
حتما میدانید کههیچ کودکی نابغهبهدنیا نمی آید ولی نقش کسی کهاو را پرورش میدهد و در مورد اهمیت آموزش قبل از دبستان و رشد مغزی کودکان اطلاع دارد، بسیار مهم است.
در زمان تولد، مغز نوزاد 100 میلیارد نرون دارد. طی چند سال اول زندگی کودک، مغز او دورهای شگفت انگیز از رشد را طی کردهو در هر ثانیه، بیش از یک میلیون ارتباط عصبی تولید میکند. این فرایند رشد مغز، تحت تاثیر عوامل زیادی است، شامل روابط کودک، تجربیات و محیط.
در یک محیط مثبت، ارتباطات و کانال های عصبی مغز، فرصت بهتری برای اتصال بههم دارند کهدر نتیجهباعث میشود از همان کودکی، مهارت های یادگیری زبان، منطق و برنامهریزی او تقویت شوند. شما بهعنوان پدر و مادر میتوانید گام هایی در جهت شروع هر چهبهتر زندگی کودک تان داشتهو همراهبا رشد جسمی، مغز او نیز خوب رشد کند.
1. سیگار کشیدن در دوران بارداری ممنوع
اگر میخواهید کودک تان قبل از تولدش، رشد جسمی و مغزی خوبی داشتهباشد اصلا نباید سیگار بکشید و در معرض دود سیگار هم قرار نگیرید. سیگار، اولین دلیل پیامدهای ناخوشایند برای نوزدان است. مواد شیمیایی مضر موجود در دود سیگار میتوانند اثرات مخربی بر مغز کودک متول نشدهی شما بگذارند. اگر در دوران بارداری سیگار بکشید، مواد سمی وارد جریان خون تان شدهو تن ها منبع تغذیهو اکسیژن جنین تان مسموم خواهد شد. بچههایی کهوالدین شان سیگار میکشند، تغییراتی در ساختار و عملکرد مغزشان ایجاد شدهکهمنجر بهاختلالات یادگیری، ناهنجاری های رفتاری و آی کیوی نسبتا پایین در این بچهها خواهد شد.
2. از شیر خود کودک تان را تغذیهکنید
شیر مادر برای نوزاد یک ضرورت است کهعلاوهبر ساختن سیستم ایمنی او، برای رشد مغزش هم خوب است. چربی و کلسترول موجود در شیر مادر، رشد مغز کودک را تضمین میکند. در یک تحقیق معلوم شد نوزدان نارسی کهدر عرض 28 روز اول زندگی شان از شیر مادر تغذیهکردهبودند، برخی نواحی در مغزشان، حجم بیشتری داشته، آی کیوشان بالاتر بوده، دست آوردهای آکادمیک شان بهتر بودهو حافظهی فعال و عملکردهای حرکتی شان نیز مطلوب تر بود.
3. هر چهزودتر کودک را با موسیقی آشنا کنید
هرچهزودتر کودک تان را با موسیقی آشنا کنید، بیشتر میتوانید رشد مغز او را تقویت کنید. موسیقی سبب بهبود سلامت ادراک و شناحت او میشود. در واقع موسیقی موجب ترشح دوپامین در مغز شدهکهانگیزهی یادگیری را در کودک برانگیختهمیکند. موسیقی میتواند مطالعهکردن را لذت بخش کردهو بهکودک کمک کند دنیای پیرامونش را بهتر بشناسد.
آموزش موسیقی در سنین اولیهی کودکی میتواند تاثیر شگرفی بر رشد مغز او بگذارد. محققان دریافتند کودکان خردسالی کهموسیقی را فرا میگیرند، در مقایسهبا کودکانی کهتحت تعلیم موسیقی نیستند، در عرض یک سال، رشد مغزی و حافظهی بهتری خواهند داشت. مطالعات نشان دادهآموزش موسیقی قبل از 7 سالگی بهرشد مغز کمک میکند. بچههایی کهدر سنین پایین، فراگیری موسیقی را شروع میکنند، در جسم پینهای مغز (کورپوس کالوزوم)، ارتباط های بهتری دارند، یعنی قسمتی از مغز کهنیمکرهراست و چپ را بههم متصل میکند.
4. زمان تماشای تلویزیون و استفادهاز تبلت و ... را محدود کنید
فرقی نمی کند سرتان چقدر شلوغ است، مشغلههای تان را بهانهنکنید تا فرزندتان را بیشتر پای انواع اسکرین ها بنشانید. صرف کردن زمان زیاد پای تلویزیون و ... منجر بهتضعیف عملکرد آکادمیک شدهو کودک زمان کمتری را صرف بازی های خلاقانهمیکند کهچاقی، پرخاشگری، مشکلات خواب و ناهنجاری های رفتاری از پیامدهای آن است. ضمنا سپری کردن ساعات طولانی پای تلویزیون و ...، یعنی تعامل کمتر بین شما و کودک تان. در صورتیکهاین تعاملات برای رشد کودک بسیار اهمیت دارد.
