخشید، بلکه‌تنها به‌این فکر می‌کنند که‌همسرشان چه‌رفتارهای منفی ای را باید ترک کند تا از رنجش و ناراحتی آن ها بکاهد؛ اما توجه‌به‌نیاز مثبت، امکان پاسخ دهی مثبت همسر را بیشتر می‌کند.» به‌مثال زیر توجه‌کنید:

* ابراز نیاز منفی:

زن:در تمام طول شام خوردن تو درباره‌خودت حرف زدین
مرد:من چنین کاری نکردم.

* ابراز نیاز مثبت

زن:دوست داشتم از من می‌پرسیدی روزم را چه‌گونه‌گذرانده‌ام.
مرد:من اصلا فکر نمی کردم تو این طور فکر می‌کنی. خب تعریف کن، امروز چه‌طور بود؟
با به‌کارگیری این روش، شاهد پیشرفت قابل توجهی در پاسخ هایی خواهید بود که‌از طرف مقابل دریافت می‌کنید. همچنین تغییر زیادی را در کیفیت فهم متقابل یکدیگر احساس خواهیدکرد.

2- تحقیر؛ سرزنشش نکن!

بین این چهار رفتار، تحقیر بدترین آن هاست. هرگاه‌این نوع رفتار وارد تعامل افراد می‌شود، درواقع نوعی بدجنسی به‌میان می‌آید. شکل های گوناگون رفتار تحقیرآمیز عبارتند از رفتار غیرمحترمانه‌با دیگران، تمسخر و طعنه‌زدن به‌آن ها، اسم گذاشتن روی دیگران، ادای آن ها را درآوردن، یا نمونه‌هایی از زبان بدن نظیر چشم گرداندن یا پوزخندزدن.

به‌هر حال، تحقیر به‌هر شکلی که‌انجام شود، رفتاری مسموم و خطرناک برای رابطه‌است، زیرا باعث بیزاری فرد از همسرش و آن رابطه‌می‌شود. درواقع وقتی فرد نسبت به‌مسر خود احساس بیزاری کند، حل کردن مشکل عملا غیرممکن خواهدبود.
دکتر گاتمن در طی تحقیقات خود دریافته‌است زوج هایی که‌یکدیگر را تحقیر و به‌هم توهین می‌کنند، بیشتر احتمال دارد که‌دچار بیماری های عفونی (نظیر سرماخوردگی، آنفولانزا و امثال آن) شوند. درواقع تحقیرکردن به‌عنوان مخرب ترین رفتار برای رابطه، سلامت روان شناختی، عاطفی و جسمی افراد را نابود می‌کند.

بهترین راهکاری که‌می‌توان برای مبارزه‌با عادت به‌تحقیر کردن پیشنهاد کرد، استفاده‌از فرهنگ تحسین و تقدیر است. بهتر است زوجین بیاموزند که‌به‌جای تخریب و تحقیر یکدیگر به‌نکات مثبت هم توجه‌کنند و با تحسین یکدیگر به‌هم انرژی و روحیه‌دهند.

3- دفاع؛ مقابله‌به‌مثل نکن!

رفتار تدافعی درواقع حمایت فرد از خودش است که‌احساس می‌کند در نقش یک قربانی بی گناه‌قرار گرفته‌و بدین ترتیب سعی می‌کند تا حمله‌به‌خودش را دفع کند. درواقع وقتی رابطه‌در وضعیت دشوار و خطرناکی قرار می‌گیرد، رفتار تدافعی نشان می‌دهند، اما مشکل آن جاست که‌تاثیری که‌این رفتار تدافعی می‌گذارد همچون سرزنش است. رفتار تدافعی شیوه‌ای برای سرزنش همسر است. با این رفتار درواقع می‌گویید:«مشکل من نیستم بلکه‌تو هستی.» در نهایت، مشکل حل نشده‌باقی می‌ماند و دعوا بالا می‌گیرد.

برای برطرف کردن این واکنش لازم است فرد مسئولیت رفتار خود را بپذیرد، حتی اگر تنها مربوط به‌بخشی از اختلاف باشد.
زن:«صبح که‌گفتی به‌علی و لیلا خبر می‌دی که‌امشب نمی ریم خونه‌شون؟ گفتی به‌شون؟»
مرد:«امروز سرم خیلی شلوغ بود تو که‌می‌دونی چه‌قدر برنامه‌ام پُره. چرا خودت خبر ندادی؟»
در این مثال می‌بینیم که‌این همسر نه‌تنها با حالت تدافعی پاسخ می‌دهد، بلکه‌تقصیر را نیز متوجه‌طرف مقابل می‌کند. در این وضعیت پاسخ به‌دور از رفتار تدافعی این چنین خواهدبود.

مرد:«وای، به‌کلی فراموش کردم. اشتباه‌کردم باید از تو می‌خواستم که‌تماس بگیری... من که‌می‌دونستم برنامه‌ام چه‌قدر شلوغه. بذار همین الان به‌شون زنگ می‌زنم.»

4- نادیده‌گرفتن؛ دیوار دور خودت نکش!

این رفتار زمانی روی می‌دهد که‌فرد از تعامل با همسر صرفنظر کند، او را نادیده‌بگیرد و با او حرف نزد. علت اصلی این رفتار، این است که‌فرد وضعیت را بسیار وخیم و سنگین و تحمل ناپذیر می‌یابد. فردی که‌به‌اصطلاح به‌دور خود دیوار می‌کشد به‌جای مواجه‌با مشکل، در برابر آن خنثی و منفعل باقی می‌ماند، به‌شکل های مختلف در پی فرار از موقعیت است، به‌حرف های همسرش توجهی نمی کند، حمایت و همدلی خود را از همسرش دریغ می‌کند، خود را گرفتار و مشغول نشان می‌دهد، یا گاهی سرگرم رفتارهای وسواس گونه‌می‌شود. معمولا زمان می‌برد تا سه‌نوع واکنشی که‌بیش از این مطرح شد شرایط را به‌حدی تحمل ناپذیر کنند که‌فرد به‌سراغ این واکنش چهارم یا همان دیوار کشیدن به‌دور خورد برود، اما وقتی این واکنش شکل می‌گیرد، معمولا به‌صورت یک عادت در می‌آید.

برای حل این مشکل بهتر است ریشه‌شکل گیری این نوع واکنش را فراموش نکنید؛ تحمل ناپذیرشدن شرایط. بنابراین قدم اول برای مبارزه‌با این واکنش، متوقف ساختن بحث در زمانی است که‌به‌اوج خود می‌رسد. شما و همسرتان باید سعی کنید که‌احساس کردید به‌این نقطه‌نزدیک می‌شوید، به‌خودتان یا به‌یکدیگر هشدار دهید که‌به‌طور موقت بحث را تعطیل کنید. در قدم دوم سعی کنید به‌خود استراحت کوتاهی دهید و به‌طریقی حواس خود را از آن چه‌ذهنتان درگیر آن بوده‌رها کنید، مثلا به‌موسیقی گوش دهید یا قدیم بزنید.