5. برای کودک تان کتاب بخوانید
شما بهعنوان پدر و مادر باید کتاب خواندن را از سنین بسیار پایین برای کودک خود شروع کنید. برایش هر روز کتاب بخوانید، حتی وقتی خیلی کوچک است! کتاب خواندن را تبدیل بهیک آیین پیش از خواب کنید و هر چیزی کهبرای فرزندتان لذت بخش است، برایش بخوانید. کودک خردسال شما حتی شاید معنی کلمات را درک نکند، اما این را خوب میفهمد کهشما از کتاب و مجلات، اطلاعات و دانش کسب میکنید، در نتیجهاو هم بهکتاب و مطالعهعلاقهمند خواهد شد.
کتاب خواندن برای بچهها باعث ایجاد تفاوت هایی در فعالیت مغز آن ها میشود و بهیادگیری زبان و مهارت های سوادآموزی او کمک خواهد کرد.
6. بهورزش کودک تان اهمیت دهید
ورزش برای همهدر هر سنی مفید است، حتی برای بچهها. در واقع ورزش و فعالیت های بدنی منظم، یک راهساده، اما بسیار مهم برای رشد مغز کودک در سنین اولیهی اوست. ورزش کردن باعث تقویت حافظه و بهبود قابلیت های یادگیری شدهو از ریسک ضعف های شناختی و زوال عقل در مراحل بعدی زندگی میکاهد.
همچنین ورزش بهجریان خون و اکسیژن رسانی بهمغز کمک میکند، در نتیجهاعصاب، عملکرد بهتری داشتهو کودک شما از سلامت جسمی و روحی و ادراکی بهتری برخوردار خواهد شد. مطالعهای کهدر سال 2008 انجام شد نشان داد برنامهی ورزشی سیستماتیک میتواند رشد برخی از انواع پردازش های ذهنی را کهگفتهمیشود در مواجهبا چالش های زندگی مهم هستند، تقویت کند. تحقیقی دیگر هم نشان دادهکودکانی کهاز لحاظ جسمی فعال و متناسب هستند، هیپوکامپوس بزرگ تری داشتهو از نظر حافظهنیز عملکرد بهتری دارند
7. غذاهای سالم بهکودک تان بدهید
عادت تغذیهی درست را باید از همان دوران کودکی در وجود کودک نهادینهکرد. بدن رو بهرشد کودک نیاز بهتغذیهی مناسب دارد کهنهفقط برای جسمش بلکهبرای رشد ذهنی او نیز ضروریست. برای اینکهمواد مغذی لازم را بهبدن کودک خود برسانید بهاو اسفناج، انواع بِری، سیب، جو دوسر، بروکلی، شکلات تلخ، پرتقال، کلم برگ، هندوانه، شیر، بادام و تمام انواع مغزعا را بخورانید.
از دادن فس فود، هلههوله، غذاهای فرآوری شدهو نوشابه هایی کهشیرین کنندههای مصنوعی دارند بهکودک تان خودداری کنید. این جور مواد غذایی، هیچ ارزش غذایی ندارند و نمی توانند مواد مورد نیاز فرزند تان را تامین کنند و حتی بهسلامت او آسیب های جدی نیز میزنند. همچنین اجازهدهید کودک تان با دست های خودش غذا بخورد تا مهارت های حرکتی او تقویت شود. اجازهدهید بافت و طعم غذا ها را کشف کند و هماهنگی دست و چشم او تقویت شدهو از خوردن، لذت ببرد. هرگز هنگام تغذیهکودک تان، پای تلویزیون ننشینید.
8. بهکودک تان کافئین ندهید
کافئین در نوشابههای انرژی زا، نوشابههای غیرالکلی و آدامس ها وجود دارد. کافئین زیاد میتواند رشد مغز کودک تان را تحت تاثیر منفی قرار دهد و شکل گیری ارتباطات کلیدی در مغز را مختل کند. ضمنا کافئین روی نشانگرهای ساختاری و رفتاری بلوغ مغز اثر میگذارد.
9. برای کودک تان اسباب بازی های خلاقانهتهیهکنید
اسباب بازی های جالب زیادی در بازار وجود دارد، اما برای تقویت رشد مغز کودک تان، بهتر است انتخابگر باشید و اسباب بازی هایی را انتخاب کنید کهخلاقیت و ابتکار کودک تان را بهکار بگیرد. اهمیت دادن بهنوع اسباب بازی بهرشد مهارت های کودک کمک میکند، مهارت هایی، چون جوابگو بودن، زبان و ارتباط، کنترل هیجان، انعطاف پذیری فهم و شناخت و مهارت های اجتماعی.
اسباب بازی خوب لزوما نباید گران باشد، بلکهوسایل بازی باید سادهو بی خطر بودهو اجازهدهند تخیل و تصور کودک، برانگیختهشود، نقل و انتقال آن راحت باشد و چالش ایجاد کند.
10. برای کودک تان وقت بگذارید
شما باید بخشی از وقت گرانبهای خود را بهکودک تان اختصاص دهید تا مهارت های کلامی و ارتباطی او را بهخوبی تقویت کنید، بنابراین حین شیردادن بهکودک، با او در مورد چیزی حرف بزنید یا آهنگی را برایش بخوانید و وقتی بیرون میروید، بهچیزهای مختلف اشارهکنید و آن ها را نام ببرید.